با شنیدن كلمه «حیوانات خانگی» آنچه معمولاً در ذهن همه مردم شكل می‌گیرد، نگهداری حیواناتی مانند سگ، گربه، خرگوش، همستر، ماهی‌های آكواریومی و نهایتاً لاک‌پشت یا پرندگانی نظیر قناری، مرغ عشق، كبوتر، مرغ، خروس و جوجه است. بیشتر ما تصورمان از این كلمه حیواناتی است كه چند دهه‌ای از نگهداری آن‌ها در خانه‌های ویلایی و باغ‌ها می‌گذرد. اگرچه نگهداری همین حیوانات هم در مجتمع‌های چند واحدی منع قانونی و اجتماعی دارد.
متأسفانه با مرور زمان، جامعه ما دچار تغییرات زیادی شده است كه یكی از این تغییرات، هنجارهای فرهنگی بوده كه این روزها به ناهنجاری‌هایی چندجانبه تبدیل شده است، به گونه‌ای كه بسیاری از مردم ناآگاه نسبت به مقررات شهرنشینی نه تنها به نگهداری حیواناتی مانند سگ و گربه اكتفا نكرده‌اند، بلكه اقدام به نگهداری حیوانات رنگ و وارنگی مانند آفتاب‌پرست، سنجاب، مار، میمون، بچه خرس، بچه پلنگ و پرندگانی مانند عقاب و قرقی در خانه‌های آپارتمانی خود كرده‌اند، غافل از اینكه این كار ممكن است، عواقب ناگواری در پی داشته باشد.
جای تأسف دارد كه این دسته از مردم بدون توجه به مسایل بهداشتی و مشكلاتی كه نگهداری این حیوانات و پرندگان می‌تواند در سلامت جامعه ایجاد كند، فقط برای برآورده كردن نیازهای عاطفی خودشان و گاهی تنها برای پیروی از موج‌های ناهنجار اجتماعی، به نگهداری چنین حیواناتی روی می‌آورند. اگرچه مطمئناً این دسته از به ظاهر شهرنشین‌ها نمی‌دانند كه با این كار نسنجیده چگونه اكوسیستم محیطی در تعامل با انسان را برهم می‌زنند، چون علاوه بر اینكه حق طبیعی آن حیوان است كه در زیستگاه واقعی‌اش باشد، نگهداری او در شهر صدمات زیادی به چرخه محیط زیست هم وارد می‌كند. ناگفته نماند، از آنجا كه كنترل چنین حیواناتی كار مشكلی است، احتمال اینكه به سایر ساكنان ساختمان نیز آسیب برسانند، بسیار زیاد است.

 فقدان برنامه ریزی برای اوقات فراغت
وطنی یکی از علاقه‌مندان به نگهداری حیوانات خانگی می‌گوید: نبود برنامه ریزی برای گذران اوقات فراغت جوانان یکی از دلایل گرایش افراد به نگهداری حیوان است. در جامعه‌ای که فرد سرگرمی و امکاناتی برای گذران اوقات فراغت خود ندارد و حضور دوستان در کنار فرد همیشه امکان‌پذیر نیست، حیوان همیشه در دسترس است!
یکی دیگر از علاقه‌مندان خاطر نشان می‌کند: بسیاری از افرادی که اصالت روستایی دارند، با توجه به اینکه در روستا زندگی انسان و حیوان با هم عجین شده است، خانواده‌ای که گوسفند و گله دارد، طبیعتاً سگ نگهبان گله هم دارد. زمانی که این افراد به شهر مهاجرت می‌کنند، به محض وجود یک امکان برای باز تولید از فضای فرهنگی روستا در شهر استفاده می‌کنند، زیرا این افراد از وقتی چشم باز کرده‌اند، حیوانات را در کنار خود دیده اند و یک علاقه طولانی مدت نسبت به این حیوانات پیدا می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: بخش دیگری از افراد نیز نگهداری از حیوانات را از روی چشم و هم چشمی انتخاب کرده‌اند. مثلاً در یک دبیرستان وقتی دانش آموزی از سگش تعریف می‌کند، دانش آموز دیگری تصور می‌کند که نداشتن سگ، وی را از تمدن و فرهنگ دور کرده است. بنابراین عاملی می‌شود که تحت تأثیر حرف‌های گروه همسالان قرار گیرد. بر همین اساس داشتن سگ برای آنان نوعی تشخص اجتماعی محسوب می‌شود، زیرا می‌توانند از سگ‌های خود عکس بگیرند و در شبکه‌های اجتماعی قرار دهند!

 50 بیماری مشترک انسان و حیوان
معاون فنی و سلامت دام‌پزشکی خراسان شمالی در این باره می‌گوید: از زمان‌های گذشته، انسان‌ها با اهداف مختلفی از قبیل تأمین غذا، پوشاک، نیروی کار و یا تفریح حیوانات را نگهداری می‌کردند، اما امروزه بیشتر به دلیل علاقه و یا بحث آموزش و تحقیق حیوانات را نگهداری می‌کنند.
رمضانی می‌افزاید: آنچه که در بحث نگهداری حیوانات خانگی برای یک دام‌پزشک مهم است، بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان است که از هزار و 400 بیماری 50 بیماری بین انسان و حیوان مشترک است.
وی خاطر نشان می‌کند : کسی که حیوانی را در منزل نگهداری می‌کند، قبل از اینکه علاقه اش را بسنجد، باید با یک دام‌پزشک بخش خصوصی مشاوره کند تا سلامت حیوان تأیید شود.
وی ادامه می‌دهد : بعد از تأیید سلامت حیوان، جایگاه نگهداری حیوان مهم است که باید جایگاه زندگی حیوان از انسان جدا باشد.
وی یادآور می‌شود : جمع آوری فضولات و آتش زدن آن، ضدعفونی کردن و سم پاشی مکان نگهداری حیوان، غذای مناسب و واکسیناسیون بموقع از نکاتی است که باید در نگهداری حیوانات رعایت شود.
وی با اشاره به اینکه مردم این استان به نگهداری پرنده، سگ و گربه علاقه زیادی دارند، اظهار می‌کند : در حال حاضر 19 فروشگاه پرنده فروشی در سطح استان وجود دارد که 70 درصد مربوط به مرکز استان است.
این مقام مسؤول ادامه می‌دهد : هرگونه فعالیت تجاری درحیطه دام و صنایع مختلف آن در سطح شهر و روستا باید با مجوز بهداشتی از دام‌پزشکی باشد.
وی می‌افزاید : یکی از معضلاتی که در استان با آن مواجه هستیم، مراکز فروش پرنده در مرکز شهر است که مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده است که چندین سال است طرح انتقال این مراکز را به شهرداری پیشنهاد دادیم و امیدواریم، بزودی این امر صورت بگیرد.
وی درباره معایب نگهداری حیوانات خانگی می‌گوید: 15 تا ۳۰ درصد افراد بخصوص افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، نسبت به پروتئین‌های آلرژن موجود در پوست، بزاق یا ادرار حیوانات خانگی واکنش نشان می‌دهند، مایعاتی که از بدن سگ‌ها و گربه‌ها ترشح می‌شوند و نیز پوست‌های مرده آن‌ها (هنگام پوست‌ریزی)، حاوی مواد آلرژی‌زای چسبناکی است که می‌تواند به دیوار‌ها، لباس‌ها و سطوح دیگر بچسبد و وقتی به غشاهای روی چشم‌ها و بینی می‌رسد، باعث تورم و خارش این غشاها و گرفتگی بینی می‌شود.