قدیمها که بیشتر پدرها حجره و مغازه داشتند، تکلیف بچههای خانواده معلوم بود . دخترها در خانه داری و کارهای هنری که لازمه خانه داری آینده آنها بود، زبردست میشدند و پسرها میرفتند در حجره پدر و فن پدر را میآموختند، بدین ترتیب هم از درس و مدرسه آسوده بودند، هم تحرک داشتند و هم آموزش میدیدند. اما یکباره تب کلاسهای آموزشی بالا گرفت. دیگر ثبت نام در کلاس زبان در فلان مؤسسه نوعی فخر محسوب میشد و فرصت طلبها شروع کردند به تأسیس کلاسهای گوناگون درسی و فخرفروشها هم شروع کردند به ثبت نام .
مشهد بود و یک کلاس زبان معروف و کلاسهای درسی دیگر هم از خانههایی که تدریس خصوصی میکردند، شروع شد و به کلاسهای کنکور ختم شد و بعد هم مؤسسههای آموزشی از گوشه و کنار شهر مانند قارچ رشد کردند.
در این میان خانوادهها کمتر به این موضوع توجه میکنند که آیا اصلاً فشار آوردن به بچهها برای خواندن ریاضی و زبان و عربی و سایر دروس در فصلی که مدارس تعطیل است، به لحاظ روان شناسی و آموزشی کار درستی است یا خیر.
به طور قطع جا انداختن این موضوع که این نوع برنامه ریزی به صلاح بچهها نیست، کار دشواری است، اما توجه کنید که بچهها در طول سال تحصیلی فشارهای روانی زیادی را بابت انجام تکالیف مدرسه، امتحانات و رعایت نظم و مقررات مدرسه تحمل میکنند و فشار مضاعف بر آنها واقعاً روا نیست؛ زیرا تحقیقات بسیاری نشان میدهد، دانشآموزانی که هر روز صبح زود از خواب بیدار میشوند و آرزوی یک ساعت خواب صبح در روزهای تابستان را دارند، بیشتر از سایر بچهها افسرده میشوند و موفقیت کمتری هم به دست میآورند.
آیا این بدین معنی است که شرکت در کلاسهای تابستانی فایده ای برای بچهها ندارد و باید آنها را به حال خود واگذار کنیم تا هر طور دوست دارند، فصل تعطیلات را پشت سر بگذارند؟
اگر از جنبه منفی کلاسهای درسی تحمیلی تابستانی بگذریم، شرکت در کلاسهای غیر درسی تابستان مزایای غیرقابل انکاری دارد. بعضی دانشآموزان ترجیح میدهند، تمام تعطیلات را در خانه و پای تلویزیون و رایانه بگذرانند که این سبب بی تحرکی، انزوای اجتماعی، کسالت و درون گرایی میشود، اما همین که بداند هفتهای دو روز برای مثال، باید 9 صبح به کلاس شنا برود، الزام به تحرک و فعالیت را احساس میکند.
البته بهتر است برنامه ریزی درخصوص کلاسهای تابستانی به گونه ای باشد که موجب تقویت اعتماد به نفس و بهبود روابط اجتماعی، رشد استعدادها و جهت دهی مثبت به تواناییهای دانش آموزان شود.
اصل، بازسازی روانی است
در این باره پیشنهاد یکی از مشاوران برگزاری کلاسهای آموزشی محیط زیست است. آشنایی با گل و گیاه و کاشت درخت و ... در قالب گروههای دسته جمعی در پارکهای مشهد.
اما مدیر روابط عمومی سازمان پارکها به خبرنگار ما میگوید: سازمان پارکها متولی تمامی پارکهای مشهد نیست و فقط سه پارک خاص را تحت نظارت دارد. پارک گیاه شناسی، پارک مینیاتوری و پارک محیط زیست .
ابراهیمی اضافه میکند: این پارکها با دریافت ورودی، آمادگی پذیرش بازدید کنند گان را دارند و توسط کارشناس راهنماییهای لازم ارایه میشود.
اما رئیس فرهنگسرای شهر زیبا، اظهار میدارد که در حال برنامه ریزی برای تشکیل تورهای آموزشی در تابستان برای بچهها هستند.
باغبان میگوید: در برنامه ریزی ما آموزش کاشت گل و گیاه، کاشت درخت، بازدید از باغ گلها و آموزش نوع گیاهان، گیاهان فصلی و آپارتمانی، آموزش پاکسازی محیط زیست و... گنجانده خواهد شد.
اینکه آموزش در دل طبیعت صورت بگیرد، یک اتفاق خوب است؛ زیرا علم روان شناسی تأکید دارد، مشاهده مناظر طبیعی، تأثیرات مثبت و بی نظیری روی روح و روان میگذارد، به طوری که به گفته پزشکان، حتی نگاه کردن 40 ثانیه به طبیعت قدرت مغز را افزایش میدهد. حالا برای دانش آموزانی که تمام سال با اعداد و ارقام و انواع حفظیات سر و کار داشتند، تقویت قدرت مغز الزامی به نظر میرسد.
اهمیت دادن به آرامش روان
به این موضوع توجه داشته باشید که هدف ما فصلی کردن یادگیری مطالب درسی نیست. بلکه منظور ما اهمیت دادن به آرامش روان در اوقات تعطیلی مدارس است، همچنین در این زمان مغز نیز از فعالیتهای یادگیری دور نمانده است.
آموزش باید همراه با تفریح باشد تا دانش آموز با یادگیری برای شروع سال تحصیلی جدید، استراحت لازم را هم کرده باشد؛ اما متأسفانه از هر خانواده ای بپرسی، تابستان بچهها را چگونه پر میکنی انواع و اقسام کلاسها را نام میبرند که در میان آنها کلاسهای زبان و ریاضـــی از قلم نمی افتد. به قول ظریفی «ما نفهمیدیم انتگرال کجای زندگی به درد میخورد؟»
چرا هیچ کس به آموزش مهارتهای زندگی اهمیت نمی دهد؟ مگر نمی شود در فصل تابستان به جای تدریس دوباره به بچهها آموزشهایی بدهیم که چگونه زندگی کردن را بیاموزند؟
در این باره متولیان میتوانند با اعلام دریافت همکاری از جانب سازمانهای مردم نهاد (سمن)ها برنامه ریزیهای خوبی داشته باشند. حتی میتوانند با کمک بهزیستی و مربیان مهدها و یا علاقهمندان کار، با کودکان و نوجوانان مهارتهای زندگی را در این فصل به بچهها آموزش بدهند. فقط کافی است، بپذیریم در تابستان درس و مدرسه حذف...!
نظر شما