آن امام مهربانی به همه توصیه میفرمودند، شعبان پلی برای ورود به باغ بی انتها و پر برکت رمضان المبارک است و تأکید داشتند، همه ما باید آمادگیهای روحی و معنوی خود را برای ورود به میهمانی خدا از لحظههای عبادی و سرشار از نیایش ماه شعبان کسب کنیم.
این روزها ما هم آخرین بارقههای فرصتهای عبادی این ماه با برکت را پشت سر میگذاریم تا از درآویختگان به طوبی بهشتی باشیم و به رمضان، ماه پر برکت خدا با دست پر و دلی روشن وارد شویم.
آیت الله سید محمد علی علوی گرگانی یکی از مراجع عظام شیعه و استاد اخلاق و عرفان، این توصیه زیبای امام رضا(علیه السلام) را مورد بررسی و مداقه قرار داده که در ادامه میخوانیم:
چه ویژگیهایی در ماه شعبان است که باید تا آخرین ثانیهها، آن را قدر بدانیم؟
شعبان، ماه استغفار است؛ ماهی است که به رسول خدا حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) اختصاص دارد و این پیامبر رحمت به همه ما برای عبادت و نیایش در این ماه توصیه مؤکد فرمودهاند. ایشان در روایتی گویا و روشن فرمودهاند: «أَلَا إِنَّ شَعْبَانَ شَهْرِي فَرَحِمَ اللَّهُ مَنْ أَعَانَنِي عَلَى شَهْرِي؛ ماه، ماه من است؛ خداوند کسی را که در این ماه به من کمک کند، رحمت کند!» اما این عبارت و روایت چه معنایی دارد؟ معنای این روایت باز هم به وجود مقدس پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)
برمی گردد که ایشان رحمت عالمیان هستند و از این رو توصیه حضرت به عبادتها در ماه شعبان، رسیدن به قرب الهی و رستگاری ماست.
آخرین نبی خدا(صلی الله علیه و آله) در اعمال عبادی ماه شعبان، ما را به استغفار و توبه توصیه کردهاند و البته در کنار آن نیز به روزه داری تاکید داشته اند تا به واسطه استغفار، توبه و روزه داری، دلهای ما از زنگار گناه پاک شود و برای ورود به شرایط نورانیتری آماده شویم.
مراد از این شرایط نورانی ورود به ماه مبارک رمضان است؟
بله، همین طور است، همه ما میدانیم که برای هر کاری مقدماتی وجود دارد، چنانکه مقدمات کار یک دانش آموز پوشیدن لباس فرم مدرسه، آماده کردن برنامه درسی و خواندن درس پیش از امتحان است؛ ما نیز برای ورود به ماه خدا باید مقدماتی را طی کنیم تا شرایط روحانی و معنوی ما برای این میهمانی بزرگ فراهم شود.
مقدمه ورود به ماه رمضان چگونه در ماه شعبان مهیا میشود؟
پرسش خوبی است و جالب اینکه امام رضا(علیه السلام) به این پرسش بخوبی و روشنی پاسخ دادهاند، ایشان در حدیثی میفرمایند: « در ماه شعبان بسیار طلب مغفرت، دعا و استغفار کنید.» اما مراد و مقصود حضرت از این توصیه چیست؟ روشن است که ایشان با توصیه به طلب مغفرت از درگاه خدا و تأکید بر استغفار میخواهند همه ما در نهر جاری ماه شعبان شستوشو پیدا کنیم و در نهایت تطهیر و پاکی به ماه خدا وارد شویم. نکته دیگر اینکه استغفار و توبه صرفاً به گفتن کلامی محقق نمیشود، بلکه اگر توبه میکنیم، باید همراه با ترک گناه باشد. اگر استغفار میکنیم باید همراه با حلالیت طلبی از بندگان خدا و جبران کردن حق الناس باشد. اگر چنین شرایطی در روح و باطن ما محقق شود، بیتردید به فرموده امام هشتم(علیه السلام) برای سفر عارفانه رمضان آماده خواهیم شد.
حضرت برای درک بهتر فیوضات ماه شعبان چه توصیههایی دارند؟
امام رضا(علیه السلام) توصیههای فراوانی برای حفظ حرمت ماه شعبان دارند، اما تأکید فرمودهاند، آخرین جمعه این ماه را بیش از همه روزها قدر بدانیم و از این روز بهترین بهره عبادی را ببریم. نقل است که اباصلت هروی آخرین جمعه شعبان خدمت حضرت رسید و ایشان فرمودند: «اى اباصلت! ماه شعبان بیشترش گذشت و این جمعه آخر آن است، پس آنچه از اعمال خیر که در این ماه در انجام آن کوتاهى کردهاى، در این چند روزى که باقى مانده، تدارک کن و بر تو باد به انجام آنچه به حال تو مفید است و ترک آنچه براى تو فایدهاى ندارد و دعا و استغفار و تلاوت قرآن را افزون کن و از گناهان و نافرمانیهایت بهسوى خدا بازگرد و توبه کن تا این ماه خدا به تو رو کرده باشد، در حالى که تو با خدایت- عزوجل- اخلاص ورزیده باشى و امانتى بر گردن خود باقى مگذار، مگر آنکه آن را ادا کنى و نیز در دلت کینه هیچ مؤمنى نباشد، مگر اینکه آن را از دل بیرون کنى و هیچ گناهى را که مرتکب بودهاى وامگذار، مگر آنکه آن را رها کرده و از آن دورى گزینى و از خداوند پروا داشته باش و در امور نهان و آشکارت بر او توکل و اعتماد کن و هر کس بر خدا توکل کند، همانا خداوند او را کافى است.» در این روایت ارزشمند به روشنی مشهود است که امام هشتم(علیه السلام) همه ما را در ماه شعبان به این نکات رهنمون شده اند که در کنار استغفار و استغاثه به درگاه خدا باید دلهایمان را از کینه و کدورت دیگران خالی کنیم، از گناه در آشکار و پنهان دور باشیم و حق مردم را رعایت کنیم. بیتردید رعایت همه این توصیهها ما را برای ورود به ماه رمضان مهیا میکند.
در نهایت اینکه ما چگونه میتوانیم این آداب الهی ثامن الحجج(علیه السلام) را برای ورود به ماه رمضان در زندگی خودمان پیاده کنیم؟
اگر اهل حق و معرفت هستیم، پیروی و تبعیت از ولی خدا، ما را به سرمنزل مقصود میرساند، اگر میخواهیم با دست پر به ماه رمضان وارد شویم، به توصیه امام رضا(علیه السلام) باید خودمان را برای خدا خالص کنیم و این مسأله نیز مستلزم دعا و نیایش در این روزهای باقی مانده از ماه شعبان است. هر چقدر ارتباطمان با خدا و ائمه هدی(علیهم السلام) محکم تر شود، قطعاً مسیر اخلاص هم برای ما هموارتر خواهد شد که خدای متعال برای ماه رمضان میهمان خالص میخواهد.
نظر شما