اوراق مرابحه فولاد مبارکه اصفهان روز سه شنبه هفته گذشته در بازار فرابورس در مدت زمان کوتاهی به فروش رسید. استقبال فعالان بازار سرمایه از این اوراق به دلیل سود ثابت بالای این اوراق نسبت به دیگر بازارهای جایگزین از جمله سود بانکی بود. در حالی که نرخ سود بانکی با کاهش در تیرماه به ۱۵ درصد رسیده است، اما این اوراق سود ساده ۲۰ و مؤثر ۲۲ درصدی را در بردارند. البته مقایسه سود بانکی با این اوراق درحالی است که سیف رئیس کل بانک مرکزی هم تأکید دارد نرخ سود هم تک رقمی خواهد شد.

مبلغ اسمی این اوراق یک میلیون ریال است و هر سه ماه سود آن به حساب دارندگان اوراق واریز می‌شود. اوراق مرابحه مانند دیگر اوراق بدهی در زمره اوراق با درآمد ثابت و بدون ریسک قرار می‌گیرد. چند سالی است موانع قانونی این اوراق مرتفع شده، اما استقبال کمی از سوی بنگاهها برای این شیوه تأمین مالی صورت گرفته است و تنها چند بنگاه به استفاده از این اوراق تمایل نشان داده‌اند.

بسیاری از افراد به دلیل ریسک گریز بودن، همواره از ورود به بازار سرمایه نگران هستند، زیرا خرید و فروش سهام همواره در بردارنده سود نیست و بسیاری از مواقع با زیان نیز همراه است، به همین علت هرگز وارد بازار سهام نمی‌شوند و سرمایه‌های خود را به صورت سپرده در بانک‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. حال آنکه اوراق بدهی (یا اوراق بادرآمد ثابت) بازار سرمایه هیچ ریسکی را برای دارندگانش ایجاد نمی‌کند؛ ضمن آنکه سود این اوراق نیز از سود بانکی بیشتر است. اوراق رهنی سود 18 درصدی، اوراق مرابحه 20 درصدی، اوراق خزانه اسلامی نیز سود تقریبی 20 درصدی را به همراه دارند. بنابراین ورود به بازار سرمایه تنها به خرید و فروش سهام خلاصه نمی‌شود، بلکه بازار بورس روشهای تأمین مالی نوین اسلامی را نیز در دل خود جا داده است.

عقد یا قرارداد مرابحه از جمله قراردادهای است که سابقه تاریخی دارد و در بازار به صورت آگاهانه و غیرآگاهانه بسیار استفاده می‌شود. یکی از عبارت‌هایی که بازاریان برای استفاده از این قرارداد استفاده می‌کنند، عبارت «رأس المال» است. هرگاه فروشنده قیمت خرید خود را به خریدار اعلام و از خریداری تنها مبلغ مشخصی سود طلب کند، به این نوع معامله مرابحه گویند. در واقع خریدار از کم و کیف معامله به طور کامل آگاه می‌شود. (البته اگر فروشنده اطلاعات غیر واقعی را در اختیار خریدار قرار دهد، معامله باطل خواهد بود). در بازار بسیار اتفاق می‌افتد که فروشنده برای نشاندادن حسن نیت خود به خریدار، از این روش استفاده می‌کند. نکته بسیار مهم در این قرارداد سود ثابت فروشنده است. محققان اقتصاد اسلامی با استفاده از این قرارداد، اوراق مرابحه را به عنوان یکی از روش‌های تأمین مالی بنگاههای تولیدی طراحی کردند. در این روش مردم به وسیله بازار سرمایه این اوراق را خریداری و وجوه مورد نیاز بنگاه را تأمین می‌کنند. بانی که حلقه واسط بین مردم و بنگاه محسوب می‌شود، از طریق وجوه حاصل از فروش اوراق، هزینه خرید تجهیزات یا مواد اولیه تأمین می‌کند و سپس تجهیزات و مواد اولیه را به بنگاه به صورت نقد یا قسطی میفروشد. سپس بنگاه نیز در مقاطع زمانی مشخص سود و اصل پول را به بانی و در نهایت بانی وجوه مورد نظر را به دارندگان اوراق پرداخت می‌کند.