طرح تابستانه کتاب از 16 تیرماه سال جاری مورد اجرا قرار گرفت و طی آن 593 کتابفروشی سراسر کشور که شرایط عضویت در این طرح را داشتهاند، ثبت نام کردهاند. مشتریان این کتابفروشیها با ارایه کارت ملی و خرید حداقل 100هزار تومان کتاب عمومی یا کودک و نوجوان، 20 تا 25 هزار تومان تخفیف دریافت میکنند که این رقم در قالب یارانه در اختیار مخاطبان قرار گرفته و به کتابفروشیها پرداخت میشود. گستره این طرح در سال جاری تمامی استانهای کشور را در برگرفته است و در نتیجه، آمار بهدستآمده از آن را میتوان برآیندی از اقبال عمومی در ایران برای کتابخوانی و خرید کتاب، آن هم با تخفیفی قابل توجه دانست.
یک پدیده فرهنگی در کتابخوانی ایرانیان
بر اساس نتایج بهدستآمده از این طرح، بیشترین کتابهای خریداریشده آثار ترجمهای هستند. تا جایی که 8 کتاب برتر و پرفروش این طرح در سراسر کشور، چه در بخش رمان و چه عمومی را، ترجمهها تشکیل میدهد. از این دیدگاه، آشنایی جامعه با این دست آثار در نوع خود قابل اعتنا است و به نوعی نشان از پدیدهای فرهنگی و اجتماعی در میان مخاطبان ایرانی کتاب دارد.
پرفروشترین کتاب ایران در 2 هفته گذشته و در قالب این طرح، رمان «پیش از تو» با ترجمه مریم مفتاحی بوده که نشر «آموت» آن را منتشر کرده است. جوجو مویز نویسنده و روزنامهنگاری انگلیسی است که در رمانش داستانی عاشقانه و اجتماعی را روایت میکند. ورزشکاری بر اثر یک سانحه دچار ضایعه نخاعی شده است و برای مراقبت نیازمند پرستاری میشود؛ پرستاری که پس از حضور بر بالین او، روایتی تازه از زندگی را برای وی تفسیر میکند. این رمان در کنار دومین مجلد آن که با نام «پس از تو» در نمایشگاه کتاب امسال منتشر شد، در 16 روز گذشته بیش از هزار و 900 نسخه در میان مخاطبان ایرانی فروش داشته و به نوعی صدر گیشه را به دست آوردهاند.
با وجود اینکه برخی از منتقدان، این اثر را در زمره آثار عامهپسند و زرد انگلیسی طبقهبندی کردهاند اما مترجم این رمان در تازهترین گفتوگویش، عنوان «همهپسند» را برای آن مناسب دانسته و تأکید کرده است که نگاهِ انسانی نویسنده در رمان باعث اقبال عمومی در جهان و ایران به این کتاب شده است.
دومین اثر پرفروش کشور در 16 روز گذشته بر اساس آمار ارایهشده در طرح تابستانه، کتاب «بیشعوری» نوشته خاویر کرمنت است که نسخه ترجمه اصلی آن توسط محمود فرجامی از سوی نشر «تیسا» منتشر شده است. «بیشعوری» کتابی در نقد رفتارهای اجتماعی ما انسانهاست که در قالبی طنزگونه و انتقادی نوشته شده و به همین سبب، از ابتدای انتشار خود، موجی را در بازار کتاب ایجاد کرد و منجر به تهیه و فروش نسخههای بدلی زیادی از آن شد؛ تا جایی که بسیاری از دکههای روزنامهفروشی در کشور نیز به عرضه این کتاب پرداختند.محمود فرجامی مترجم این اثر ساکن مالزی است و از زمان انتشار آن تا کنون کمتر راجع به محتوای آن به اظهار نظر پرداخته است. با این همه، علاوه بر ارزش متن، فروش بالای «بیشعوری» را میتوان به تلاش ناشر برای ایجاد جذابیتهای بصری در کتابش نسبت داد که مهمترینِ آن، تصویر تابلوی «جیغ» اثر ادوارد مونک، از نقاشان برجسته سبک امپرسیونیسم، است.
رتبه سوم در میان کتابهای پرفروش کشور در 2 هفته اخیر به «ملت عشق» اثر الیف شافاک اختصاص یافته که با ترجمه ارسلان فصیحی و از سوی نشر «ققنوس» منتشر شده است. شافاک در زمره پرفروشترین نویسندگان ترکیه در سالهای اخیر است که بهتازگی نیز اظهار نظرهایی جالب توجه درباره کودتا در ترکیه داشته است. او در «ملت عشق» با بهرهگیری از داستان شیفتگی مولانا و شمس، در سفری اودیسهوار مخاطبش را همراه مولانای جوان و شمس میکند؛ سفری که از قاره آمریکای شمالی آغاز و به ترکیه ختم میشود. نکته قابل توجه درباره این کتاب، توقیف عجیب انتشار آن در ایران طی 3 سال گذشته بود که پس از رفع آن، این ترجمه توانست بهسرعت در بازار کتاب به عنوان اثری قابل اعتماد، خود را به نمایش بگذارد. پرفروشترین اثر بعدی این روزهای بازار کتاب نمایشنامهای است با عنوان «داستان خرسهای پاندا به روایت یک ساکسیفونیست که معشوقهای در فرانکفورت دارد». این اثر به قلم ماتئی ویسنییک ترجمههای متعددی در ایران دارد اما ترجمه هانیه رجبی که نشر «شمشاد» آن را منتشر کرده، توانسته این روزها پرفروش شود.
این نمایشنامه یک روایت سوررئال، عرفانی و پستمدرن از عشق است که در سالهای گذشته در چندین نوبت، هنرمندان ایرانی نیز آن را به روی صحنه تئاتر بردهاند.
و بالاخره یک کتاب ایرانی
در کنار این آثار، نخستین کتاب پرفروش ایرانی در فهرست ارایهشده از سوی مؤسسه خانه کتاب، «رؤیای نیمهشب» اثر حجتالاسلام والمسلمین مظفر سالاری است که بهواسطه حضور در طرح «مسابقه کتاب و زندگی» توانست به فروش قابل توجهی دست پیدا کند و در قالب این طرح در 15 روز گذشته، توانست با فروش 478 نسخه به رتبه نهم پرفروشهای ایران برسد. پس از آن نیز کتاب «اخراجیها» شامل خاطرات غلامرضا قلیزاده در رتبه پانزدهم قرار دارد.اقبال عجیب مخاطبان ایرانی به آثار ترجمه و نبودن هیچکدام از رمانهای ایرانی در رتبههای بالای این جدول میتواند به عنوان یک پدیده فرهنگی عجیب و قابل تأمل در بازار کتاب ایران مورد توجه قرار بگیرد و آثار مثبت و منفی آن در سپهر فرهنگی کشور میتواند محل بحث و توجه بیشتری شود.
نظر شما