گزارش قدس آنلاین به نقل از طلیعه، نشست تخصصی «مرز عینیت و ذهنیت در علوم انسانی با نگاهی انتقادی به نفی و اثبات علوم انسانی اسلامی» ۴ مردادماه، با حضور خسرو باقری استاد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران و حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا در مرکز الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت برگزار شد.
بنابر این گزارش،حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا در نشست تخصصی «مرز عینیت و ذهنیت در علوم انسانی با نگاهی انتقادی به نفی و اثبات علوم انسانی اسلامی» در خصوص نگاه پارادایمی به علم و بحث وارد شده در علوم تربیتی، اظهار کرد: با توجه به اینکه امروز آقای باقری نسبت به این موضوع نگاه گادامری داشتند و بحث را ایجاد کردند. در واقع سنت در تکمیل نظریه های علمی و هر سنتی از منظر خودش تصویری از عالم را ارائه می دهد.
وی ادامه داد: اگر برداشت من نسبت به تحولاتی که پیگیری مستمر داشتند. و حوزه فکری در این خصوص نشست ها داریم، البته خوب است که این نوع مباحث به شکل آکادمیک پیش رود. قاعدتا جامعه ما، فضای آکادمیک و علمی و استقرارش با مگاه پوزیتیویستی بود.
پارسانیا بیان کرد: فضای عمومی آموزش ما تا سیر خودش را طی کند، مسلما زمان می برد، لذا انصاف این است که اگر منظرهای مختلف در محیط علمی حضور داشته باشند باید با نگاه گادامری، باید در کتب ما تحولی ایجاد شود. یعنی این امر طبیعی است. لذا اگر در جاهایی مطرح می شود که در کتاب ها باید تحولی ایجاد شود با لحن اینکه این تحول سیاسی جامعه است، که ایجاد می شود. با این ادبیات وارد بحث شود، فضای جامعه و دانشگاه را از علمی بودن، دور می کنیم.
عینیت چیست؟
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه افزود: ما در جامعه خیلی ها درگیر حوزه آموزش و پرورش هستند و این موضوعات دغدغه مند جزء دستور کارشان است. اصلی که باید تحول ایجاد شود باید، باشد و سیطره نگاه نیمه اول قرن بیستم در کتاب های آموزشی منتقل شود و به تدریج این موضوع وارد شود. زیرا کسانی که از حوزه اسلامی شدن حرف می زنند،ادعا دارند که اینها باعث توقیف شدن علم اند. که البته این افراد، نادر هستند. اما دیدگاه های متنوعی دیگری هم است که وقتی وارد بحث می شویم، طرفی رویکرد پوزیتویستی دارد و دیدگاه دیگری.
پارسانیا تصریح کرد: باید دوگانه سازی ها را در ادبیات گفتگو ملایم تر شود، قطعا پیشنهادات کارسازتر خواهد بود. در اینکه ما دوگانه دو طرفه طیف داریم و در متن گفتگو ها بگوییم که هر دو طرف دوگانه موضوعات قابل تحقق است. امروز شاید آدم هایی که نگاه پوزیتیوستی محض داشته اند، که البته استقرار دارند هم کمتر هست.
وی افزود: وقتی قرار است منظر مطرح شود و حوزه هایی که می خواهد با منظرهای متعدد فرهنگی و تاریخی باشند و منظر تاریخی، فرهنگی و اسلامی است. البته جهان اسلام متکثر است و هر کدام از آنها حوزه های خودشان را دارند. ما در ایران باید منظر را جلوتر ببریم. ما باید واقعا حکمت مشاء، یا صدرایی را چه می شود یا حوزه اسلامی که چه می شودکه هر کدام تاریخی داشتند. و بعد این منظرها را با منظر مدرن در ارتباط قرار می دهیم و بحث های گادامری که آیا زبان مشترکی بین اینها وجود دارد یا خیر. یا اینکه گادامر با رویکردهای پست مدرن نزدیک می شود. خود گادامر هم اعتراض دارد که با چه منطقی می توانیم دفاع کنیم که بین منظرهای مختلفی حقیقت و عینیت مشترکی وجود دارد. که از این قیاس ناپذیر بودن منظرهای مختلف بتوانیم احتراز کنیم.
پارسانیا در ادامه بیان کرد: ما نمی توانیم عینیت را به خود حس ببریم، چون خود حس در این منظرها، زبان می گیرد. جایی که این منظرهای متعدد و متکثر می توانند با هم بشینند و با هم سخن بگویند و فرد هر کس از ظن خودش این موضوعات را می خواند و تغذیه می کند، وارد این منطق شویم. حال نکته مهمی که باید اشاره کنم این است که عینیت چیست؟
وی گفت: میراث یا سنت آکادمیک ما با تعریفی که ساینس پیدا کرد و علم را به معادل ساینس می گذاریم، بیشتر تعریف پوزیتویستی است. چیزی که رخ داد عینیت، وارد امور جهان مادی شد و مواجه با عینیت با حس شد. آنچه که از راه حس به دست می آید عینی است و باقی آن ذهنی. علم باید از باند حس برخیزد و تئوریزه شود و دوباره به این باند فرود بیاید و ذهن و عین اینگونه با هم در تعامل باشد و ساینس هم به عنوان دانش آزمون پذیر شناخته شد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تعریف علم، اظهار کرد: ما از علم به عنوان آکادمیک سخن می گوییم و معنی ساینس علم آزمون پذیر بحث داریم. و دیگر بحث تاریخی آن را مورد نظر قرار نمی دهیم. اینها معارف، ایدئولوژی و فلسفه است و حتی فلسفه را هم در اندیشه مدرن به کار می بریم. در کانون تحولات معنای عینیت است که عینیت جهان طبیعی شده است و مسیر فهم عینیت تغییر کرده که فهم درست در تعامل یا عکس اوست.
پارسانیا اظهار کرد: درست است که علم باید عینی شود اما علم باید با واقعیات مواجه شود، فهم واقعیت از افق حس ایجاد می شود تا گزاره هایی غیر محسوس و غیر تجربی، ذهنی شوند و ذهنیت. که عینیت خودش را نشان بدهد که به اعتقاد من خیلی مهم است.
نظر شما