اینکه برخی برای بزرگان جوامع جوک می سازند صحیح نیست؛ در جریان کودتای اخیر ترکیه افراد مختلفی دست به ساخت جوک برای اردوغان زدند، این رویکرد خوبیت ندارد و خدشه به فرهنگ جامعه وارد می کند.

شان طنز را پایین آورده ایم/ تخریب دیگران به اسم شوخی محصول ولنگاری فرهنگی

به گزارش قدس آنلاین به نقل از خبرگزاری شبستان، اگر شوخ بودن و رفتار طنزآمیز یک فرد را مزیتی مثبت قلمداد کنیم در این صورت باید رتبه بالایی را به مردم ایران در زمینه طنزپروری بدهیم چراکه این مردم در طول تاریخ همواره برای بیان مشکلات و مصائب خود دست به گریبان ادبیات طنز شده اند.

 

طنز البته یک توانایی و ابزار است اما در صورت عدم استفاده صحیح آسیب هایی را نیز به همراه دارد از جمله لوث شدن و خطر تمسخر اقشار مختلف که به تنهایی سبب صدمه به بدنه اجتماعی خواهد شد و شاید اکنون نیز شرایط جامعه ما چنین باشد و مرز مشخصی میان طنز و تمسخر برای برخی افراد وجود نداشته باشد و این رویکرد آسیب جدی قلمداد می شود چراکه هم اخلاق را نشانه رفته است هم حیثیت فرهنگی را.

 

در راستای بررسی جایگاه فکاهی و طنز در زندگی ایرانیان و آسیب های پیرامونی با دکتر امان الله قرائی مقدم به گفت وگو نشسته ایم. وی از جامعه شناسان خبره و فعالان عرصه جامعه شناسی در سطح مجامع آکادمیک است.

 

دکتر قرائی مقدم در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در مورد علت رویکرد افراطی طنزگرایانه در جامعه گفت: طنز، شوخی و فکاهی به خودی خود بد نیست، زمانی که از حد بگذرد تبدیل به آسیب می شود مساله ای که در برهه هایی در کشور دیده شده است. طنز در صورتی که سبب توهین، تمسخر و اساعه ادب باشد آسیب تلقی می شود.

 

وی ادامه داد: از رویکردهایی که مردم ایران در طول تاریخ به دلیل عدم توانایی در بیان نظراتشان داشتند استفاده از قالب طنز بوده است. مردم حرف خود را در لباس و لفافه طنز بیان می کردند و افرادی مانند ملانصرالدین در گذشته یا نسیم شمال در دوره معاصر از جمله کسانی هستند که سردمدار این سبک بودند.

 

قرائی مقدم در ادامه به ابیاتی از عبید زاکانی، اشاره کرد و گفت: عبید به خوبی توانسته است استفاده از قالب طنز را در این ابیات بیان کند، او چنین سروده است که:

رو مسخرگی پیشه کن و مطربی آموز           هم داد خود از کهتر و مهتر بستانی

 

این جامعه شناس تصریح کرد: با این وصف تاریخچه فکاهی در کشور ما اینگونه بوده است که افراد بتوانند مسایل خود را بیان کنند و داد خود را از ظالمان بستانند. زمانی که افراد نمی توانند در بیان مسایل خود به درستی اظهار نظر کنند به چنین رفتارهایی روی می آورند.

 

وی ادامه داد:ِ وقتی فرد نمی تواند به صراحت سخن گوید به سمت جوک درست کردن می رود، حتی در صورتی که درست هدایت نشود در رفتار نابهنجار تمسخر پیشه می کند.  در فرهنگ هایی که توتالیتر و تمامیت خواه بودند برخی افراد این گونه وارد شدند، مثل نسیم شمال یا پروین اعتصامی که در آن روزگار چنین قالبی را به کار بستند.

 

قرائی مقدم گفت: بنابراین، از این نظر جوک و فکاهی در امور سیاسی ابزاری موثر بوده است یعنی ملت و مردم هوشمند ما به وسیله همین روش حکومت ها را ساقط و وادارشان کرده اند که تغییر کنند؛ پس طنز یک واکنش است.

 

این جامعه شناس با بیان اینکه هر جامعه ای که مردمش در محدودیت و محرومیت باشند به شکل افراطی اقدام به طنزپروری می کند، گفت: این حاصل آن است که افراد در بیان مکنونات قلبی خود مشکل داشته باشند در نتیجه یا دست به شایعه سازی می زنند یا هزل گویی و مسخرگی را پیشه می کنند.

 

وی در ادامه ضمن انتقاد از اهانت هایی که در سطح فضای مجازی به نام هزل و شوخی گسترش می یابد، اظهار کرد: این که برخی برای بزرگان جوامع جوک می سازند صحیح نیست، در جریان اخیر ترکیه افراد مختلفی دست به ساخت جوک برای اردوغان زدند. این رویکرد خوبیت ندارد و خدشه به فرهنگ جامعه وارد می کند اگرچه که مردم دنیا آگاه تر هستند و این افراد آیینه مردم ایران نیستد.

 

علت واکنش های سریع ایرانیان؛ زود می خندیم، لَختی بعد می گرییم و عصبانی می شویم!

 

این جامعه شناس با اشاره به گرته برداری مردم از رفتارهای افراد مطرح در جامعه گفت: مردم به نوع رفتار و کلام بزرگان نگاه می کنند، اگر گاهی اوقات بیان این افراد ادیبانه و مودبانه نباشد آنها نیز الگوبرداری می کنند. البته این مساله را نیز باید اضافه کرد که اساسا نوع برخورد قبل از اینکه حاصل تاثیر اجتماع باشد حاصل خانواده است. بی ادبی ها و پرده دری ها از خانواده شروع می شود و اگر فردی چنین رویکردی داشته باشد قطعا در اجتماع نیز با مشکل مواجه خواهد شد.

 

وی ادامه داد: کم تحملی و نداشتن صبر میان ایرانیان در رفتارها و مواجهه های رفتاری عامل دیگری است که سبب می شود نابهنجاری های رفتاری را شاهد باشیم. فرد در خانواده با مشکل مواجه می شود، از خانه بیرون می آید و در جامعه در موقعیت های مختلف، زمانی که در اتوبوس است، زمانی که سوار تاکسی می شود و هر زمان دیگر با دیگران مشاجره می کند و به قول معروف از کوره در می رود.

 

رفتار دور از ادب  حاصل ولنگاری فرهنگی است

قرائی مقدم با اشاره به اینکه نابهنجاری های رفتاری حاصل ولنگاری فرهنگی است، خاطرنشان کرد: چنین افرادی با استفاده نادرست از امکانات و وسایلی که در دست دارند از جمله وسایل ارتباطی و شبکه های اجتماعی، آبروی دیگران را می برند و باعث می شوند برچسب رفتار بی ادبانه به جامعه ای بخورد. تمام این موارد حاصل ولنگاری فرهنگی است.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.