قدس ‌آنلاین: اگر بخواهیم خلاصه ای تمثیلی از روابط مسکو و ریاض در خاورمیانه تصویر کنیم، بهترین موضوع، اشاره به گفت‌وگوی پوتین با یک شبکه خبری در ابتدای راه افتادن جریان تروریستی داعش است.

  مسکو و ریاض بر سر دو راهی سوریه

درست زمانی که وحشیان انسان نما در حال خوردن قلب یک مسلمان کشته شده بودند، این ولادیمیر پوتین بود که با مصاحبه جنجالی و تأثیرگذارش پشت پرده ای از روابط مسکو و ریاض را به همه جهانیان نشان داد.
درحالی که وهابیان رژیم سعودی داعشی‌ها را مبارزان با حکومت بشار اسد خطاب می‌کردند و بی‌پرده از آن‌ها حمایت می‌کردند، پوتین با این استدلال ساده از عربستان و البته از آمریکایی‌ها پرسید، چگونه می‌توانید از کسانی که قلب یک انسان را خام خام می‌خورند و تا این اندازه رفتار وحشیانه از خود نشان می‌دهند، حمایت کنید؟ و این روزنه ای برای ورود به رابطه میان مسکو و ریاض پس از درگیری‌های سال‌های اخیر در سوریه است.
هدف سعودی‌ها از پافشاری بر حمایت از تروریسم در کشوری نظیر سوریه تنها با هدف به زیر کشیدن رئیس جمهوری سوریه و ساقط کردن دولت قانونی این کشور صورت نمی‌گیرد، بلکه سعودی‌ها هدفی بسیار بالاتر از این را در منطقه دنبال می‌کنند. ریاض در صدد است تا با جدا کردن حلقه‌ای از زنجیره به هم پیوسته مقاومت در منطقه ـ یعنی سوریه ـ زمینه لازم برای وارد کردن ضربه نهایی بر پیکره محور مقاومت را برای خود فراهم آورد. درست به همین دلیل است که حاضر نیست تحت هیچ شرایطی از مواضع خود در سوریه عقب بنشیند.در طرف مقابل، روسیه نیز بارها اعلام کرده است که دمشق یک متحد سنتی و راهبردی برای مسکو در زمینه‌های گوناگون سیاسی، اقتصادی و امنیتی بوده و حاضر نیست با سعودیها بر سَر دست کشیدن از مواضع خود در قبال دولت سوریه وارد معامله شود.

 تهدید و تطمیع سعودی‌ها برای منصرف کردن روسیه
هنگامی که ارایه بسته‌های مالی وسوسه انگیز از سوی سعودی‌ها برای روس‌ها کارگر نیفتاد، مقام‌های ریاض در اقدامی از پیش طراحی شده، یکی پس از دیگری در مناسبت‌های گوناگونی اقدام به اظهارنظر علیه مقام‌های روسی کرده و به آن‌ها در خصوص پیامدهای حمایتشان از بشار اسد هشدار دادند. شدت اظهارنظرهای مقام‌های سعودی علیه روسیه به حدی رسید که واکنش قاطعانه این کشور را به دنبال داشت.
در همین ارتباط، وزارت خارجه روسیه با صدور بیانیه ای ضمن محکومیت اظهارات ضد روسی مقام‌های ریاض، به آن‌ها نسبت به «بازی با آتش» در تعامل با مسکو هشدار داد. این وزارتخانه از مقام‌های ریاض خواست تا هرچه سریع‌تر از تهدید روسیه به انجام اقدام متقابل به دلیل حمایت مسکو از دمشق، دست بردارد.
در طول مدتی که شاهد ادامه بحران سوریه بودیم، «بندر بن سلطان»، رئیس سابق دستگاه اطلاعات عربستان سعودی دو مرتبه به «مسکو»، پایتخت روسیه سفر کرد.
بدون شک هدف اصلی بن سلطان از سفر به روسیه گفت‌وگو با مقام‌های این کشور جهت تغییر مواضع آن در قبال بحران سوریه بوده است. طبق شواهد موجود، «بندر بن سلطان» در سفرهای خود به مسکو در طول بحران سوریه، از سوی مقام‌های ریاض مأمور انجام مأموریتی ویژه شده بود، مأموریتی که هیچ گاه به موفقیت نرسید و حمایت‌های مسکو از دمشق ادامه پیدا کرد.
علت خشم سعودی‌ها از دخالت نظامی روسیه در سوریه در آن برهه از زمان، به هدف قرار گرفتن دقیق مواضع تروریست‌های تکفیری حمایت شده از سوی ریاض در سوریه بازمی‌گشت. جنگنده‌های ارتش روسیه طی مدت زمان محدودی که علیه تکفیری‌ها در سوریه حملات هوایی انجام می‌دادند، موفق شدند ضربات جدی و سهمگینی را به منافع ترکیه و رژیم سعودی در سوریه وارد آورند. همین مسأله موجب شد تا روس‌ها بیش از پیش با ریاض وارد تنش شوند.
علاوه بر این، همگرایی ایران و روسیه در مسأله سوریه ضربه دیگری را بر پیکره رژیم سعودی وارد آورد. سعودی‌ها به‌خوبی می‌دانند که همکاری‌های گسترده نظامی میان ایران و روسیه سرمنشأ تحقق بسیاری از دستاوردها به نفع سوریه در عرصه میدانی بوده است.
بر همین اساس، اختلافات میان روسیه و عربستان سعودی بیش از پیش عمیق شد، زیرا سعودی‌ها که خود کارنامه سراسر ننگینی در حمایت از تروریسم در سراسر منطقه و جهان دارند، در کمال تعجب مدعی حمایت ایران از تروریسم هستند؛ در واقع هر گروهی که در منطقه در برابر سیاست‌های توسعه طلبانه و جنگ طلبانه رژیم سعودی مقاومت کند، از دیدگاه ریاض «تروریست» است.

 بهبود روابط میان روسیه و ترکیه
مسأله دیگری که به نظر می‌رسد سعودیها را بشدت نگران کرده، بهبود روابط میان روسیه و دولت ترکیه است. از آنجایی که دولت ترکیه بتازگی مواضعی را ـ هرچند به صورت ظاهری ـ مبنی بر تصمیم برای تغییر دیدگاه خود در قبال سوریه و آغاز همکاری‌ها با ایران و روسیه جهت حل بحران این کشور مطرح کرده است، موجی از نگرانی در صفوف سعودی‌ها حاکم شده است.
سعودی‌ها تصور می‌کنند که ترکیه قصد دارد به محور ایران، روسیه و حزب الله در سوریه نزدیک شود و از این بابت بشدت احساس خطر می‌کنند. این عامل نیز طی هفته‌های اخیر تنش میان مسکو و ریاض را تشدید کرده است.

 

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.