محمد رحیم احمدوند، در حالی به بی خبری ها پایان داد که تا کنون و از میان 45 میلیون نفر مشمول دریافت سهام حدود 41 میلیون نفر به عنوان سهام دار نهایی شناخته شده اند و دو میلیون و 300 هزار کارگر فصلی هم به همراه خانواده هایشان تا پایان سال جاری به جمع سهام داران نهایی خواهند پیوست.

هر برگ 3 میلیون تومان
واگذاری سهام عدالت که از سال 85 آغاز شده تا به امروز حدود 20 مرحله به خود دیده است، اما توقف پرداخت سود این سهام از سال 87 به بعد به پرسش بزرگی در ذهن سهام داران تبدیل شده و تردیدها را نسبت به موفقیت روند واگذاری سهام عدالت افزایش داده است.
به گفته احمدوند توقف پرداخت سود مطابق ماده 100 قانون برنامه پنجم توسعه بوده است؛ چون این سود سهام در وهله اول باید بابت اقساط به خزانه واریز شود. بر اساس اظهارات وی، به محض ورود شرکتهای سرمایه گذاری استانی به فرابورس و متناسب با اقساط واریزی و در نظر گرفتن تخفیفهای دو دهک اول، سهام عدالت آزاد خواهند شد. احمدوند همچنین ارزش فعلی سهام عدالت را که به نرخ اسمی هر برگ یک میلیون تومان به مردم واگذار شده، بیش از 2 تا 3 میلیون تومان اعلام کرد.
دولت نهم واگذاری سهام عدالت را به اقشار ضعیف جامعه و با هدف تحقق عدالت اجتماعی در دستور کار قرار داد و امروز در ماه‌های پایانی دولت دهم واگذاری این سهام به مراحل آخر خود نزدیک می‌شود. مددجویان کمیته امداد، بهزیستی، رزمندگان فاقد شغل و مشمولان طرح شهید رجایی اولین مشمولان دریافت سهام عدالت در سال‌های 85، 86 و 87 بودند که دو بار هم سود دریافت کردند؛ یک بار نفری 40 هزار تومان و بار دیگر نفری 80 هزار تومان. گروه دوم، یعنی روستاییان و عشایر فاقد شغل و کم درآمد هم که در سالهای 86 و 87 سهام دار شدند، تاکنون فقط یک بار سود 40 هزار تومانی به ازای هر نفر دریافت کردند. شاغلان دستگاههای اجرایی، بازنشستگان کشوری، لشکری و تأمین اجتماعی به عنوان سومین گروهی که در سالهای 86، 87 و 88 سهام دار شدند، هم تاکنون فقط یک بار سود 40 هزار تومانی دریافت کرده اند. اما گروهی از سهام داران حتی یک بار هم سود دریافت نکرده اند و تکلیف برخی مشمولان دریافت سهام همچنان نامشخص است.

سودجویی واسطه‌ها
وجود ابهامهای زیاد در حال و آینده سهام عدالت از یک سو باعث شده سهام داران تصور کنند که برگه هایی که در دست دارند فاقد ارزش است و از سویی فضا را برای تحرکات سودجویان و خرید و فروش برگه‌های سهام عدالت به قیمت ناچیز مهیا کند. پیش از این حتی گفته می‌شد؛ چون سهام شرکتهای زیان ده با عنوان سهام عدالت به جامعه هدف واگذار شده پرداخت سود به سهام داران متوقف شده است!!
با وجود طرح چنین، اما و اگرهایی عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس به خبرنگار ما می‌گوید: اینکه گفته می‌شود، سهام عدالت از اهداف اصلی تعریف شده دور مانده، منصفانه نیست؛ چون باید دوره پرداخت اقساط طی شود و حداقل تا پنج سال آینده باید منتظر ماند تا توزیع متعادل ثروت ملی و گسترش مالکیت در سطح عمومی، تأمین عدالت اجتماعی، متکی به خود کردن خانواده های نیازمند و کاهش وابستگی آنان به کمکهای دولت از طریق نهادهای حمایتی، ایجاد درآمد درازمدت برای خانواده های کم درآمد و تشویق به پس انداز و سرمایه گذاری منجر به بهبود درآمد خانوارها که از جمله اهداف اصلی طرح است، محقق شود.
موسی الرضا ثروتی اضافه می‌کند: سهام عدالت واگذار شده به مردم اقساط 10 ساله دارد که پس از پرداخت آن امکان آزاد سازی سهام فراهم خواهد آمد و به مردم حق خرید و فروش و تصرف در آن داده می‌شود. البته سهام دو دهک اول یعنی افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی که از بخشودگی 50 درصدی برخوردارند، در نتیجه زودتر از سایرین آزاد خواهد شد.

ابهام در سود ارزشی سهام عدالت
وی با بیان این که پرداخت سود در سالهای گذشته اقدامی غیرقانونی و مخرب بوده است، خاطر نشان می‌کند: مطابق قانون پرداخت سود تا تسویه اقساط ممنوع است و با این اقدام دوره پرداخت اقساط طولانی تر می‌شود. در واقع دولت در دو مرحله یک بار با پرداخت سود 40 هزار تومانی و بار دیگر با پرداخت سود 80 هزار تومانی مرتکب تخلف شده و اگر باز هم بخواهد بر پرداخت سود اصرار کند، شائبه تبلیغاتی بودن این اقدام درآستانه انتخابات تقویت می‌شود؛ چون مطابق قانون برنامه پنجم توسعه پرداخت سود بدون توجیه است.
ثروتی حتی خرید و فروش برگه‌های سهام را غیرقانونی و توام با ریسک بالا می‌داند و می‌گوید: اینکه گفته می‌شود، برگه‌های سهام رشد قیمت داشته و مثلا به 3 میلیون تومان افزایش یافته به هیچ وجه صحت ندارد؛ چون این سهام هنوز حالت صوری دارد و قیمت مشخصی برای آن نمی توان تخمین زد.به گفته وی هنوز مشخص نیست که این سهام متعلق به کدام شرکت، کدام حوزه و کدام صنعت است و پس از پرداخت کامل اقساط و واقعی شدن سهام می‌توان در مورد آن اظهار نظر کرد.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تأکید می‌کند: واگذاری سهام شرکتهای زیان ده در قالب سهام عدالت نیز صحت ندارد؛ چون بدون شک سهام با گرفتن میانگین و ترکیب سود و زیان به مردم واگذار می‌شود، پس تا وقتی سود و زیان با هم است نباید شایعه سازی کرد.
با این حال سرپرست دفتر سهام عدالت سازمان خصوصی سازی دیروز اعلام کرد: با تصمیم دولت خرید و فروش سهام عدالت تا پایان سال امکان پذیر خواهد بود.