این فعالیت در چهار بخش خط اورژانس اجتماعی (123)،خدمات سیاراورژانس اجتماعی،پایگاه خدمات اجتماعی و مراکز مداخله در بحرانهای فردی ،خانوادگی و اجتماعی به منظور دستیابی آسان و سریع برای افراد گروه های هدف آشکار شد.
در خراسان رضوی هم این اورژانس در سال 86 فعال شد و با اینکه اکنون وارد ششمین سال خدمات رسانی شده، اما به نظر میرسد آن طور که باید و شاید نتوانسته در بین مردم جا باز کند.
پاسکاری کودکان خیابانی بین شهرداری و اورژانس اجتماعی 123
یکی از شهروندان ساکن مشهد با اشاره به ضرورت اورژانس اجتماعی 123 برای خدمات رسانی به افراد در معرض آسیبهای اجتماعی میگوید: به نظر میرسد حداقل در حوزه کودکان خیابانی بین این نهاد و شهرداری، افراد آسیب پذیر پاسکاری میشوند.
وی میافزاید: به شخصه چند بار با اورژانس 123 تماس گرفتم تا کودکان همراه یک زن متکدی که در یکی از چهارراه های مشهد در طول روز و در ساعات گرما و سرما با آنان تکدیگری میکنند را ازاو بگیرند، اما هربار عنوان میکردند موضوع مربوط به شهرداری است.
وی اضافه میکند: در تماس مجدد خواستم اگر جمع آوری زن متکدی در حوزه وظایف شهرداری است حداقل اورژانس 123 نسبت به گرفتن کودکان این زن که در شرایط سختی و در خیابانهای شلوغ و تنفس هوای آلوده ناشی از تردد خودروها روز را شب و شب را روز میکنند ،اقدام کنند با این حال پاسخ مثبت دریافت نشد و دوستان در اورژانس 123مصر بودند شهرداری باید برای جمع آوری وارد کار شود و پس از آن اورژانس 123 وارد عمل میشود.
ضرورت ورود جدی و ضربتی
یکی دیگر از شهروندان نیز یادآور میشود: در کمک رسانی به کودکان متکدی ، که به جای استقرارپشت میز تحصیل در مدارس و مراکز آموزشی و در کنار کانون خانواده در خیابانهای شلوغ و پر از موارد تهدید کننده سلامت و روح در طول ساعات شبانه روز رها شده اند،باید به صورت جدی و ضربتی وارد کار شد، در حالی که فعالیتهای بهزیستی در این حوزه از شتاب لازم برخوردار نیست.
ضعف عملکرد
وی با تأکید بر اینکه نباید کارد به استخوان برسد تا اورژانس 123 برای کمک به کودکان خیابانی وارد عمل شود، اضافه می کند: عملکرد این خدمت اجتماعی ضعیف است و گواه آن ناآشنایی بسیاری از شهروندان از وجود اورژانس اجتماعی است .این در حالی است که در کلانشهری مانند مشهد که به دلیل جذابیت و زائرپذیر بودن سوءاستفاده از کودکان فاقد خانواده و بد سرپرست بویژه در حاشیه شهر در مقایسه با سایر شهرها میتواند نمود بیشتری داشته باشد باید این ارگان با حضور همه جانبه خود فعالتر باشد.
اورژانس اجتماعی میداندار باشد
وی ادامه میدهد:کمتر مشهدی را میتوان یافت که خودرو اورژانس 123 را دیده باشد، در حالی که باید برای رصد امور بویژه در مناطق پر خطر گشت های شبانه روزی داشته باشند، زیرا حضور فیزیکی ،خود به تنهایی آثار بازدارندگی دارد. بنابراین اورژانس 123 نباید تنهامنتظر تماس مردم برای ارایه گزارش کودک آزاری و دیگر آسیبهای حوزه کودکان باشد، بلکه باید خود میداندار باشد.
خدمات به موقع،آسان و تخصصی
معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی درباره فلسفه ایجاد اورژانس اجتماعی 123 میگوید:اورژانس اجتماعی بر اساس یک نیاز برای ارایه خدمات اجتماعی به موقع، آسان و تخصصی به جامعه هدف ایجاد شد.
طاهره بختیاری در گفت و گو با خبرنگار ما میافزاید :افراد جامعه هدف اورژانس اجتماعی، کودکان خیابانی ،افراد در معرض خشونت نظیر کودک آزاری و همسر آزاری،زنان آسیب دیده اجتماعی و کسانی که در معرض خطر خودکشی قرار دارند،می باشد.
خراسان رضوی و 13 خودروی اورژانس اجتماعی
وی با بیان اینکه این خدمت اجتماعی در سال 86 در خراسان رضوی با اختصاص یک خودرو اورژانس 123 فعال شد،می افزاید:اکنون این آمار در استان به 13 خودرو اورژانس 123 رسیده است که 6 مورد آن در مشهد استقرار دارد.
وی با تأکید بر فعالیت شبانه روزی اورژانس 123، میگوید:هر خودروی اورژانس اجتماعی 123 در حکم یک اتاق مشاوره سیار و مبله شده است و هدف این است از این طریق فردی که در شرایط بحرانی قرار دارد خدمات به موقع، سریع و تخصصی دریافت کند.
وی در این باره که آمار ارایه شده نشان میدهد همه شهرستانهای استان دارای این خدمت نیستند،می گوید:هر چند در تمامی شهرستانهای خراسان رضوی این اورژانس مستقر نیست، اما با شمار موجود کل استان پوشش داده میشود.
وی در خصوص شمار خودروهای اورژانس مورد نیاز استان تصریح میکند:با توجه به اینکه آسیبهای اجتماعی همواره در حال تغییر است نمیتوان آماری ارایه داد، اما در حال حاضر مشکل خاصی برای ارایه خدمات در این حوزه وجود ندارد.
کودکان خیابانی و آزار دیده
بختیاری دراین خصوص که وظایف اورژانس اجتماعی 123 در حوزه کودکان به طور مشخص چیست،خاطرنشان میکند:کودکان خیابانی و نیز گروه آزار دیده در دایره شمول دریافت خدمات اورژانس اجتماعی قرار دارند .کودکان خیابانی دو گروه هستند، گروه اول کودکان کار میباشند که برای تامین معاش به مشاغل کاذب روی میآورند.
این مقام مسؤول دربهزیستی خراسان رضوی ادامه میدهد:باید توجه داشت این گروه از کودکان از حمایت خانواده برخوردارند و در مواقعی به همراه همه اعضای خانواده و به صورت تیمی کار میکنند که در این خصوص اورژانس اجتماعی دخالتهای خاص خود را دارد و برابر آن اقدام میکند.
به گفته وی گروه دوم کودکان خیابانی افرادی هستند که فاقد سرپرست مؤثر بوده و از خانواده دور افتاده اند .این افراد در خیابان امرار معاش و ارتزاق میکنند و زندگی آنان در خیابان یا پارکها میگذرد.
مصداق کودک آزاری
وی میگوید:یکسری از افراد که بزرگسال هستند و به کار تکدیگری مشغولند از کودکان برای جلب ترحم استفاده میکنند که این اقدام آنان از نظر بهزیستی در حکم کودک آزاری است.
گام اول با شهرداری است
وی در پاسخ این پرسش که چرا نسبت به جمع آوری این کودکان آسیب دیده اقدام نمی شود، میگوید: وظیفه جمع آوری بر عهده شهرداری است .مساله فرد بزرگسالی که با سوءاستفاده از کودک تکدیگری میکند در واقع یک معضل اجتماعی است که شهرداری موظف به جمع آوری آنان است و بعد از این کودکان را در اختیار بهزیستی قرار میدهد و از آن پس خدمات مداخله گرانه بهزیستی در قالب اورژانس اجتماعی 123 آغاز میشود.
اشکال از گزارش دهی مردم است
وی تصریح میکند: کودکانی که به این گونه مورد سوءاستفاده قرار میگیرند برای بهزیستی مهم هستند، بنابراین اینکه گفته میشود برای کمک به این کودکان، اورژانس اجتماعی 123 وارد عمل نمیشود و پاسخگو نیست قابل پذیرش نیست. افراد مستقر در این اورژانس بخوبی میدانند کودکانی که مورد سوءاستفاده و یا در یک فضای ناامن قرار دارند به مداخله فوری و تخصصی نیاز دارند و طبق آن وارد عمل میشوند، مهم این است مردم درست موضوع را گزارش کنند.
بهره کشی اقتصادی
معاون امور اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی ادامه میدهد:حتی چند بار در پی تماس مردم برای جمع آوری کودکانی که در حاشیه خیابانها به تکدیگری مشغولند تیم اورژانس 123 اعزام شدند، اما با بررسی موضوع مشخص شد این افراد به صورت تیمی کار میکنند و در واقع اعضای خانواده آنان مانند پدر از دور مراقب اوضاع هستند و از کودکان خود بهره کشی اقتصادی میکنند.
بختیاری اظهار میدارد:حتی زمانی که اورژانس اجتماعی 123برای انتقال این کودکان اقدام میکند بارها شده که با چاقو از سوی اعضای خانواده این کودکان تهدید شدند و در واقع مانع این اقدام شدند.
منبع حمایتی جدید
وی در این باره که با اقدامهای اورژانس اجتماعی استان چقدر آسیبهای حوزه کودکان کاهش یافته است، تصریح میکند:اورژانس اجتماعی 123باعث شده مردم به این آگاهی دست یابند که یک سیستم مداخله گرانه در حوزه آسیبهای اجتماعی وجود دارد و ما مراجعات زیادی برای دریافت این خدمات به این اورژانس داشتیم که میتواند به این دلیل باشد که در گذشته چنین منبع حمایتی نبوده است.
وی بدون اینکه آماری در خصوص نتیجه اقدامهای این اورژانس در کاهش آسیبهای اجتماعی ارایه دهد، میگوید: نمیتوان ارزیابی در این رابطه داشت، اما مهم این است که سیاست بهزیستی براین مبنا قرار دارد که هر انسانی ارزشمند است ، لذا خدمات مداخله گرانه مورد نیازباید ارایه شود.
ضرورت جدا کردن کودک از خانواده
بختیاری در این خصوص که خدمات اورژانس 123 برای هر کودک برای چه مدتی خواهد بود،می افزاید:این موضوع به شرایط کودک و آسیب بستگی دارد، برای برخی از کودکان آسیب دیده، لازم است مداخلات اجتماعی بهزیستی در درون خانواده و برای تمام اعضا انجام شود و در مورد دیگر ضرورت ایجاب میکند کودک از خانواده جدا شود.
وی تصریح میکند:اگر احساس شود سلامت جسمی و روانی کودک به خطر نمی افتد خدمات در درون خانواده دنبال میشود.
وی خاطرنشان میکند: برنامه اورژانس اجتماعی دارای 4 بخش شامل تلفن 123،خودروی سیار،پایگاه خدمات اجتماعی و مراکز اورژانس مداخله در بحرانهای اجتماعی است که در گام اول در 123 از یک کارشناس کار خدمات رسانی شروع و تا یک تیم تخصصی شامل مددکار اجتماعی، روانشناس، روانپزشک، پزشک، کارشناس حقوقی و کارشناس علوم تربیتی بنا بر ضرورت ادامه مییابد.
بختیاری با بیان اینکه در هر خودروی اورژانس 123 یک مددکار و یک کارشناس حضور دارند،می گوید: شمار پایگاه های اجتماعی در مشهد 6 مورد است که در سکونتگاه های غیر رسمی مستقر است، ضمن اینکه سه پایگاه نیز در شهرستانها برای ارایه خدمات فعالند.
وی درباره سن دریافت خدمات اورژانس 123 برای کودکان یادآور میشود:کودکان کمتر از 18 سال مشمول دریافت خدمات اورژانس اجتماعی میباشند.
ترس از پیگرد انتظامی و قضایی
این مقام مسؤول دربهزیستی خراسان رضوی درخصوص عمده چالشهای حوزه اورژانس اجتماعی میگوید:مهم ترین چالش این است که مردم تصور میکنند وقتی اورژانس اجتماعی برای ارایه خدمات مداخله گرانه به در منازل آنان و یا با ضابط قضایی مراجعه میکنند،برای آنان پیگرد قضایی و انتظامی به دنبال دارد، بنابراین از ارایه همکاری لازم خودداری میکنند.
وی ادامه میدهد:این درحالی است که این تیم اجتماعی آمده است تا در کنار خانواده آنان باشد وآنان را حمایت کند نه اینکه به خانواده این افراد آسیب بزند، با این حال تنها زمانی که همکاری لازم از سوی خانواده ها صورت نگیرد پیگیری قضایی دنبال میشود.
همکاری ضعیف مردم
بختیاری با تأکید بر اینکه همکاری مردم در این حوزه ضعیف است، میگوید: علل متعددی مانند مسایل فرهنگی ،اجتماعی و اقتصادی در بروز کودک آزاری مؤثر است. فرد آزار دهنده خود بیش از هر کسی نیازمند کمک است و باید برای سلامت وی کار کرد که دقیقاً همکاران اورژانس اجتماعی برای همین منظور به در منازل این افراد مراجعه میکنند، با این حال همکاری مردم در این بخش ضعیف است، در حالی که به نفع خودشان میباشد.
نظر شما