قدس انلاین_مصطفی لعل شاطری: شهر جاسک با پهنه ای حدود 12 کیلومترمربع، در جنوب خاوری هرمزگان، در کنار آب های گرم دریای پارس، قرار دارد، چنانچه این شهر در گذر زمان دارای نام های بسیاری چون بادیس، بدیس، کارپل، کارپلا، جاشک، چاشک، کفشک، رأس الجاسک و جاسک بوده است.

استراتژیک ترین نقطه حکومت هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان!

در روزگار هخامنشیان، نام آن بدیس یا بادیس بوده است. نیارخوس، دریاسالار مقدونی که 332 پیش از میلاد، از جاسک دیدن کرده، گفته است:
«بندر بدیس بسیار آباد بود و هر قسم میوه جز زیتون در آن یافت می شد. باغات بزرگ از تاک داشتند و تا دیده می دید اراضی گندم زار بود.»

محمدحسن خان اعتمادالسلطنه در کتاب تطبیق لغات جغرافیایی قدیم و جدید ایران، از این بندر به نام بادیس، کارپل و کارپلا نام برده و نگاشته است:
«بادیس اسم قدیم یکی از شهرهای کرمان واقع در حوالی دماغه کارپل (دماغه جاسک) که امروز معروف به جاسک است. این شهر در سرحدّ مملکت قدیم کرمان و مکران از بلاد ساحلیه محسوب شود.»

در روزگاران کهن مردمی به نام «شیهو» در شمال عمان به سر می بردند، که بعضی آنان را در اصل دیلمی و باشبانکاره ها هم نژاد می دانستند و بعضی هم آنان را نتیجه آمیزش نژاد سفید با نژاد سیاه می شناخته اند. شیهوهای عمان امروزی همان جاشوهای پیشین جزیره کیش و سیاهجی هستند که در برخی آثار تاریخی و سفرنامه ها، ضمن شرح جایگاه ساکنان کرانه های دریای پارس، از آنان نیز یاد شده است.
نام های جاشک، جشن و جاسک در کرانه های دریای پارس، بازگوکننده وجود شیهوها یا جاشوها در این ناحیه است. بنابراین می توان گفت که در ناحیه جاسک، به ویژه بندر جاسک کنونی، درگذشته مردمی زندگی می کرده اند که نام این سرزمین از نام آنان گرفته شده و جاشک خوانده شده است.
جاشو در فرهنگ ها به معنی ناویار و ملاح آمده است. این واژه در نسب امیر هرموز، یعنی بدر عیسی جاشو، در «بدایع الزمان فی وقایع کرمان» آمده است و چنین می نماید که نام جاشو، یعنی ملوان، از دیرباز به کار برده می شده است.

می گویند چون در گذشته در آب های کرانه جاسک، ماهی کفشک فراوان یافت می شده، این شهر را کفشک نامیده بودند و رفته رفته به جاشک تبدیل گشته است. به علاوه در آب های جاسک، ماهی کش (فارسی) و جشن (عربی) نیز فراوان یافت می شود. شاید در گذشته نام این شهر را کش یا جش نهاده باشند که بعدها به جاشک تبدیل شده و در 1320 ﻫ.ش، از سوی حکومت پهلوی به جاسک تغییر یافته است.
بندر جاسک از روزگار کهن وجود داشته و در کار دریانوردی، ناوبری و بازرگانی دریایی ایران دارای اهمیت بوده است. در دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان بندر جاسک از لحاظ دریانوردی دارای جایگاه استراتژیک و مهمی بوده است و از آثار و نوشته های اسلامی برمی آید که این شهر و بندر؛ از دریانوردیِ پرتوان، بازار بزرگ، لنگرگاه مناسب و بافت شهری پیشرفته ای برخوردار بوده است.

منابع:
1- محیط طباطبایی، سید محمد. سرزمین بحرین؛ سمینار خلیج فارس، تهران: اداره ی کل انتشارات رادیو، 1341.
2- مرکز آمار ایران. شناسنامه شهرهای کشور. استان هرمزگان، تهران: 1365.
* افشار سیستانی، ایرج. پژوهشی در نام شهرهای ایران، تهران: روزنه، 1378.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 5
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • ياور IR ۲۱:۱۲ - ۱۳۹۲/۰۹/۰۳
    4 0
    درود بر تمام مردم غيور جنوب.
  • کاکايي IR ۲۱:۱۷ - ۱۳۹۲/۰۹/۰۳
    6 0
    جاسک مال ايران و نقطه افتخاري بي نظير است.
  • محمدي IR ۲۱:۱۸ - ۱۳۹۲/۰۹/۰۳
    4 0
    اصالت يعني اين. 2500 سال اين شهر قدمت داره. بعد اون اسراييلي ها دم از اصالت ميزنند
  • بهاره IR ۲۱:۲۰ - ۱۳۹۲/۰۹/۰۳
    5 0
    جالب بود. ممنون.
  • azimi IR ۲۲:۳۸ - ۱۳۹۲/۰۹/۰۳
    6 0
    مي گويند چون در گذشته در آب هاي کرانه جاسک، ماهي کفشک فراوان يافت مي شده، اين شهر را کفشک ناميده بودند و رفته رفته به جاشک تبديل گشته است. به علاوه در آب هاي جاسک، ماهي کش (فارسي) و جشن (عربي) نيز فراوان يافت مي شود. شايد در گذشته نام اين شهر را کش يا جش نهاده باشند که بعدها به جاشک تبديل شده و در 1320 ه.ش، از سوي حکومت پهلوي به جاسک تغيير يافته است.