قدس آنلاین- مریم سادات کاظمی:‌ 70% فرایند پیری به عوامل محیطی و شرایط زندگی برمی گردد و تنها 30%آن وابسته به ژنتیک است. از همین رو تغذیه و سبک زندگی صحیح می تواند دوران سالمندی در عین سلامتی و شادابی را به همراه داشته باشد.

تغذیه صحیح؛ راز تندرستی در دوران سالمندی

سالمندی؛‌ ناتوانی نه بیماری
به گزارش سرویس بهداشت و سلامت قدس آنلاین؛‌
رسیدن به سن سالمندی بدون بیماری و معلولیت با حفظ توانمندی های جسمانی و شناختی بی شک یکی از تمایلات همه افراد است که در این باره تغذیه نقشی بسیار مهم دارد. تغذیه یکی از فاکتورهای قابل اصلاح ودر عین حال ساده است تا بتوان وضعیت پیری را تغییر داد و از مشکلات و بیماری های این دوران پیشگیری کرد. تغییرات فیزیولوژیک مرتبط با سالمندی مانند کاهش اشتها، زود سیر شدن و کاهش قدرت چشایی نیز می تواند تغذیه فرد سالمند را تغییر حالت داده و بر سطح تغذیه ای او تاثیر بگذارد.
سالمندی را نباید به خودی خود بیماری قلمداد کرد بلکه باید نوعی ضعف و ناتوانی نسبت به بروز بیماری دانست. پیرشدن دورانی نیست که تنها به عملکرد ژن ها مربوط باشد چرا که وراثت تنها 30% در این امردخیل است و70% بقیه به کیفیت زندگی و محیط برمی گردد.
عدم توجه به میزان آب بدن
تامین میزان آب بدن در افراد سالمند اهمیت بسیار زیادی دارد. بیش از یک لیتر آب مورد نیاز اندام های بدن توسط نوشیدنی ها و بقیه از طریق مواد غذایی تامین می شود. کاهش مصرف منظم مواد غذایی در سالمندان با کاهش آب بدن در ارتباط است. خوردن میوه ها و سبزیجات، ماست و نوشیدنی های جاذب مانند آبمیوه ها دراین باره بسیار مفید هستند.
پروتئین ها
پروتئین برای حفظ و نگهداری توده های عضلانی لازم و ضروری هستند. منابع حیوانی مانند گوشت،‌ تخم مرغ، لبنیات وماهی بایددر برنامه غذایی سالمند گنجانده شود. ازطرفی فعالیت ورزشی به میزان حداقل نیم ساعت پیاده روی روزانه برای تقویت ماهیچه ها باید انجام شود. اگر دریافت پروتئین کم شود، بدن برای تامین نیازهایش بعضی از بافت ها به خصوص ماهیچه ها را دوباره سنتز می کند. تحلیل بافت ماهیچه ای عامل خطری در جهت ضعف درسنین بالاست. تغذیه متنوع نیز اهمیت بالایی دارد و یکی از مهم ترین روش هاست تا کاهش اشتها به لحاظ فیزیولوژیک جبران شود.
ترغیب سالمندان به ورزش
برای ترغیب سالمند به ورزش نخست باید به تغذیه او توجه کرد. این توجیه که به خاطر مصرف کمتر مواد غذایی نیازی به ورزش نیست و فرد می تواند تمام روز در منزل بماند اصلا درست نیست. پس از 70 سالگی هر فردی نیاز به دریافت انرژی بیش از 20% سن سی سالگی دارد تا بازدهی متابولیک مواد غذایی صورت گیرد. نقش پروتئین ها در این میان باید افزایش یابد. تحقیقات نشان می دهد کسانی که مقدار بیشتری پروتئین با توجه به نیازهای توصیه شده در برنامه غذایی خود داشته اند، در سالمندی وضعیت سلامت بهتری دارند. افزودن یک قاشق شیر خشک همراه ماست یا سوپ یا یک تخم مرغ همراه انواع پوره می تواند برنامه غذایی را از نظر پروتئین غنی تر کند. نمی توان از یک فرد سالمند خواست تا مقدار بیشتری گوشت یا پنیر بخورد زیرا در این سن فرد خیلی زود سیر می شود. پس بهتر است تا مقدار انرژی مواد غذایی معمول را افزایش داد.
کاهش وزن در سالمندی؛ هرگز!
هر فرد سالمند روزانه به حداقل 1500 کیلوکالری نیاز دارد که اسیدهای چرب ضروری از جمله امگا 3 حتما باید در برنامه غذایی گنجانده شود. مصرف داروها، ‌بیماری های مختلف، کاهش اشتها به خاطر فعالیت کمتر ناقل های عصبی اکسیژن و... عوامل خطری هستند که زمینه کاهش وزن را در سالمندان فراهم می کنند. هر مقدار کاهش وزن که جبران نشود منشا ناراحتی در این سن است که در صورت بیشتر شدن می تواندعواقب بدتری در پی داشته باشد.
بعد از 70 سالگی رعایت رژیم غذایی برای سلامتی خطرناک است و تنها می توان برای مدت محدودی تحت نظر پزشک مقدار نمک غذا را کم کرد. بیماران دیابتی که کاهش اشتها تامین نیازهای روزانه آنها را دچار مشکل می کند نیز باید با نظرپزشک مقداری از خوراکی های شیرین را کمتر کنند. البته می توانند پس از غذا کمی از شیرینی جات مورد علاقه میل کنند زیرا در این زمان قند خون به یک باره بالا نمی رود.
کسانی که دچار کلسترول بالا هستند نیز باید احتیاط کنند. رژیم پیشگیرانه کلسترول باید از سن 30 تا 70 سالگی رعایت شود. پس از این سن باید رژیم سختگیرانه را کنار گذاشت.
تعیین منظم وزن سالمندان
همان طور که در اندازه گیری فشار خون سالمندان دقت کفی دارید باید وزن آنها را نیز به طور منظم اندازه گیری کنید تا متوجه هر مقدار کاهش وزن شوید. همچنین باید هر نوع گشاد شدن لباس های سالیان قبل را نیز مورد توجه داشت. هر یک کیلو کاهش وزن بسیار به سختی جبران می شود به خصوص اگر طی چند ماه اتفاق افتاده باشد.
اما اگر به دلایلی مانند استفاده از پروتز رژیم اجتناب ناپذیر است باید دقت کرد که فرد سالمند نباید هر طور که شده لاغر شود. اگر پروتزی در زانو یا ران کار گذاشته شده است نباید بیشتر از 10% وزن اصلی کم شود؛ البته آن هم در مدت طولانی حداقل یک سال. در صورت رعایت رژیم محدود کننده، فرد سالمند نه تنها در معرض تغذیه نادرست و کاهش توده ماهیچه ای است بلکه ممکن است خیلی سریع دچار افزایش ذخیره چربی شود.
تجربه نشان می دهد افراد مسنی که نمایه توده بدنی آنها (IMC) بین 23 تا 27 است سالمندی بهتری خواهند داشت. بهتر است در حد امکان مصرف پروتئین در وعده صبحانه و ناهار بیشتر شود. همچنین نباید از نقش مهم ویتامین ها و مواد معدنی به خصوص برای تامین اعمال شناختی و دفاعی بدن غافل شد.
منبع: www.SanteMedecine.fr

 

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.