قدس آنلاین: معماری داخلی کبوترخانه ها استثنایی و عظمت این بناها اعجاب انگیز است و گستردگی و شکوه و تنوع فرم های آن، همچون دگر آثار معماری ایرانی در وصف نمی گنجد.و چنان چشم بیننده را مسحور می نماید که گویی در یک فضایی با شکوه وارد شده است و مدولهای یک شکل کاهگلی ،ریتم زیبای چهار هزار آشیان 20 در 20 سانتی متری ،چشم را تا سقفی با طاقی جناغی شکل هدایت می نماید که به منفذ برج میانی منتهی می گردد و همراه چهار برجک در اطراف برج میانی ، محل ورود و خروج پرندگان هستند و رنگ تند مقرنس ها پرندگان را به خود جذب می نماید. و چون دژی استوار در برابر ورود پرندگان شکاری چون قوش،جغد و کلاغ ایستادگی می کند. در برجها گاهی از بوی گیاهانی مانند کندر برای فراریدادن حیوانات شکارچی استفاده میشده است. در تابستان هوایی خنک دارد و زمستان از وزش باد در امان است و گرم .و گاهی مامنی باری پرندگان مهاجر.
افزون بر این از آنجا که گاهی پرواز یکباره چند هزار پرنده بهدنبال پدیده فیزیکی رزونانس میتوانست برج را تکان دهد معمارهای این ساختمانها پیشبینیهای بیمانندی کرده بودند. برای نمونه یک طبقه جداگانه در وسط برج ساخته میشد که استوانه را به 2 نیمه مقاومتر تقسیم میکرد.
عمده مصالح کار رفته در این بنا، خشت خام با ملاط گل است. نوارهای گچی اطراف دیوار، تله مارگیر، گنبد کنگرهای و طاق بندی با گچبریهای خاص از دیگر ویژگیهای برج کبوتر خانه میبد محسوب می گردد.
کبوترخانهها برای گردآوری کود کبوترها و دیگر پرندگان، جهت مصارف کشاورزی ساخته میشدهاست. کود کبوتر در گذشته استفاده های بسیاری در صنعت نیز داشته، از جمله صنعت دباغی در چرم سازی و ساخت باروت. از این رو شاه عباس صفوی مالیات نسبتا سنگینی بر کبوتر خانهها بست.
از دیرباز، برای استفاده از گوشت و کود کبوتران، ساختن کبوترخان معمول بود./ تحقیق و عکس_راحله مهیج
نظر شما