این اعلام نیاز از سوی دکتر فرجی دانا، وزیر پیشین علوم بود که نسبت تعداد اعضای هیأت علمی به دانشجویان را یکی از شاخص‌های کیفیت آموزشی عنوان کرده و گفته بود، در پایان سال تحصیلی 92-91 تعداد اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های تابعه وزارت علوم 20 هزار نفر بود که 83 درصد آنها استادیار به بالا بودند و با در نظر گرفتن رشد کمی پذیرش دانشجو در سال‌های اخیر، نسبت استاد به دانشجو در دانشگاه‌ها 1 به 33 است و این در حالی است که در حکم برنامه پنجم این نسبت باید 1به 18 باشد. در حال حاضر نسبت استاد به دانشجو در دانشگاه آزاد اسلامی نیز 1 به 53 است که تنها 33 درصد آنها استادیار به بالا هستند و برای رسیدن به نسبت 1 به 40 قانون برنامه باید 10 هزار عضو هیأت علمی دیگر در دانشگاه آزاد اسلامی جذب شود. بیش از 12 هزار عضو هیأت علمی نیز در دانشگاه‌های علوم پزشکی هستند؛ همچنین 68 هزار عضو هیأت علمی در دانشگاه‌های کشور عهده دار امر پژوهش، آموزش و کارآفرینی هستند که برای رسیدن به وضعیت کیفی مناسب و اقتصاد دانش بنیان باید آنها را به بیش از 100 هزار نفر عضو هیأت علمی افزایش داد، چرا که یکی از شاخص‌های تحقق اقتصاد دانش بنیان، نسبت استاد به دانشجو است.
در همین راستا وزارت علوم، فراخوان نهمین دوره جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها را از 10 تا 31 شهریورماه اعلام کرده است. با رئیس مرکز جذب اعضای هیأت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره جزییات این فراخوان گفت و گو کردیم.
تسریع در روند جذب اعضای هیأت علمی
به گفته حجت الاسلام محمد رضوان طلب، پیش از موعد ثبت نام رسمی متقاضیان، اعلام نیازها توسط دانشگاه‌ها در یک دوره 25 روزه بارگذاری شد که در مهلت مقرر حدود 8 هزار و 859 نفر بود. او اضافه می‌کند: برخی از دانشگاه‌ها هم اصرار داشتند که پس از مهلت، اعلام نیازهایی را بپذیریم و در سایت ثبت کنیم که کمکهایی به آنها داشتیم.
رئیس مرکز جذب اعضای هیأت علمی وزارت علوم به تشریح چگونگی مسیر ثبت نام متقاضیان، جذب و احراز صلاحیت‌های علمی و عمومی آنها پرداخته می‌گوید: ثبت نام متقاضیان تا پایان شهریورماه در سامانه فراخوان عمومی جذب به آدرس ادامه دارد و پس از آن سایت بسته می‌شود. دسته‌بندی اولیه صورت می‌گیرد و پرونده‌ها به هیأت اجرایی جذب دانشگاه‌ها هدایت می‌شود تا در کارگروه صلاحیت علمی مورد بررسی قرار گیرد و بعد از احراز صلاحیت علمی، پرونده‌ها به کارگروه صلاحیت عمومی سپرده می‌شود و در هیأت اجرایی دانشگاه مربوط بررسی می‌شود.
وی با بیان اینکه چیزی از دستورعمل‌ها و رویه‌ها عوض نشده و به قوت خود باقی است، اما بعضی رویکردها تغییر یافته و زمینه برای تسریع در روند جذب اعضای هیأت علمی فراهم شده است، می‌گوید: فرایند بررسی پرونده‌ها نباید بیشتر از سه ماه طول بکشد، بعد پرونده‌ها به هیأت مرکزی جذب وزارت علوم ارسال می‌شود و در آنجا هم مهلت 45 روزه برای بررسی داریم اما زمان را خیلی کوتاه کردیم و میانگین پاسخگویی در مرکز به پرونده‌های ارسالی، دو هفته ای شده است.
پیش بینی این مسؤول این است که شاید سه تا چهار برابر اعلام نیاز دانشگاه‌ها متقاضی داشته باشیم که متقاضیان هم دو سه دانشگاه را اولویت گذاری می‌کنند، مهم اینکه از نظر ردیف‌های استخدامی محدودیت جدی داریم که فکر نمی‌کنم بتوانیم بیش از یک هزار و 500 نفر از سهمیه تقاضا شده را فعال کنیم، یعنی کمتر از 20 درصد اعلام نیاز، ظرفیت پذیرش است.
به گفته رضوان طلب در این 9 دوره حدود 370 هزار نفر ثبت نام کردند و در هر فراخوان بین 25 تا 30 هزار نفر متقاضی جذب بوده اند که این قدرت انتخاب را برای دانشگاه‌ها بیشتر کرده است.
روند رسیدگی به شکایتها
آیا تخلفی در پرونده‌های جذب دوره‌های قبل صورت گرفته است؟ رضوان طلب می‌گوید: بعید است که تخلفی صورت گرفته باشد؛ تمام کارهای جذب از ابتدا تا کنون بر اساس مقرراتی که توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی و هیأت عالی جذب وضع شده، هدایت می‌شود و احکام همه دست اندرکاران و کارگزاران هیأت جذب از هیأت عالی جذب صادر شده و آنها این فرآیند را کنترل می‌کردند.
به گفته او با تغییر مدیریت در وزارت کمترین تأثیر و تغییر متوجه فرآیند جذب شده و می‌شود، چرا که جذب فرآیندی است که سعی شده بیشتر استوار و ثابت باشد تا کمتر دچار تغییر و تزلزل شود. وی درباره امکان وجود تخلف در این باره معتقد است: همه جا تخلفاتی وجود دارد و به این مربوط نیست که دولت و مدیریتی تغییر کرده باشد.
فرآیند رسیدگی که در تجدید نظر و بازنگری بنا به اعتراضی که متقاضی دارد، پرونده به سیستم تجدید نظر می‌رود و آنجا بررسی می‌شود.
مدام شکایت به ما می‌رسد، چون در مسیر جذب، سه حلقه رسیدگی داریم، یکی هیأت‌های مرکزی جذب در دانشگاه‌ها هستند. هیأت مرکزی جذب که در وزارت علوم مستقر است و هیأت عالی جذب که در شورای عالی انقلاب فرهنگی فعال است. بر حسب قانون هر داوطلب می‌تواند در طول سال دو بار در هر یک از این هیأت‌ها و در مجموع شش بار اعتراض کند تا تجدیدنظرکنیم. هیأت‌ها موظفند در برابر اعتراض متقاضیان، پاسخ کتبی به آنها بدهند که پرونده شما بررسی و دلایلتان ملاحظه شد و این نتیجه به عنوان نتیجه نهایی در آن دوره اعلام می‌شود، اگر نتیجه مطلوب به دست نیامد، می‌تواند در دوره بعد هم شکایت کند.
توجه به وزنه علمی بدون نگاه سیاسی
به گفته رضوان طلب، سیاست کلی بر این است که غیر از دکترا جذب نشود، اما ستون متقاضی برای عضویت هیأت علمی به عنوان کارشناس ارشد و به عنوان دکتری در سایت هست و دانشگاه‌ها در هر دو ستون اعلام نیاز کرده اند.
بنا به اظهارات این مسؤول، نتایج بررسی مرکز جذب به مرکز نظارت و ارزیابی می‌رود و این مرکز بررسی را انجام می‌دهد، معمولاً دانشگاه‌های برتر و مناطق برخوردار، مربی نمی‌گیرند. جذب مربی برای دانشگاه‌های درجه سه و مناطق محرومی است که دانش آموختگان دکتری آنجا نمی‌روند.
وی با تأکید بر اینکه گرایش سیاسی در جذب اعضای هیات علمی تأثیری ندارد، تأکید دارد: معیار ما ولایت است. همانطور که مقام معظم رهبری فرموده‌اند، نمی‌پسندیم که دانشگاه‌ها باشگاه سیاسی شوند، اما در اینکه تنوع سلیقه‌ها و دیدگاه‌های سیاسی در دانشگاه باشد، مشکلی نیست.رضوان طلب ادامه می‌دهد: متأسفانه با دیدگاه سیاسی طوری برخورد شده که مجموعه دانشگاه‌ها را به باشگاه سیاسی تبدیل کرد و منزلت علمی را کاهش داد و خدشه دار شد و این ظلمی بزرگ است که دانشگاه را وارد این مقوله کردند. در دفتر مرکزی جذب پرونده‌ها را با این نگاه بررسی نمی‌کنیم که این متقاضی جذب به چه کسی رأی داده، بلکه به وزنه علمی فرد توجه می‌شود.
وی یادآور می‌شود: هیچ کس با هیچ سفارشی و مزیتی غیر از وزنه علمی نمی‌تواند وارد دانشگاه شود.
نظر شما