امنيت روحي و رواني در خانواده جنبه هاي مختلفي دارد كه به دو بعد آن در اين نگاشته مي پردازيم .

1 . امنيت رواني حاصله از امنيت اقتصادي

همان‌گونه كه گذشت يكي از نيازهاي عمده بشر بحث اقتصاد است؛ گشايش مالي علاوه بر آنكه رفاه مادّي خانواده را فراهم مي‌كند، موجب ايجاد امنيت رواني نيز مي‌گردد. البته در باور هاي ديني ما كساني كه در توكّل بر خدا ضعف دارند و به رزاقيّت او باور قلبي ندارند دچار اين مشكل مي گردند، ولي شريعت با پذيرش اين واقعيت كه انسان‌ها از لحاظ روحي و باورهاي ديني همه در يك سطح نيستند، به مردان دستور داده است در راستاي ايجاد امنيت رواني براي خانواده خود و رفاه و آسايش آن‌ها دست به كسب و كار و طلب روزي حلال بزنند. شايد بتوان روايت مشهور «الْكَادُّ عَلَى عِيَالِهِ كَالْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ[1]»[2] را در همين وادي معنا كرد كه همان‌گونه كه مجاهدان در راه خدا امنيّت را براي مملكت اسلامي به ارمغان مي آورند كساني هم كه با تلاش اقتصادي خود، امنيّت رواني را براي خانواده خود به ارمغان مي آورند در زمره مجاهدان در راه خدا هستند.

البته ايجاد اين امنيت رواني علاوه بر كسب حلال و مناسب نياز مند امور اطمينان بخش ديگري كه نشان دهنده‌ی آینده نگری و دور اندیشی مرد است مثل بیمه و بازنشستگی، پس انداز و سرمایه گذاری های مطمئن و... مي‌باشد.  

2.  امنيت رواني حاصله از حس داشتن تكيه گاه

زن و فرزندان به اقتضاي شرايط روحي و ساختاري و همچنين سن و سال دائماً نياز به يك تكيه گاه امن را در وجود خود احساس مي‌كنند و در همه مكاتب دنيا اعم از الهي و غير الهي، اين تكيه گاه، مرد خانواده قرار داده شده است. حمايت از خانواده تا آنجا مورد اهميّت است كه اگر كسي در دفاع از حريم خانواده كشته شود شهيد است.

«قال رسول الله (صلي الله عليه و آله): مَن قَتَلَ دُونَ عِیالِهِ فَهُوَ شَهید»[3]

«رسول خدا(صلي الله عليه و آله) فرمودند: کسی که در راه دفاع از اهل و عیال خود کشته شود شهید است. »

خانواده اي كه حسّ داشتن يك تكيه گاه مناسب را از دست مي‌دهند، معمولاً دچار مشكلات روحي و رواني اعم از افسردگي ، عدم ريسك پذيري و جسارت ، ترس و خوف دائمي و بسياري از مشكلات ديگر مي‌گردند و قابل توجه اينكه بسياري از بزه‌كاران جامعه از كساني هستند كه دچار خلاء يك تكيه گاه مناسب بوده اند.

در راستاي ايجاد همين امنيت است كه به مردان دستور داده شده است حد الامكان تا قبل از غروب آفتاب به خانه برگرديد؛ زيرا ضعف روحي در كودكان و زنان ترس را بر آن‌ها غلبه خواهد داد و حس داشتن تكيه گاه را كه ثمره اش امنيت روانيست از آن‌ها خواهد گرفت.

«قال علي(ع): انهنَّ امانة الله عندکم فلا تضاروهنّ و لاتعضلوهنّ.»[4]

«امام علي (عليه السلام)فرمودند: زنان در نزد شما امانت الهي هستند پس به آنان زيان نرسانيد و آنها را تنها نگذاريد. »

گاهي گمان مي‌شود كه خانواده‌ها به خاطر شرايط و يا خصوصيات متفاوتي كه دارند در اين مساله با يكديگر تفاوت دارند؛ حال آنكه نياز به تكيه گاه يك نياز فطري در وجود افراد است. این خصوصیت به شرایط اجتماعی و گذشته و حال و آینده و حتی تحصیلات و اشتغال آنهاربطی ندارد.

نتيجه آنكه هر چه در خانواده صورت پذيرد اولين مسئوليتش به عهده مرد است و مرد بايد با شناخت وظايف خود و تدبير مناسب سعي در نگه داشتن خانواده در مسير پويايي نمايد تا خانواده محل پرورش انسانهائي گردد كه براي خود و جامعه خود مفيد باشند .