اين در حالي است كه كارشناسان معتقدند، با افزايش قيمت شيرخام، قیمت محصولات لبني در بازار افزایش می‌یابد.آنان می‌گویند: دولت قصد دارد مشکل دامداران را حل كند، اما حاضر نيست كه بابت اين موضوع هزينه اي را بپردازد و پرداخت اين هزينه را متوجه صنايع تبديلي كرده كه آنها نيز توان پرداخت چنين هزينه اي را ندارند.

هر چند كه ستاد تنظیم بازار بنا به تقاضای دامداران طی مصوبه‌ای از ابتدای تیرماه امسال، افزایش  قیمت شیر خام را از 1110 تومان به 1440 تومان (یعنی 30 درصد افزایش) ابلاغ کرد، اما این مصوبه تا کنون اجرايي نشده است.

این در حالی است که گلایه‌های مردم درباره افزایش چندین باره محصولات لبنی همچنان مطرح است و خواستار سروسامان یافتن بازار هستند و آنان اظهار می‌کنند که تصمیمات مسؤولان درخصوص قیمتها فقط به نفع دامداران است و حقوق مصرف کنندگان نادیده گرفته شده است.

در اين باره مشاور مدیرعامل صنایع شیر ایران با تشريح وضعيت موجود صنعت شير مي گويد: صنعت شیر مخالف افزایش قیمت شیر خام نیست، بلکه بر اساس تحلیل هزینه فایده، امکان افزایش قیمت شیر خام را ندارد.

حسین چمنی مي افزايد: اجرای این تصمیم از آن رو با مشکل مواجه شده است که همزمان آثار این افزایش قیمت در بخش صنایع تبدیلی و نیز آثار اجتماعی آن مورد بحث و تصمیم‌گیری قرار نگرفته و تنها ناظر به حل مشکل دامداران بوده است.

نگاهی به گزارشهای مرتبط در رسانه ملی و برخی از رسانه های مکتوب نشان می‌دهد، بیشتر جهت گیری‌ها بر صحت تصمیم ستاد تنظیم بازار، حقانیت دامداران و اصرار بر صنایع تبدیلی برای قبول و اجرای این مصوبه حکایت دارد.

 قیمت گذاری باید تابع قواعد باشد

وي به فارس مي گويد: اگر قیمت اعلام شده قیمت تضمینی است، مابه التفاوت قیمت عرضه و تقاضا با قیمت تضمینی باید توسط دستگاه مباشر دولت (وزارت جهاد کشاورزی) تأمین و به دامداران پرداخت شود.همچنين اگر قیمت اعلام شده از نوع قیمت تکلیفی است، مابه التفاوت قیمت تکلیفی با قیمت بازار باید توسط دولت تأمین و به شرکتهای خریدار شیر خام پرداخت شود.

چنانچه مبنای دولت حرکت در بستر عرضه و تقاضا باشد، قیمت شیر خام را بازار تعیین می کند و دولت نباید در این حوزه دخالت داشته باشد.

وي تصريح مي كند: آنچه از سوی ستاد تنظیم بازار مصوب و ابلاغ شده از هیچ یک از قواعد فوق پیروی نمی‌کند و به این دلیل اجرای آن مشکل آفرین شده است.

وي خاطرنشان مي كند: قبول این مصوبه از سوی صنایع لبنی معادلات حاکم بر بازار مصرف، صادرات و حاشیه سود صنعت را دچار تغییراتی می‌کند که موانع بزرگی برای قبول و اجرای آن هستند.

 فرمول قيمت

قیمت تمام  شده فراورده های لبنی از فرمول 70درصد قیمت شیر خام + 30درصد سایر هزینه ها (شامل دستمزد+ انرژی + بسته بندی+ توزیع و فروش + هزینه های سربار) تبعیت می کند. طبق این فرمول، افزایش 30 درصدی قیمت شیر خام حداقل 21 درصد قیمت تمام شده فراورده های شیری را افزایش می‌دهد.

وي مي افزايد: از سوی دیگر آغاز اجرای مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه‌ها و افزایش قیمت حاملهای انرژی، دستمزد و حمل و نقل، از ابتدای سال حداقل 10 درصد قیمت تمام شده صنایع لبنی را افزایش داده است.

با این وصف، چنانچه صنایع تبدیلی بخواهند همین شرایط موجود را حفظ کنند، مجبور به افزایش حداقل 31 درصدی قیمت خواهند بود. چنین افزایش قیمتی مشکلاتی را به وجود می آورد .

 مشكلات افزايش قيمت

وي با اشاره به مشكلات افزايش قيمت محصولات لبني اظهار مي دارد: دولت در اندیشه کنترل تورم است و افزایش 31 درصدی قیمت در مهمترین بخش سبد غذایی افزایش  شدیدی در هزینه خانوار و موج منفی اجتماعی ایجاد می‌کند.

ناگفته پیداست، جامعه در حال حاضر تحمل شوک قیمتی 31 درصدی را در بخش شیر ندارد، چنین افزایش قیمتی کاهش شدید مصرف را به دنبال خواهد داشت و تمامی بخشهای مرتبط از جمله دامداری‌ها و صنایع فراوری به رکود عمیق‌تری فرو خواهند رفت.

وي مي افزايد: صنعت شیر کشور حدود 12 میلیون تن  ظرفیت فراوری و تولید دارد و این در حالی است که تنها از 50 درصد ظرفیت صنعت استفاده می شود. رکود بیشتر می تواند بسیاری از واحدهای تولیدی را غیر فعال کند.

 افزايش 6 درصدي قيمت

وي تصريح مي كند: در صورتی که قیمت شیر خام از 1200 به 1300 تومان افزایش یابد، مسؤولان باید با افزایش 6 درصدی قیمت فراورده‌های لبنی موافقت کنند.

وي با بیان اینکه افزایش قیمت شیر خام از 1200 به 1300 تومان قیمت تمام شده تولید فراورده های لبنی را افزایش می دهد، اظهار مي كند: در صورتی که با وجود این مساله، قیمت لبنیات افزایش نیابد، شرکتهای لبنی وارد نقطه زیان می شوند.

 افزايش قيمت؛ كاهش مصرف

به استناد گزارش بانک مرکزی، طی مرحله اول اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها، مصرف شیر به دلیل قطع یارانه و افزایش مداوم قیمتها بشدت کاهش یافته است. مطالعات و تجربیات این سالها نشان می دهد، به ازای هر سه درصد افزایش قیمت، یک درصد کاهش مصرف اتفاق افتاده است.

حال انتظار می‌رود، مسؤولان براي مقابله با كاهش مصرف محصولات لبني كه آثار سوء بر سلامت جامعه دارد، تدابيري مؤثر و مفید به كار ببندند تا بيش از اين شاهد کاهش مصرف نباشيم و کودکان و سالمندان جامعه آسیب کمتری ببینند.