محمود شهریاری نخستین اجرای دونفره بعد از انقلاب را به همراه «جواد آتش افروز» پایه گذاری کرد و برنامۀ «بعد از خبر» با اجرای این دو روانۀ آنتن شد. او هم چنین اجراهای موفق دو نفرۀ دیگری را هم با کاظم احمدزاده داشت که با استقبال بی‌نظیر بینندگان رو به رو شد. در این پرونده با او دربارۀ اجراهای دونفره و دلایل موفقیت و استقبال از آن برنامه‌ها گفت و گویی انجام دادیم.
به خاطر دارید که نخستین اجرای دونفرۀ مجریان بعد از انقلاب را چه کسانی بر عهده داشتند؟
- نخستین اجرای من بعد از انقلاب با «جواد آتش افروز» بود. معتقدم او از سرمایه‌های رادیو و تلویزیون محسوب می‌شود، چون به کار علاقه‌مند است و عشق می‌ورزد. اگر دوستان به خاطر داشته باشند، ما اجرای برنامه «بعد از خبر» را در دهۀ شصت بر عهده داشتیم که با استقبال عموم مردم روبه رو شد. در آن مقطع خندیدن در برنامه‌ها مرسوم نبود.
مجریان، به مجریان عصا قورت داده معروف بودند. به خاطر دارم نخستین برنامه مان را به صورت ضبطی اجرا کردیم و تهیه کننده به ما گفته بود چند دست لباس با خود بیاوریم تا چند برنامه را با هم ضبط کنند، چون مدت برنامه کوتاه بود. بعد از ضبط نخستین برنامه به فکر فرو رفت و گفت شما خیلی شاد اجرا کردید و اکنون هیچ مناسبتی نیست و پرسید، چرا شاد اجرا کردید؟
گفتیم چرا باید غمگین اجرا کنیم؟ با وجود این که قرار بود چند برنامه ضبط کند گفت نخستین قسمت ضبط شده را مدیر گروه اجتماعی تماشا کند و نظرش را بدهد. این را هم بگویم که آن مقطع دو شبکه اول و دوم را داشتیم که شبکۀ دوم هم در شبانه روز چند ساعت برنامه داشت. مدیر گروه اجتماعی آن زمان آقای موسوی گفته بود که نمی‌تواند تصمیم بگیرد و باید مدیر شبکه نظر بدهد. مدیر شبکه هم چون مقطع جنگ تحمیلی بود و این گونه برنامۀ شاد نداشتیم گفته بود، باید رئیس سازمان محمد‌هاشمی نظر بدهد.
او هم به شرطی پذیرفته بود که تعدادی برنامه تولید شده و روی آنتن برود تا واکنش مردم جامعه را ببیند. برنامه‌های تولیدی روانۀ آنتن شده و با واکنش مثبتی رو به رو شد. مردم و مسؤولان استقبال کردند و برنامۀ «بعد از خبر» پایه گذار نخستین برنامۀ شاد با اجرای دونفره در تلویزیون شد.
بعد از آن«مهران مدیری» در نوروز هفتاد در برنامۀ طنزش ادای من را در آورد و با استقبال رو به رو شد و سپس برنامه‌های آیتمی هم چون «ساعت خوش» ساخته شد. خیلی خوشحالم که برنامۀ ما جریان‌ساز شد و شوخی‌های من و آقای آتش افروز سبب تولید آیتم‌های طنز در دیگر برنامه‌ها شد.
البته اجراهای دونفره و موفق دیگری را هم برعهده داشتید؟
- همین طور است. بعد از آن زمانی که آقای مفید مدیر شبکۀ پنجم بودند، اجرای دونفره ای با «کاظم احمد زاده» داشتم و برنامه «شب بخیر تهران» با استقبال بسیاری روانۀ آنتن شد و اجرای ما با برنامه‌هایی هم چون «جشن رمضان» ادامه پیدا کرد. با مجریان دیگری نظیر مسعود روشن پژوه، یحیوی، امیراحمدی و خیلی‌های دیگر اجرا دونفره داشتیم.
در سخنان تان به برنامه پر بیننده «بعد از خبر» اشاره کردید، خاطره‌ای هم از آن برنامه دارید؟
- خاطره‌های بسیاری دارم. در تمام مدت برنامه خیلی به ما خوش می‌گذشت. معتقدم وقتی کاری را با تمام وجودت و دلی انجام دهی این کار به دل خودت هم می‌چسبد، اگربه دل خودت نشیند مطمئن باشید مخاطب هم نمی‌پذیرد. ما آن قدر راضی و خوشحال از استودیو بیرون می‌آمدیم که به هیچ عنوان احساس خستگی نمی‌کردیم و تا منزل می‌گفتیم و می‌خندیدیم و خیلی خوب بود.
شما همیشه خنده را بر لبان مردم جاری می‌کنید، اما چرا مدتی کم کار هستید؟
- تلویزیون باید برای تولید یک برنامه بودجۀ خوب، دکور و نورپردازی مناسب داشته باشد، متأسفانه اکنون این گونه برنامه‌های را درجه جیم تلقی می‌کنند و جلوی اجرای جنگ‌ها را گرفته‌اند، بنابراین چون درجه جیم محسوب می‌شود، بودجۀ مناسبی اختصاص داده نمی‌شود؛ در این صورت برنامه خوبی از آب در نمی‌آید؛ چرا برنامۀ «خندوانه» رامبد جوان گرفته است؟ چون بودجۀ خوب به او داده‌اند و دکور مناسب درست کرده و میهمانان خوبی هم دعوت می‌کند. وقتی میهمان خوب به برنامه دعوت می‌کنی توقع دستمزد دارد و وقتی بودجه اجازه ندهد، شما نمی‌توانی میهمان خوب دعوت کنی، بنابراین برنامه نمی‌گیرد و مخاطب ندارد.
ملاک و ویژگی اجرای دونفره چیست؟
- مردم تناقض را دوست دارند. تاریک و روشن را دوست دارند. خوب است که مجری‌ای مثل کاظم احمد زاده تیپ مظلوم به خود بگیرد و مردم او را همراهی کنند. زمانی هم تیپ‌هایی چون چاق و لاغر یا لورل‌هاردی بودند که دو شخصیت متفاوت با هم بودند و مردم تاریک و روشن‌ها را دوست دارند که یکی از ملاک‌هاست.
مثلاً در اجرایم من با جواد آتش افروز، او از نظر مردم شخصیتی محجوب و کم رو بود و می‌گفتند که تو حقش را می‌خوری و نمی‌گذاری حرف بزند. این اتفاق در اجرای من و احمد زاده هم افتاد؛ البته می‌دانید که او مظلوم نمایی می‌کرد و در صورتی که مظلوم نیست بلکه بسیار هم ظالم است[خنده] مردم این گونه ویژگی‌ها را در کنار هم دوست دارند.
البته بعضی‌ها می‌گفتند که چقدر محمود شهریاری بدجنس است و احمد زاده را می‌کوبد...
- بله همین طور است. ما همۀ این نقد و سخن‌ها را به جان می‌خریم تا برنامه‌مان خوب از کار در آید، البته مردم خود باید تشخیص دهند که ظالم کیست و مظلوم کیست! بواقع مظلوم واقعی در برنامه‌ها من بودم.
شما به عنوان یک مجری با سواد می‌دانستید که با توجه به محیط چگونه فضا را شاد نگه دارید و بده و بستان‌های خوبی داشته باشید؟
- یکی از نکته‌های مهم کسب اطلاعات مختلف در برنامه‌ای است که قرار است اجرا کنی؛ یعنی مخاطب و بخصوص مهمان برنامه اگر بداند مجری مسلط و اطلاعاتش کافی نیست و پاسخ‌های مناسبی نمی‌دهد و می‌خواهد رد شود.
بخصوص برخی از مسؤولان در پیچاندن خبرنگاران و مجریان استاد هستند اما اگر آنها بدانند مجری بر موضوع برنامه تسلط دارد و آمار و اطلاعات دارد، سعی می‌کند پاسخ قانع کننده به مردم دهد. مردم در یک برنامۀ تلویزیونی مجری را نمایندۀ خود می‌دانند، یعنی سوالاتی که برای مردم مطرح است، بلافاصله باید مجری از مسؤول بپرسد، اگر پاسخ مسؤول قانع کننده نباشد و مجری هم موضع نگیرد، مردم را عصبانی می‌کند.
هم چنین برای شاد و بهتر شدن برنامه شما اگر به طور مثال حکایات، ضرب المثل یا لطیفه‌های کوتاهی درباره موضوع برنامه مطرح کنید، موضوع را دلچسب می‌کند. علت این که بعضی سخنران‌ها حتی در بین روحانیون نسبت به بقیه موثرو شناخته شده‌تر هستند، همین بیان نکته‌های خوب و جذابی هم چون شعر، لطیفه یا ضرب المثل است که چاشنی صحبت‌های خود می‌کنند.
آیا قبل از اینکه در اجرای دونفره مقابل دوربین بروید، متنی طراحی می‌کنید و بر اساس آن پیش می‌روید یا براساس شناختی که نسبت به یکدیگر دارید فی‌البدهه اجرا می‌کنید؟
- این را بگویم که در هیچ کدام از اجراهایم نویسنده نداشتم و مطالب برنامه را خود می‌نوشتم، چون می‌دانستم که چیست و بنابراین دست به قلم می‌شوم؛ البته همراهی کاظم احمد زاده و جوادآتش افروز سبب خوب شدن برنامه‌هایمان است. من طرحی می‌نوشتم و بر همان اساس پیش می‌رفتیم. گاهی اوقات برای مجری طرف مقابل دیالوگ می‌نوشتم یا اگر قرار بود شعری خوانده شود آن را تقسیم می‌کردیم تا بده بستان‌های خوبی داشته باشیم.
در تلویزیون زوج‌های موفق مجری چه افرادی هستند؟
- اجراهای دونفره‌ام با جواد آتش افروز و کاظم احمد زاده شکر خدا خیلی خوب جواب داد؛ البته اجراهای دونفره من و احمدزاده، به همراه محمد صالح علا یا اسماعیل میرفخرایی داشتیم که با استقبال مردم روبه رو شد. آقای صالح علا ادبیات خاص خودش را دارد یا آقای میرفخرایی از مجریان باسابقه و علمی رادیو وتلویویزن سابق بود. وقتی اجراهایی با یکدیگر در برنامه‌های «سلام صبح بخیر» یا «راه شب» داشتیم که موفق بودند.
دلیل موفقیت یک اجرای دونفره را در چه عواملی می‌دانید؟
- دوستی و شناخت روحیات یکدیگر خیلی به موفقیت در اجرا کمک می‌کند. من با آتش افروز و احمدزاده رفت و آمد خانوادگی و تعامل داریم. در طول هفته بارها با هم صحبت می‌کنیم و خودش خیلی در موفقیت موثر است. این را هم بگویم درست است که من با کاظم احمدزاده شوخی کردم، اما هیچ زمان مانند بعضی از مجریان جوان شوخی از حوزۀ ادب خارج نشده و تبدیل به توهین نشده است، چون اگر از ادب خارج شود طرف مقابل رنجور می‌شود، البته نه تنها آن مجری بلکه طرفداران آن مجری را از شما ناراحت می‌کند.
به نظر شما اجرای یک برنامه با یک مجری موفق است یا دومجری؟
- بستگی به موضوع و هدف برنامه دارد. گاهی اوقات برنامه قسمت‌های مختلفی شامل مهمانان متعدد، بازیگران و مسؤولان می‌شود و جایی برای حضور دو مجری ندارد و باید آن برنامه تک مجری روانۀ آنتن شود تا به هدف خاص خود برسد. اما یک برنامه اگر وقت داشته باشد، اجرای دونفره بهتر است، مثلاً در برنامۀ «جشن رمضان» اجرای دونفره جواب داد. یا در برنامۀ «بعد از خبر» میهمان نداشتیم، بنابراین بحث و موضوع برنامه را دونفره پیش می‌بردیم.
آیا برنامه‌های دونفره کنونی راضی کننده و موفق هستند؟
- به هیچ وجه راضی کننده نیست. شما به عنوان یک خبرنگار که در این حیطه فعالیت می‌کنید، اگر از شما خواهش کنم نام چند مجری جدید تلویزیون را ببرید مطمئن هستم نمی‌دانید، چون آنها ارتباط شان با مردم خیلی ضعیف است و اجراهای سستی دارند که شما حتی حاضر نشدید نام آنها را به خاطر بسپارید، یعنی شاخصه‌ای در اجرا نداشتند.
این یکی از مهم ترین مشکلات اجرا در تلویزیون محسوب می‌شود. مجریان ما با دکور باید فرق کنند و مردم تصور نکنند که آنها بخشی از دکور هستند. چه فایده‌ای دارد وقتی مردم برنامه‌ها را نبینند. من متأسفانه اجراهای جدید را نمی‌پسندم. همکاران جدید ما هیچ گونه آموزشی ندیده‌اند و فاصله بین شوخی، طنز، بی ادبی و پررویی را نمی‌دانند. مردم از شوخی‌های بی‌اساس آنها ناراحت می‌شوند و این گونه می‌شود که متأسفانه تلویزیون مخاطبان خود را از دست می‌دهد.
نظر شما