حق، یکی از مهم‌ترین نکاتی است که در دین مبین اسلام به رعایت آن توصیۀ مؤکد شده است.

چرا دعاها به آسمان نمی‌روند؟

 امّا این نکته در سه دایره قابل‌تعریف است؛ حق‌الله، حق‌النفس و حق‌الناس؛ یعنی حقوقي‌كه خدا بر ما دارد، حقوقي‌كه با وجود مختار بودنِ نفس نمي‌توانیم آن‌ها را در نظر نگیریم و حقوقي‌كه مردم بر ما دارند.

از میان این سه دسته حق، بیش از همه به حق‌الناس و همان حقوقی که نسبت به مردم باید مورد توجه قرار بگیرد، توصیه و تأکید شده و می‌توان گفت که در قیامت، مهم‌ترین و دشوارترین مرحلۀ رسیدگی به پروندۀ اعمال ما، به حق‌الناس اختصاص دارد.

همۀ ما انسان‌ها در کنار هم زندگی می کنیم و حقوقی نسبت به هم داریم که این رویه تا لحظۀ مرگ ما ادامه دارد. بنابراین باید مراقب رفتارها و نوع برخوردمان با یکدیگر باشیم تا خدای ناکرده مشمول حق‌الناس نشویم. بنابراین رعایت حقوق مردم، یک وظیفۀ بزرگ است که پس از توصیۀ مؤکد اسلام، همۀ معصومین(ع) نیز به آن سفارش کرده‌اند.

در رابطه با رعایت حق‌الناس خوب است به همان ماجرای مشهور رسول‌اکرم(ص) اشاره کنم که در روزهای پایانی عمر شریف ایشان روی  داده است. روزی ایشان مؤمنان را به مسجد فراخواندند تا از آن‌ها طلب حلالیّت کنند و در جمع آن‌ها اعلام کردند هرکسی حقی به گردن حضرت دارد بگوید تا ایشان بپردازند. در این میان فردی بلند شد و گفت: ای رسول خدا! پدر و مادرم فدایت باد! وقتی‌که از سفر طائف بازمی‌گشتید، من به استقبال شما آمدم. شما بر شتر خود سوار بودید و عصایتان را بلند کردید که به شترتان بزنید که به سینۀ من خورد. من نفهمیدم که از عمد بود یا خطا. پیامبر به او فرمودند: به خدا پناه می‌برم از اینکه کسی را به عمد بزنم. سپس از بلال حبشی خواستند تا همان عصا را از خانۀ ایشان بیاورد. بلال عصا را آورد و پیامبر آن مرد را فراخواندند تا ایشان را قصاص کند. آن مرد جلو آمد و مقابل پیامبر ایستاد و گفت: پدر و مادرم فدایت شوند، سینه‌ات را باز کن. پیامبر پیراهن خود را از روی سینۀ مبارکشان کنار زدند و در همین حال، آن مرد عرب اجازه خواست تا سینۀ حضرت را ببوسد. حضرت پرسیدند می‌بخشی یا قصاص می‌کنی؟ آن مرد عرب ایشان را بوسید و بخشید و حضرت هم در حقّ آن مرد دعا کردند تا خدای متعال او را مورد عفو خویش قرار دهد.

این روایت درس بزرگی برای همۀ ماست که حتی معصومین هم با همۀ زحماتی‌که برای هدایت ما متحمّل شده‌اند، بازهم در مورد حق‌الناس باید پاسخگو باشند. بنابراین نباید فراموش کنیم که رعایت حق‌الناس یک وظیفۀ شرعی خطیر برای همۀ ماست و بدون ادای حق مردم، دعاهای ما مستجاب نمی‌شود و راهی هم به آسمان پیدا نمی‌کند.

امّا حتماً این سؤال برای شما پیش می‌آید که چگونه می‌توانیم حق‌الناسی را که برگردن داریم، رفع کنیم؟ برای این مسأله هم دو راه وجود دارد؛ اول اینکه اگر بدهیِ مالی داریم، آن را به صاحبش برگردانیم. متأسفانه برخی پولی بابت قرض می‌گیرند و بدهیِ خود را برنمی‌گردانند و این گناه بزرگی است. برای برگردان مال مردم به صاحبانشان باید تلاش کنیم و نگذاریم تا حقی از دیگران بر گردن ما بماند.

نکتۀ دیگر حق‌الناسی است که مثلاً با زبان و رفتار خود در مورد کسی مرتکب شده‌ایم؛ غیبت کرده‌ایم، در مورد کسی دروغ‌پردازی کرده‌ایم و... باید این مسأله را در نظر داشته باشیم که تا قبل از مرگ، دل کسانی را که به هردلیلی از خود رنجانده‌ایم به دست بیاوریم و آن‌ها را راضی کنیم، وگرنه در قیامت از حسنات ما برداشته می‌شود و در نامۀ اعمال آن‌هایی‌که حقشان را ضایع کرده‌ایم قرار داده خواهد شد.

ان شالله در این ماه مبارک رمضان که ماه خودسازی و عبادت و بندگی است، برای حفظ حق‌الناس اهتمام ویژه داشته باشیم تا هم خدا از ما راضی شود و هم رضایت مردم را به دست بیاوریم.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 1
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • رضا IR ۱۵:۲۴ - ۱۳۹۴/۰۴/۱۵
    1 0
    اری واقعا حق الناس خیلی گناه که خداهم از ایشان نمی گذرد پس انان که به نام خدمت پول این ملت را می چاپند ودر حق مردم ان قدر ظلم می کنند و اینقدر بی عدالتی در حق مردم می کنند ایا در مقابل خدا چه میکنند