از دیرباز این بحث مهم در میان صاحبنظران ادبیات کودک و نوجوان مطرح بوده است که نویسندگان و شاعران این وادی برای ایجاد رابطه حسی قوی با مخاطب کودک و نوجوان خود و برای تأثیرگذاری عمیق بر آنها میبایست از چه قواعد ، اصول و شگردهایی پیروی کنند تا بتوانند کودکان و نوجوانان را بیشترجذب کنند. بیشک میزان تأثیرگذاری بر کودکان و نوجوانان مسأله مهم و قابل تعمقی است که از دوران گذشته تاکنون فکر صاحبان قلم و منتقدان این وادی را به خود اختصاص داده است.
براین اساس، مدت بسیار طولانی است که صاحبنظران این وادی در خصوص شیوههای نزدیک شدن اهالی قلم به دنیای کودکان و نوجوانان نظریه پردازی میکنند و راهکارهای مختلفی چون اشراف به علم روانشناختی کودک و نوجوان،فعال کردن کودک درون، هم صحبتی با کودکان و نوجوانان برای شناخت دنیای پنهان آنها، واکاوی افسانهها و حکایات کلاسیک، بهره گیری از نثری کودکانه را ارایه دادند. با این حال نویسندگان و شاعران آنچنان که توقع میرود نتوانستند در دست یازیدن به مقصود خود موفق باشند و همچنان فاصله زیادی میان کودکان و خالقان آثار ادبی وجود دارد.به همین دلیل نظریه پردازان این عرصه بتازگی از تربیت نویسندگان بزرگسال کودک و نوجوان مأیوس شدهاند. براساس نظریه این افراد هدف اصلی و غایی باید تربیت نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان باشد.در پی طرح این نظریه بود که مراکز ادبی در جهان طرح آموزش کودکان و نوجوانان را دنبال کردند و تا کنون موفقیت چشمگیری به دست آوردند. بی شک فضای فکری ، روحی و احساسی کودکان و نوجوانان به مخاطبان آثار ادبی این حوزه بسیار نزدیک است. این نویسنده و شاعر نوجوان است که میداند یک نوجوان همسن و سال او از چه داستانها و اشعاری بیشتر لذت میبرد و در پی کشف چه رازها و مسایل مهم است. منتها نویسنده نوجوان میبایست آموزش لازم برای خلق آثار ادبی را ببیند و از شگردهای داستان نویسی و سرودن اشعار زیبا مطلع شود؛ ازاین رو، مدت مدیدی است نوجوانان وکودکان مستعد و توانمند آموزش لازم را در غرب دیده و توانستهاند، مخاطبان بیشماری را جذب کنند. روند جذب مخاطبان کودک و نوجوان توسط نویسندگان و شاعران همسن و سالشان آنچنان رو به افزایش است که بزودی کودکان و نوجوانان اهل قلم جای نویسندگان و شاعران بزرگسال را خواهند گرفت و بزودی تحولی بزرگ در وادی ادبیات کودکان و نوجوان رخ خواهد داد. متأسفانه به دلیل ناآشنایی و بی توجهی متولیان امور فرهنگی ایران از وضعیت ادبیات در جهان تحولی بنیادین در این راستا شکل نمیگیرد.در ایران حتی تعالیم و توصیههای صاحبنظران جهان به کار گرفته نمیشود و برخی از نویسندگان و شاعران ایرانی کودک و نوجوان با سازهها و شگردهای نو مطرح در وادی ادبیات کودک و نوجوان بیگانه هستند.بیشک یکی از دلایل ناکارآمدی ادبیات کودک و نوجوان در ایران کمبود پژوهشگران این عرصه است. بر این اساس تجارب ناب نظریه پردازان جهان به ایران وارد نمیشود وخالقان ادبیات از اندوختههای مطرح در جهان بی بهره هستند.عدم ترجمه آثار تخصصی درباره سبکها و شگردهای خلق آثار ادبی نقیصه بزرگی به حساب میآید؛ از این رو، میطلبد تا مسؤولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامیدرصدد راه اندازی یک پژوهشگاه بزرگ ادبی و هنری برای دست یازیدن به تجارب بین المللی باشند. در پی آن میتوانند به راهکارهای مناسبی برای آموزش ادبی کودکان و نوجوانان دست یابند. متأسفانه سابقه نداشته تا توصیهها و نقطه نظرهای مطرح شده توسط متولیان امور فرهنگی در ایران مورد توجه قرار گیرد .از این رو جای تعجب نیست تا مطالب مطروح فوق نیز مورد بیمهری قرار بگیرد.
نظر شما