«مواجهه هوشمندانه و مقتدرانه با تحولات این عرصه» و همچنین «سیاستگذاری، مدیریت کلان، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های لازم و بهنگام و نظارت و رصد کارآمد و روزآمد در فضای مجازی» از مهمترین مسؤولیتهای این شوراست. با وجود دغدغه‌های جدی رهبر انقلاب در این حوزه راهبردی، کار‌شناسان معتقدند در سالهای گذشته، چه در دولت دهم و چه در دولت یازدهم، تلاشهای پررنگی برای مدیریت و برنامه ریزی برای فضای مجازی کشور انجام نشده و این حوزه مهم به حال خود رها شده است. در همین زمینه گفت‌وگو کرده‌ایم با «روح‌ا... مؤمن نسب» پژوهشگر و عضو کمیته روابط بین الملل شورای عالی فضای مجازی.
پیوست فرهنگی و نظارت نداریم
این فعال فرهنگی و فضای مجازی با بیان اینکه اگر هر طرح، پروژه، لایحه و قانون مصوب در کشور با نگاه به عواقب و آسیبهای اجتماعی و فرهنگی تهیه و اجرا شوند و پیوست فرهنگی قوی داشته باشند، هرگز برای نوجوانان و جوانان و خانواده‌ها مشکل ایجاد نخواهد شد، می‌گوید: پیوست فرهنگی امنیت آور است، اما اگر دچار ساده انگاری شویم، باید منتظر عواقب و آسیبهای اجتماعی نوپدید نیز باشیم.
معاون سابق مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه شبکه‌های اجتماعی در مقطع کنونی حریم خانواده را از بین برده‌اند، تأکید می‌کند: اکنون هدف استعمار غرب، متلاشی کردن نهاد خانواده است. به گفته وی، شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، واتس آپ، وایبر، تانگو وی چت، بی‌تاک، لاین، تلگرام و… تلاش می‌کنند با تأثیرگذاری بر ایدئولوژی افراد جامعه و در نهایت تغییر ذایقه فرهنگی آنان، به مرور جهان بینی آنان را نیز مورد حمله قرار داده و با جایگزین کردن فرهنگ غربی و ضددینی، فرهنگ اسلامی و ملی آنها را سست و سبک زندگی مادی‌گرایانه خود را تحمیل کنند.
آنها بشر امروز را به همان اندازه که درگیر زندگی در فضای حقیقی است، درگیر زندگی در یک اجتماع مجازی کرده‌اند و شهروندان بویژه جوانان و نوجوانان، برای اثبات شخصیت و عقب نماندن از کاروان اطلاعاتی، به این رسانه‌ها روی آورده‌اند.
رسالت سنگین شورای عالی فضای مجازی
این پژوهشگر فضای مجازی یادآور می‌شود: همان گونه که امروزه زندگی علمی در جهان بدون اینترنت، امکان پذیر نیست، نوجوانان و جوانان نیز به گوشی‌های هوشمند وابسته شده‌اند و کنار گذاشتن این دستگاه‌ها برای آنان بسیار دشوار است و باید در این زمینه کار فرهنگی و آموزشی از سوی نهادهای عمومی و نیز خانواده‌ها انجام شود اما در این میان رسالت «شورای عالی فضای مجازی» از همه سنگین‌تر است.
به اعتقاد مؤمن نسب، متأسفانه در مقطع کنونی تبلت‌ها نیز برای کودکان و دانش آموزان مشکل ساز شده و با افزایش ارتباطات دانش آموزان و جوانان در گروه‌های موبایلی، باید برای سالم سازی این فضاها تلاش کرد و این کار به عزم ملی در سطح خانواده‌ها و همکاری حوزه و دانشگاه و همه نهادهای عمومی و آموزشی نیاز دارد.
وی تصریح می‌کند: ما در کنار استفاده‌ها، دچار مضرات ارتباطات تصویری و آنلاین شبکه‌های اجتماعی و اینترنت هم می‌شویم و باید بگویم، به دلیل همکاری نکردن نهادهای دولتی و مسؤولان فضای مجازی نمی‌توانیم از آسیبهای بیشتر بچه‌هایمان در این وانفسای بمباران اطلاعات جلوگیری کنیم.
رؤیایی به نام شبکه‌های امن و ارزان
این کار‌شناس آسیبهای فضای مجازی تصریح می‌کند: در کشورهای پیشرفته سیمکارت تلفن همراه یا تبلت دانش آموز فقط با خانواده‌اش تماس می‌گیرد و یا در حافظه‌اش فقط متن و تصاویر مربوط به درس‌ها را دارد و استفاده غیردرسی از آن امکان ندارد، اما در ایران هنوز هیچ طرحی به جز شعار و وعده از سوی مسؤولان دیده نشده و وعده ایجاد شبکه اطلاعاتی و اینترنت امن و ارزان به رؤیا تبدیل شده است.
مؤمن نسب همچنین با هشدار به خانواده‌ها تأکید می‌کند: خانواده‌ها باید برای همراهی با نوجوانان آماده شوند، اما متأسفانه کودکان به تقلید از والدین، تلفن همراه یا تبلتی به دست گرفته و به انجام بازی‌های مختلف اینترنتی یا چت کردن در فضای مجازی مشغول می‌شوند و کسی جلودار آنان نیست. خانواده‌ها باید توجه کنند که اگر دختران و پسران خود را در این فضا با دوستانی که هویتشان ناشناس است تنها بگذارند، ممکن است برای همیشه فرزندشان یا دست کم سلامت اخلاقی فرزندشان را از دست بدهند.
وی همچنین یادآور می‌شود: فراموشی ارزش‌ها و سبک زندگی اسلامی- ایرانی و انزوای اجتماعی در شبکه‌های موبایلی، دستاورد این بی‌برنامگی است و نوجوانان ما بدون هیچ هدایت و کمک تربیتی و دینی در این فضاها، احساسهای یکدیگر را «لایک» می‌کنند.
پالایش فضای مجازی برای کاربران زیر۱۳ سال
این پژوهشگر فضای مجازی، بر ضرورت سالم سازی و کنترل شبکه‌های اجتماعی موبایلی تأکید کرده می‌افزاید: امروزه پایش و پالایش محتوا در فضای‌مجازی یک ضرورت مهم است و باید فضای مجازی ایجاد شده در کشور بر اساس قوانین و ارزشهای فرهنگی و اسلامی و ملی در اختیار کاربران، بویژه افراد زیر ۱۳سال قرار گیرد.
مؤمن نسب، با تأکید بر استمرار رصد بزه‌های سایبری و ردگیری بزهکاران در این فضا خاطرنشان می‌کند: باید با همکاری کار‌شناسان و مراکز فعال در این حوزه با نظارت پلیس فتا و دیگر دستگاه‌های پاسخگو برای مقابله با دامهای پهن شده بر سر راه کاربران کم سن و سال تلاش شود و این کار در بیشتر کشور‌ها با محدودسازی نوجوانان در حال انجام است. وی در توضیح گفته‌هایش می‌افزاید: در آمریکا کاربران زیر ۱۳سال نمی‌توانند عضو شبکه‌های اجتماعی شوند و دولت فدرال برای استفاده آنان از فضای مجازی فقط اجازه حضورشان را در لیست سفید و متناسب با سن و سال خودشان داده است و این محدودسازی توانسته تا حد زیادی مصونیت را برای آنان فراهم کند، اما در کشور ما خبری از این پایش‌ها وجود ندارد.
بی‌برنامگی ۱۳میلیون نفر در فضای مجازی
عضو کمیته روابط بین الملل شورای عالی فضای مجازی، خاطرنشان می‌کند: در کشور ما فقط حرف فیلترینگ زده می‌شود، ولی در عمل ۱۳میلیون کاربر در فضای مجازی بدون خط بندی و حمایت، بی‌برنامه به حال خود رها شده‌اند و دچار آسیبهای فراوان می‌شوند. وی با بیان اینکه شبکه‌های موبایلی و فضای سایبری بی‌در و پیکر در بدنه فرهنگ ایران اسلامی به راحتی بذر تردید می‌پاشند، می‌گوید: این فرآیند در واقع به صورت یک راهبرد برای رسیدن به فروپاشی خانواده از سوی غرب طراحی شده و متأسفانه کاربران ما ندانسته در زمین آنها بازی می‌کنند.
شبکه‌های ضد اجتماعی
مؤمن نسب با بیان اینکه شبکه‌های اجتماعی و موبایلی در واقع رسانه‌ها و شبکه‌های «ضد اجتماعی» هستند، می‌گوید: ما باید با ایجاد اینترنت سالم، گردش اطلاعات را به نفع داخل تغییر دهیم و این در صورتی امکان پذیر است که دولت با شورای عالی فضای مجازی همکاری کند و زیرساختهای لازم را بی‌دریغ ایجاد نماید، اما متأسفانه تا کنون دولت با این نهاد همکاری لازم را نداشته و مصوبات این شورا فقط روی کاغذ مانده است. متأسفانه از ۴۰ دستور رهبر انقلاب خطاب در این حوزه، حتی یک دستور هم اجرایی نشده و برخی از این دستورات، حتی برعکسش عمل شده است که جای تأمل و توضیح دارد. البته امیدواریم در دوره جدید، فعالیت این شورا مطابق با دغدغه‌های ارزشمند رهبر انقلاب، شتاب بگیرد.
فراموشی دولت از دستورات رهبری
وی همچنین تأکید می‌کند: باید بدانیم که شبکه‌های اجتماعی آمیزه‌ای از فرصت و تهدید هستند، بنابراین کاربرد و استفاده از آنها بسیار مهم است. این شبکه‌ها که بسیاری از آنها خاستگاه صهیونیستی دارند، بنیان خانواده را هدف قرار داده‌اند و ما باید برای مقابله با آنها برنامه راهبردی و عملیاتی داشته باشیم، اما می‌بینیم دستورات رهبری نیز در پیچ و خم بروکراسی به بوته فراموشی سپرده می‌شود. آیا با این وضع می‌توانیم با تهدیدات این فضا مقابله کنیم؟
به گفته وی، همه این‌ها در حالی صورت می‌گیرد که مخابرات کشورمان با میدان دادن به سرور‌ها و شبکه‌های خارجی در عمل به کاپیتولاسیون فضای مجازی امکان حضور داده است و شبکه‌های اجتماعی داخلی به دلیل بروکراسی زاید و سخت گیری بیش از حد، نمی‌توانند به نیازهای مخاطبان و کاربران ایرانی بپردازند.
نظر شما