دوشنبه گذشته شهر «قندوز»، مرکز استانی به همین نام در شمال افغانستان پس از ماه‌ها نبردهای پراکنده سقوط کرده و به طور کامل به دست طالبان افتاد.

این برای نخستین بار است که سالها پس از حذف طالبان، مرکز یک استان به دست این گروه می‌افتد. پیامد این اتفاق، دکتر عبدا...، رئیس اجرایی دولت افغانستان سفرش را به نیویورک ناتمام گذاشت و به کابل بازگشت. از ماه‌ها پیش نمایندگان این شهر در پارلمان و برخی از مسؤولان منطقه‌ای نسبت به حوادث جاری هشدارهایی داده بودند.

آنها معتقد بودند، از میان مقامهای محلی، برخی همکاری‌هایی جدی با طالبان دارند. حالا پس از سقوط قندوز، رئیس مجلس نمایندگان با تکرار اتهامهای پیشین و انتقاد از مسؤولان محلی گفته است؛ استاندار این استان با طالبان هماهنگی‌هایی داشته است.

پرسش اصلی اکنون آن است که به طور دقیق چه کسانی قندوز را فتح کرده‌اند؟ مقامهای وزارت دفاع می‌گویند، عوامل خارجی به طور مستقیم در این عملیات نقش داشته‌اند، آنها به طور مشخص از حضور اتباع تاجیک، قرقیز، ازبک و ترکها در صفوف مهاجران حرف می‌زنند و مدعی هستند، سازمانهای اطلاعاتی منطقه در جنگ قندوز نقش دارند. در حالی که جمهوری‌های آسیای مرکزی بشدت از نزدیک شدن تروریستها به مرزهای خویش بیمناک هستند و موضع روسیه و تهران نیز در قبال آنها معلوم است، دولتمردان افغانستان به طور مشخص از سازمانهای اطلاعاتی چه کشورهایی سخن می‌گویند؟

چندی پیش داعش برای بخشهایی از افغانستان امیری را منصوب کرد. همزمان آنها از طالبان خواستند تا با البغدادی بیعت کنند. کارشناسان سازمان ملل در امور افغانستان مدعی هستند، داعش در بیشتر استانهای این کشور صاحب پایگاه‌هایی شده، و اما دولت در کابل این خبر را بشدت تکذیب می‌کند و تنها حضور آنها را در دو استان جنوبی تأیید می‌کند. مدتهاست در شمال شرق افغانستان و در فرمانداری‌های هم مرز با تاجیکستان نیز نبردهای شدیدی میان مهاجمان و نیروهای دولتی جریان دارد. آنها آشکارا درصدد ایجاد جای پایی در مناطق مرزی برای دست اندازی به آن سوی مرز و ایجاد آشوب در کشورهای آسیای مرکزی‌اند. وحیدا... مژده، کارشناس ارشد امور طالبان و از مقامهای سابق این گروه معتقد است، غرب و آمریکا در پی ناتوانی مقابل طالبان، اکنون درصدد گسترش داعش در افغانستان برای مبارزه با طالبان و مهار این  گروه هستند.