این هم درحالی است که حتی ابتدایی ترین قانون یعنی ممنوعیت فروش سیگار به افراد زیر 18 سال نیز درکشور ما جدی گرفته نمیشودو دریافت مالیات از دخانیات برای هزینه کردن در بخش سلامت نیز جدی گرفته نمیشود به گونه ای که کشور ما از جمله کشورهایی است که ارزانترین دخانیات دران عرضه میگردد.
همین مساله باعث شده تا درعین مصرف زیاد دخانیات درکشورو پایین امدن سن مصرف به همین نسبت دارای بیشترین بیماران دراین خصوص باشیم و درعین حال هنوز درامد چندانی از محل تولید ومصرف عاید دولت نمیشود تا بتوان حداقل برای درمان بیماریهای ناشی از مصرف دخانیات هزینه کرد یا برای تبلیغات جلوگیری ازگرایش به سمت انها صرف نمود.
دراین خصوص قائم مقام وزیر بهداشت از آمار تاسف بار مصرف دخانیات در نسل جوان در کشور خبر داد و گفت: مصرف دخانیات و به ویژه قلیان در میان دانشجویان و قشر جوان به شدت افزایش یافته است.
دکتر حریرچی قائم مقام وزیر بهداشت بر افزایش مصرف قلیان در دانشجویان گفت: مصرف دخانیات و به ویژه قلیان در میان دانشجویان و قشر جوان به شدت افزایش یافته است که باید با اقدامات پیشگیرانه و فرهنگی با این روند مبارزه کنیم. تقریبا تعداد مصرف کنندگان دخانیات در کشور معادل نسل جوان در کشور میباشد که بسیار تاسف بار است.
وی افزود: از مهمترین اقداماتی که سازمان بهداشت و مجامع علمی دنیا برای کنترل مصرف دخانیات توصیه میکنند، علاوه بر اقدامات پیشگیرانه و فرهنگی افزایش مالیات بر سیگار است که متاسفانه در برخی کشورها از جمله ایران همیشه این را بهانه میکنند که افزایش مالیات بر سیگار موجب افزایش میزان قاچاق آن میشود در حالی که مبارزه با قاچاق کالاهایی که تولید انبوه دارند و یا نمایندگی آنها شناخته شده است کار دشواری نیست.
این درحالی است که برخوردارمدیرعامل شرکت دخانیات کشور از تلاش شرکت دخانیات برای کاهش اثرات آسیب زننده سیگار خبرداد وافزود: ما هم میدانیم که مصرف سیگار ضرر دارد ولی مصرف دخانیات در جامعه واقعیتی بدون انکار است از این رو باید برای کاهش مصرف آن برنامهریزی و مدیریت کرد.
وی تاکید کرد:شرکت دخانیات درتلاش برای کاهش مشتقات مضرر سیگار است که فیلتر کاهنده نیکوتینیکی از این راهکارها بوده که با به کاربردن این نوع فیلتر در سیگارها 70 درصد از ضررهای مصرف دخانیات گرفته میشود.
مدیرعامل شرکت دخانیات همچنین از تلاش برای کاهش قیمت سیگار ایرانی برای جلب نظر مصرف کننده نسبت به کالای ایرانی، گفت: ما تاجایی که می توانستیم کاهش قیمت و کاهش سرانه ها را در دستورکار خود قرار دادهایم تا اقبال مصرف کننده ها به استفاده از سیگار ایرانی بیشتر باشد.
*** 30 هزار میلیارد تومان دود میشود
درهمین حال رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس با انتقاد از نرخ ارزان سیگار در کشور بر ضرورت افزایش نرخ آن تاکید و تصریح کرد: سالانه 5 الی 6 هزار میلیارد تومان هزینه مصرف سیگار و همچنین24 هزار میلیارد هزینه عوارض درمان ناشی از مصرف سیگار در کشور می شود.
عبدالرضا عزیزی در گفت و گو با خانه ملت، افزایش مالیات بر سیگار را در کاهش مصرف سیگار و اعتیاد موثر دانست و تصریح کرد: بسته به میزان عوارض و آسیب کالاهای آسیب رسان، مالیات آنها نیز باید افزایش یابد.
نماینده مردم شیروان در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از گسترش کارخانجات تولید دخانیات در کشور، گفت: افرادی که دست برتر در صنعت دخانیات کشور دارند توجیه می کنند که با گسترش تولید دخانیات در کشور از واردات و قاچاق سیگار جلوگیری و با این کار تولید و عرضه را خودمان مدیریت می کنیم در حالی که گسترش کارخانجات تولید دخانیات، به منزله بازی با جان و مال میلیون ها انسان در کشور است.
این نماینده مردم در مجلس نهم، با بیان اینکه مسئولان نباید در اشاعه کالاهای آسیب رسان دخالت داشته باشند، افزود: نه تنها کارخانجات دخانیات در کشور باید تعطیل شوند بلکه همواره باید در رسانه ها عوارض ناشی از مصرف سیگار به شهروندان اطلاع رسانی شود تا مصرف آن نیز کاهش یابد.
عزیزی با تاکید بر اینکه 85 درصد از افرادی که سیگار مصرف می کنند، به سرطان ریه دچار می شوند، افزود: سیگار 4 هزار سم در بدن ایجاد می کند که 64 مورد آن سرطانزا است و همچنین 85 درصد افرادی که سیگار مصرف می کنند قطعا به سرطان ریه دچار می شوند.
وی ادامه داد: با وجودی که سیگار مضرات بسیار زیادی نسبت به سایر مواد مخدر دارد ولی با این وجود هنوز مصرف آن در کشور قانونی است و برخی برای سود اقتصادی بیشتر سلامت اقتصادی، روانی و جسمی شهروندان را به خطر می اندازند؛ در حالی که اگر قرار بر سود اقتصادی بیشتر باشد، می توان از تولید مواد مخدر در کشور نیز حمایت کرد؛ باید دید که با وجود مضرات بیشماری که سیگار دارد چرا برخی مسئولان باید به فکر حمایت از تولید و گسترش کارخانجات دخانیات در کشور باشند؟
وی خاطر نشان کرد: سالانه 5 الی 6 هزار میلیارد تومان هزینه مصرف سیگار و همچنین24 هزار میلیارد هزینه عوارض درمان ناشی از مصرف سیگار در کشور می شود؛ در حالی که سالانه گردش مالی مواد مخدر صنعتی در کشور 7 هزار میلیارد تومان و سنتی 14 هزار میلیارد تومان می شود که با این اوصاف مبالغ گزافی توسط شهروندان برای مصرف سیگار دود می شود و این روند نیز همچنان ادامه دارد بدون اینکه مسئولان راهکاری مناسب برای جلوگیری از شیوع مصرف سیگار و مواد مخدر در کشور ارائه دهند.
نماینده مردم شیروان در مجلس شورای اسلامی، بر ضرورت فرهنگ سازی و اطلاع رسانی بیشتر در خصوص کاهش مصرف سیگار در کشور تاکید کرد و گفت: در حالی که سیگار دروازه ورودی مواد مخدر است ولی برخی از افراد در این خصوص آگاهی مناسبی ندارند؛ لذا لازم است اطلاع رسانی مناسبی از طریق رسانه های عمومی از قبیل صداوسیما، نشریات، سایت ها و ... و همچنین مراکزی مانند مدارس، دانشگاه و مساجد و ... در این خصوص صورت گیرد و عوارض سیگار توسط کارشناسان به طور مدوام به شهروندان گوشزد شود.
رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس ادامه داد: با توجه به اینکه مصرف کنندگان سیگار به انواع سرطانهایی مانند ریه، معده، حنجره و مثانه دچار می شوند لذا با افزایش قیمت سیگار و همچنین ارائه راهکارهای منسجم و مناسب می توان مصرف سیگار و دخانیات را در کشور کاهش و از شیوع سرطان ها در کشور جلوگیری کرد؛ البته برخی نباید این نکته را فراموش کنند که به خاطر افزایش سرمایه و سود اقتصادی بیشتر نباید با جان و مال هموطنان بازی کنند.
***مدیریت مصرف دخانیات با اخذ مالیات
دراین حال رئیس فراکسیون مبارزه با دخانیات در مجلس با یادآوری بررسی طرح مالیات بر خردهفروشی دخانیات در مجلس، گفت: در صورت تصویب این طرح 3هزار و 500 میلیارد تومان مالیات اخذ خواهد شد که با آن میتوان تولید و مصرف دخانیات را مدیریت کرد.
محمدحسین قربانی در تشریح برگزاری جلسات فراکسیون مبارزه با دخانیات مجلس، گفت: در کنار فراکسیون مبارزه با دخانیات، کارگروه بررسی راهکارهای اجرائی در جهت کاهش تقاضا و مصرف مواد مخدر در کشور تشکیل شده لذا برای تعیین مالیات بر خردهفروشی دخانیات در قانون بودجه 95 و برنامه ششم توسعه بررسیها در حال انجام است.
نماینده مردم آستانه اشرفیه در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه نمایندگان به دنبال قانونی و نهادینه کردن مالیات بر خردهفروشی دخانیات در سند مدیریتی کشور هستند، تصریح کرد: در جریان بررسیها؛ درباره اخذ مالیات، نوع مالیات و چگونگی وصول مالیات اختلاف نظر وجود دارد.
وی با تاکید بر اینکه با تصویب و اجرای این طرح 3 هزار و 500 میلیارد تومان مالیات اخذ خواهد شد، گفت: با اخذ 3 هزار و 500 میلیارد میتوان سیستم درمان مرتبط با دخانیات و نحوه تولید دخانیات را در کشور مدیریت کرد.
قربانی یادآور شد: در کشور ترکیه با افزایش 17 درصدی تولید دخانیات، 13درصد مصرف را کاهش دادهاند و این نشان دهنده افزایش صادرات دخانیات در ترکیه است، لذا در کشور ما نیز باید برای مصرف دخانیات اقدامات موثری انجام داد.
دراین حال نائب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه در حال حاضر 11 درصد مالیات از سیگار دریافت می شود، تاکید کرد: افزایش مالیات از سیگار به میزان 25 درصد ضروری است.
عبدالرحمان رستمیان درگفت وگو با خانه ملت، درخصوص عدم موفقیت وزارت بهداشت دراخذ مالیات از سیگار، گفت: قوانینی از سال های گذشته مبنی بر افزایش سالانه مالیات از سیگار وجود دارد که متاسفانه این قانون تاکنون اجرا نشده است.
نماینده مردم دامغان درمجلس شورای اسلامی با تاکید براینکه سالانه مالیات و عوارض ازسیگار باید 10 درصد افزایش پیدا کند، افزود: متاسفانه درحال حاضر کمترین عوارض اخذ شده ازیک کالا مربوط به سیگار است و تا اردیبهشت سال جاری تنها 166 میلیارد تومان عوارض از سیگار اخذ شده است؛ بنابراین باید به این نکته اشاره کرد که هیچ دولتی تا کنون در اخذ مالیات ازسیگار موفق عمل نکرده است.
وی با بیان اینکه وزارت اقتصاد و صنعت باید دراین زمینه پاسخگو باشد، تصریح کرد: البته وزارت بهداشت و درمان باید با توسل به برخی استراتژی ها و سیاست ها سرانه مصرف سیگاردر کشوررا کاهش دهد، اما ذکر این نکته ازاهمیت بسزایی برخوردار است که عوارض و مالیات کالاهای آسیب رسان باید افزایش پیدا کرده و سرمایه حاصل ازآن دربخش های درمانی و بهداشتی هزینه شود؛ البته کمیسیون بهداشت مجلس سال گذشته درلایحه بودجه سال 94 پیشنهاد افزایش مالیات بر سیگار را مطرح کرد؛ اما کمیسیون تلفیق این موضوع را رد کرد.
این نماینده مردم درمجلس نهم با تاکید بر پیگیری وزارت بهداشت در جهت افزایش مالیات برسیگار، گفت: به طور حتم اگر 25 درصد مالیات ازسیگاراخذ شود، نزدیک به 3 هزار میلیارد تومان سالانه سرمایه وارد خزانه کشور می شود که می توان ازاین مبلغ در بخش های دیگر استفاده کرد، هرچند که در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا حداقل 70 درصد مالیات از سیگار دریافت می کنند.
رستمیان با انتقاد ازعرضه سیگار در امکان عمومی و فاقد مجوز، افزود: به طورقطع عرضه سیگار باید در اماکنی که ازسوی وزارت صنایع دارای مجوزهستند عرضه شود، البته قانون عرضه سیگار توسط مکان های دارای مجوز درسال 85 توسط مجلس امضاء شد، اما متاسفانه وزارت صنایع و معادن تا کنون اقدام به انجام این مصوبه نکرده است؛ بنابراین مصرف بی رویه و بی ضابطه قلیان و سیگار درحال حاضر آسیب های بسیاری برای جامعه داشته است.
وی با انتقاد ازعدم فرهنگ سازی در جهت کاهش مصرف سیگار، گفت: متاسفانه هیچ اقدام قابل قبولی ازسوی مسئولان در حوزه کاهش مصرف دخانیات صورت نگرفته و درحال حاضر سالانه 30 درصد سیگار به صورت قاچاق وارد کشور می شود، بنابراین نبود استاندارد دربرخی ازانواع سیگار نیز یکی دیگر از مشکلات جامعه است؛ ازاین رو امیدوارهستیم که درسال جاری وزارت صنایع پیشنهاد کمیسیون بهداشت مبنی بر افزایش مالیات ازسیگاررا مورد تائید قرار دهد.
***ایران در لیست 20 کشور دارای ارزانترین سیگار
نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه ایران در بین 20 کشور دارای ارزانترین سیگار است، گفت: براساس مطالعات علمی دنیا به ازای هر 10 درصد اخذ عوارض از سیگار، 5 درصد کاهش مصرف را شاهد هستیم این درحالی است که این مهم در کشور مورد غفلت واقع شده است.
عبدالرحمان رستمیان ، با بیان اینکه امسال تنها 160 میلیارد تومان از محل مالیات بر سیگار کسب شد، افزود: این درحالی است که اگر برنامهریزی دقیقی در این زمینه وجود داشت میتوانستیم 3 هزار میلیارد تومان از عوارض سیگار مالیات به دست آوریم.
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: کشور ترکیه نزدیک به 6.5 درصد مالیات خود را از سیگار به دست میآورد اما ایران در بین 20 کشور دارای ارزانترین سیگار است و متاسفانه وزارتخانههای امور اقتصادی و دارایی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و صنعت، معدن و تجارت هیچ اقدامی برای اخذ مالیات بر سیگار انجام ندادهاند.
این نماینده مردم در مجلس نهم، با تاکید بر اینکه مسئولان شرکت دخانیات به دنبال گسترش و افزایش تولید کیفی سیگار در کشور هستند، افزود: پیشنهاد گسترش تولید سیگار با مخالفت کمیسیون بهداشت مجلس روبرو است چراکه نمایندگان بر این باور هستند که باید به دنبال کاهش مصرف سیگار درکشور باشیم.
رستمیان تاکید کرد: برخی از کشورها بر اساس برنامهریزی بلند مدت خود طی 20 سال آینده خود را عاری از دخانیات دیدهاند یعنی فعالیتهای خود را براین اساس تطبیق دادهاند اما کشور ایران هیچ برنامهریزی در این زمینه ندارد.
نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، گفت: از سویی دیگر اگر کاهش مصرف سیگار در کشور داشته باشیم میتوانیم از بیماریهای مزمن بکاهیم و گامی در جهت پیشگیری برداریم.
همچنین یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از تلاش این کمیسیون برای بستن مالیات بر خردهفروشی سیگار خبر داد وگفت: واقعیت آن است که در روز پول زیادی از جیب مردم برای مصرف سیگار هزینه میشود لذا این کمیسیون برای بررسی میزان مصرف به دنبال بازدید از شرکت دخانیات و پیگیری این موضوع خواهد بود.
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه مالیات بر خردهفروشی سیگار از مواردی است که کمیسیون بهداشت به شدت پیگیر آن است، ادامه داد: از یک درصد مالیات بر ارزش افزوده تنها 3 هزار میلیارد تومان به حوزه سلامت واریز میشود و اگر مالیات بر خردهفروشی نیز مورد توجه قرار گیرد مبلغی حدود 10 الی 11 هزار میلیارد تومان به حوزه سلامت تزریق میشود.
این نماینده مردم در مجلس نهم، تاکید کرد: در کشورهای دیگر دو سوم پول قیمت سیگار به مالیات اختصاص دارد اما در ایران به بحث مالیات بر خردهفروشی بیتوجهی میشود.
***پیشنهاد وزارت بهداشت درباره مالیات بر سیگار
اما دراین راستا رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت از همکاری این وزارتخانه با وزارت صنعت، معدن و تجارت برای ساماندهی عرضه مواد دخانی تا پایان سال خبر داد.
دکتر خسرو صادق نیت در خصوص پیشنهاد این وزارتخانه به هیئت دولت برای در نظر گرفتن مالیات بر سیگار در بودجه سال آینده، گفت: ما این پیشنهاد را به هیئت دولت دادهایم و امیدواریم که در برنامه بودجه قرار گیرد و وضعیت آن بهبود یابد. آنچه که بررسی سازمان بهداشت جهانی نشان میدهد، این است که مسیر دریافت مالیات بر سیگار طی سالهای گذشته رو به کاهش بوده است و لازم است که در این راستا اقدامات جدی صورت گیرد.
وی افزود: نگرانی ما از قاچاق سال گذشته باعث شد که این پیشنهاد مورد استقبال قرار گیرد. در حال حاضر ما جزو کشورهایی هستیم که به پروتکل جهانی منع پیشگیری از قاچاق پیوستهایم. امیدواریم که برنامهها و پیگیریهایی که برای کنترل قاچاق سیگار پیشنهاد دادهایم، مورد استقبال قرار گیرد.
صادق نیت، در خصوص وضعیت ایران میان کشورهای منطقه از نظر مالیات بر سیگار اظهار کرد: ما در حال حاضر بعد از کشور افغانستان قرار گرفتهایم و کمترین مالیات را دریافت میکنیم. اعلام میشود که این مالیات باید 15 درصد باشد اما رقمی که الان دریافت میشود پنج درصد است.
رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با بیان اینکه پیشنهاد ما این است که مالیات بر خرده فروشی، سادهسازی شود، ادامه داد: پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی در خصوص مالیات بر خرده فروشی سیگار 70 درصد است. نظر ما این است که در سال آغاز افزایش مالیات بر سیگار این رقم 25 درصد باشد و کم کم افزایش پیدا کند.
وی در ادامه تصریح کرد: فاصله بین تولید سیگار و قیمتی که در سطح عرضه است، بسیار زیاد است که این فاصله از جیب مصرف کننده میرود. هزینهای که مردم میدهند چندین برابر قیمت تولید است. قیمت سیگار علیرغم افزایش تورم نه تنها افزایش پیدا نکرده، بلکه گاهی کاهش هم داشته است.
صادقنیت با بیان اینکه قیمت خرده فروشی در ایران به نسبت سایر کشورهای دیگر ارزانتر است، ادامه داد: الان ارزانترین سیگار در ایران وجود دارد. سیگاری که در ایران خریده میشود در کشور تولید کننده 100 تا 200 برابر این قیمت عرضه میشود. به علت وضع مالیات در سایر کشورها حتی اجازه داده نمیشود که سیگارهای با کیفیت پایین با قیمت خیلی پایین عرضه شود.
صادق نیت همچنین در خصوص پایان صدور مجوز برای عرضه قلیان در اماکن عمومی، گفت: از سال گذشته هیچ کس نمیتواند مجوز عرضه قلیان بگیرد. اما گاهی ممکن است به صورت غیرقانونی عرضه شود. ما از مراجع قانونی درخواست کردهایم که در این زمینه جدیت داشته باشند.
نظر شما