این نخستین اقدام مدون در راستای حفظ جمعیت گونههای مختلف جانوران در کشور محسوب میشود.
با چنین اقدام هایی، زمینه تأسیس یک نهاد دولتی جدید به نام سازمان شکاربانی و نظارت بر صید در سال 1364 فراهم شد که در این سال، سازمان یاد شده، به عنوان یک دستگاه مستقل دولتی و زیر نظر شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید، جایگزین کانون شکار ایران شد. در قوانین مربوط به این سازمان بود که امکان اختصاص بخشهایی از کشور به پارکهای ملی و منطقه حفاظت شده با تعریفهای معین و مشخص فراهم شد.
در اصل پارک ملی، به عرصههایی اطلاق میشود که به نسبت وسیع و دارای ویژگیهای خاص و اهمیت ملی از نظر زمین شناسی، بوم شناسی و جغرافیای زیستی باشد و هدفهای حفظ وضعیت زیستی، طبیعی، بهبود وضعیت جمعیتی گونههای جانوری و رویشگاههای گیاهی و همچنین بهره برداری تفرجی را داشته باشد.
از این رو نخستین تجربههای حاصل شده از حفاظت زیستگاههای جانوری در ایران، روشن ساخت که تنها راه حفظ جانوران وحشی و گونههای گیاهی در حال انقراض، حفظ زیستگاه ها و خاستگاههای آن هاست.
جاذبههای اکوتوریستی ناشناخته
در این خصوص یکی از مناطق منحصر به فرد حفاظتی زیستی ایران، اشترانکوه است. اشترانکوه به عنوان آلپ ایران منطقه ای ویژه به لحاظ پوشش گیاهی و گونههای جانوری حفاظت شده است که سال هاست پروژههای شکار ممنوع، حفاظت رویشی و دورههای پژوهشی در آن به اجرا درمی آید تا از روند تخریبی پوشش گیاهی و گونههای در معرض انقراض جانوری جلوگیری شود.
بنابراین با توجه به اهمیت اشترانکوه، این منطقه در سال 1340 با نام قرق اختصاصی تیون، شکار ممنوع اعلام شد که شامل رشته کوه اشترانکوه و دره نیگا بود. این ممنوعیت تا سال 1349 ادامه داشت و در این سال طی مصوبه شماره 18 سازمان شکاربانی و نظارت بر صید، قرق اختصاصی تیان (تیون) با اضافه کردن ارتفاعات سفیدکوه بزرگ و کوچک، پریز کوه کوچک و بزرگ، گزرسون، سرسبز، تخت کالا، اسینه، بادی بزرگ و کوچک، گچه وگولک به منطقه حفاظت شده ارتقا و به عنوان منطقه حفاظت شده اشترانکوه اعلام شد. این منطقه در جنوب و جنوب شرقی شهرستان دورود در بخش غربی شهرستان ازنا و الیگودرز در استان لرستان واقع شده و تاکنون 600 گونه گیاهی و 274 گونه جانوری در این منطقه شناسایی شده است.
همچنین تنوع زیستی گیاهی و جانوری بالا، وجود دریاچه گهر و دیگر چشم اندازهای طبیعی، زمینه فعالیتهای علمی، پژوهشی و گردشگری را در منطقه حفاظت شده اشترانکوه فراهم کرده است. دریاچه گهر نیز یکی از زیباترین دریاچههای کوهستانی خاورمیانه، در ارتفاع دوهزار و 400 متری در این منطقه قرار دارد. عمق دریاچه گهر حدود 28متر و مساحت سطح آبی آن 100هکتار است. وجود دریاچه گهر و رودخانه ها و آبشارهای فراوان، تنوع زیستی گیاهی و جانوری از جاذبههای اکوتوریستی منطقه حفاظت شده اشترانکوه به شمار میروند.
سراب تیان چیست؟
سراب تیان هم یکی از پدیدههای جالب زمین شناسی در این منطقه است به طوری که ارتفاع چاه تیان از سطح دریا دوهزار و 200متر و دهانه آن تقریباً به قطر سه تا چهار متر و عمق پنج متر است که بستر سنگی زیبایی دارد. این سراب یا چشمه در اوایل بهار به طور ناگهانی و یکباره پر آب میشود، اما در اوایل پاییز به همان نحو یکباره خشک میشود.
تونل برفی
تونل برفی اثری زیبا و منحصر به فرد طبیعی در 18 کیلومتری جنوب شهرستان ازنا و منتهی الیه جنوب شرقی اشترانکوه و در ارتفاع دو هزار و 500 متری از سطح دریا در دامنه شمالی قله سه هزار و 750 متری کول ازنادر، و دره ای به همین نام که سه کیلومتر با روستای کمندان (واقع در بخش مرکزی شهرستان ازنا) استان لرستان فاصله دارد واقع شده است. این مکان به دلیل وضعیت توپوگرافی خاص که از سه طرف با دیوارههای بلند محصور گشته، محل ریزش و تجمع برف در ماههای سرد سال است.
انباشته شدن برف در این دره و تبدیل شدن آن به یخچال و سپس حرکت آب در کف دره سبب حفرکانال (تونل) در زیر برف ها شده که تونلی زیبا و مشهور تحت عنوان تونل برفی را ایجاد کرده است .
با معرفی آلپ ایران و تبدیل شدن این منطقه به پارک ملی، منابع پایه که همان آب، خاک و هواست پایدار خواهد ماند و افزایش گونههای گیاهی و جانوری نادر، جلوگیری از عوامل تهدید زیست محیطی؛ موجبات مطرح شدن استان لرستان در سطح ملی و بین المللی فراهم میشود.
معرفی این منطقه به این دلیل است که با توجه به ظرفیتهای اشترانکوه، زمینه گردشگری بخصوص گردشگری زمستانی، طبیعت گردی، اشتغال پایدار و بهره گیری به عنوان زیستگاههای ژنتیکی و تحقیقاتی، بیش از پیش در استان لرستان فراهم است که مسؤولان باید به ظرفیت گردشگری آن منطقه توجه ویژه ای داشته باشند.
نظر شما