«ابرشهر» نام قديم نيشابور است. احتمال دارد اين نام در اصل «آپارناك» يا آپارني و جايگاه يكي از سه قبيله مهم پارت بوده باشد كه شاهنشاهي نيرومند اشكاني را بنياد نهادند. نيشابور داراي تاريخي كهن است. اين سرزمين كه تاريخ آن به سپيده دم تمدن مشرق زمين پيوند مي خورد عجايب و شگفتي‌هاي زيادي را در خود جاي داده است.
 نیشابور کنونی از مهم‌ترين شهرهاي خراسان رضوي است. اين شهر در طول دوران شكوهمند انقلاب اسلامي و دفاع مقدس بيش از2300 شهيد و4600 جانباز و313 آزاده تقديم نموده است.نیشابور مردان و زنان بزرگ و اندیشمند بسیاری را در دامان خویش پرورانده و به جهان علم، ادب، فرهنگ و هنر عرضه داشته و به لطف وجود همین دانشمندان، ادبا و هنرمندان متعهد و فرهیخته توانسته است نام ایران و اسلام را در گستره جهان پرآوازه گرداند و بر چنان جایگاهی از افتخارات ملی، مذهبی و فرهنگی قرار بگیرد که صحبت کردن درباره کوچک‌ترین موضوعش، به کتابی مستقل نیازمند است.
نيشابور بر دامنه رشته كوه بينالود كه ادامه رشته كوه‌هاي البرز است استقرار يافته و از آب و هوايي نسبتاً مطلوب برخوردار است. قلل مرتفع استان به نام‌هاي بينالود و شيرباد در شمال شرقي و شمال نيشابور واقع شده و در قسمت جنوبي اين شهر، رشته كوه‌هاي كم ارتفاع كوه‌سرخ و رشته طاغنكوه كشيده شده است. چندين رود از دامنه‌هاي بينالود سرچشمه گرفته و دره‌های ییلاقی و دشت‌هاي واقع در مسير خود را آبياري مي نمايد. اين رودها عبارتند از: ديزباد، درود، بوژان، اندرآب، كال شور، طاغون، بقيح و حاجي بيگي.
 به برکت وجود رودها و آب وهوای مطلوب در دره‌های ییلاقی واقع بر دامنه‌های مشرف بر نیشابور، ضمن آنکه این دره‌ها مرکز تولید محصولات و میوه‌های متنوع و فراوانی هستند که روانه بازارهای مصرف می‌گردد، در روزهای گرم تابستان پذیرای مسافران بی‌شمار و نیز اهالی نیشابورند که برای فرار از گرمای تابستان و پناه بردن به دامان طبیعت دل انگیز، راهی این مناطق ییلاقی می‌شوند.
شهرستان نیشابور آثار و بناهاي تاريخي و ديدني زيادي دارد كه آرامگاه حكيم عمر خيام، آرامگاه عطار نيشابوري، آرامگاه كمال الملك و آرامگاه فضل بن شاذان و کاروانسرای شاه عباسی از جمله آن‌هاست.
 بقعه تاريخي- مذهبي قدمگاه
همچنین مجموعه تاريخي، مذهبي قدمگاه رضوي در 24 كيلومتري شرق نيشابور و در مسير جاده نيشابور به مشهد و در ميان باغي كهنسال واقع شده است. در متون كهن از آن با نام سرخك يا حمرا ياد كرده اند. بنا به نقل، پس از هجرت حضرت علي بن موسي الرضا(علیه السلام) به طوس و به ياد اجتماع پرشور و عظيمي كه از پيروان و دوستداران خاندان اهل بيت(علیهم السلام) در بيرون آن برپا شده، نام قدمگاه يا به اصطلاح امروز، بناي يادبود به خود گرفته است. به همين مناسبت بعدها در زمان صفويه ساخت و سازهايي در آن انجام شده و ايوان‌ها، صفه‌ها و رباط‌ها افزايش يافته است.
 سوغات نيشابور
فيروزه به عنوان سنگي گرانبها و كمياب از گذشته‌هاي بسيار دور مورد توجه بوده است. تاريخ نويسان و محققان اذعان دارند كه معدن فيروزه نيشابور يكي از قديمي ترين و پرآوازه ترين معادن دنياست، به گونه‌ای كه نام نيشابور با فيروزه همزاد شده است.
 ريواس
ريواس فراورده طبيعت زيباي نيشابور است. گياهي كه در فصل بهار بر دامنه بينالود مي رويد و دهقانان محلي، با تيمار آن، اين ميوه شيرين و پرخاصيت را روانه بازار مي كنند.