گفت‌وگو با ميكاييل آلوارز مسلمان اسپانيايي كه نويسنده كتاب زندگينامه امام رضا(ع) به زبان اسپانيولي است در يك نيمه شب تابستاني و در فرودگاه انجام شد

صفاي حرم رضوي براي غير‌مسلمان‌ها هم بسيار جذاب است

گفت‌وگو با ميكاييل آلوارز مسلمان اسپانيايي كه نويسنده كتاب زندگينامه امام رضا(ع) به زبان اسپانيولي است در يك نيمه شب تابستاني و در فرودگاه انجام شد و ما آنقدر غرق در حرف‌هاي او شديم كه نزديك بود ميكاييل از پرواز جا بماند و مترجم او كه بيشتر از ما مشتاق شنيدن حرف‌هاي او بود با زحمت توانست آلوارز را از گيت عبور دهد. او ميهمان سيزدهمين دوره جشنواره بين‌المللي امام رضا(ع) بود و وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در شب ميلاد امام رضا(ع) از اين مسلمان فعال اسپانيايي به پاس تلاش‌هايش در عرصه فرهنگ رضوي به عنوان خادم نمونه رضوي تقدير كرد.  او در اين گفت‌وگو گفت: واضح‌ترين تصويري كه از ايران در ذهن دارم متعلق به حرم مطهر امام رضا(ع) است. به‌خصوص وقتي اولين بار در نيمه شب حرم رضوي را با آن گنبد طلايي و مناره‌هاي تا عرش رفته‌اش از دور ديدم احساس كردم چقدر اين تصوير زيباست و حرم مطهر چه درخشش و نورانيت عجيبي دارد. گفت‌وگوي ما با ميكاييل آلوارز پيش‌روي شماست.

شما فرزند يك خانواده كاتوليك مسيحي هستيد اما در سال‌هاي جواني مسلمان شديد، چه اتفاقي در زندگي، شما را به تشيع متمايل كرد؟
جواني‌هاي من با تحولات مهم سياسي و اجتماعي در جهان مصادف شد كه مهم‌ترينش وقوع انقلاب اسلامي در ايران بود. من آن زمان آدم سياسي بودم و تحولات سياسي بر ذهنم بسيار تأثيرگذار بود. وقتي امام دست به قيام زدند و انقلاب اسلامي در ايران پيش آمد نتوانستم نسبت به اين واقعه مهم معاصر بي‌تفاوت باشم پس به انقلاب علاقه‌مند شدم، تحقيق كردم و از اينكه يك روحاني مسلمان شيعه اين كار را انجام داده بود شگفت‌زده شدم.

خانواده اولين افرادي هستند كه اين تحولات روحي را متوجه مي‌شوند مي‌خواهم بدانم خانواده شما چه واكنشي نسبت به مسلمان شدنتان داشتند؟
آن زمان تعصبات مذهبي در ميان خانواده‌هاي مسيحي در اسپانيا وجود نداشت. خانواده ما هم هيچ تعصب ديني نداشت به‌خاطر همين استرس نداشتم چون مي‌دانستم پذيرش اين مسئله برايشان سخت نيست و مشكلي پيش نمي‌آيد.
از شرايط زندگي‌تان در آن زمان بگوييد، اينكه در چه رشته‌اي تحصيل مي‌كرديد؟شغلتان چه بود و...
من آن زمان دانشجوي مهندسي عمران بودم و در شهر سويليا زندگي مي‌كردم ولي كارم در شهر كوردوبا بود. آخر هفته به شهر خودم برمي‌گشتم. آنجا يكي از دوستانم به نام عبدالحق دختري را كه در شمال مراكش زندگي مي‌كرد به من معرفي كرد. ما همديگر را ديديم و با هم ازدواج كرده و اسپانيا را براي زندگي انتخاب كرديم. ازدواج ما تقريباً مصادف با اوايل پيروزي انقلاب اسلامي در ايران بود.

همسرتان مسلمان بودند؟
 مسلمان بودند ولي شيعه نبودند تا اينكه ما سفري به ايران داشتيم. وقتي به قم رفتيم و ايشان حرم حضرت معصومه(س) را زيارت كرد در حرم رسماً اعلام كرد شيعه است. اين سفر افق‌هاي جديدي در ذهن همسرم ايجاد كرد و طرز فكر او درباره تشيع تغيير كرد. وقتي ايشان هم به حرم امام رضا (ع) مشرف مي‌شود انقلاب دروني در او شكل مي‌گيرد. همسرم آنقدر در حرم امام رضا(ع) منقلب شد كه فكر و ذكرش هميشه اينجاست. اين دفعه من تنها آمدم و همسرم آرزوي آمدن به حرم را داشت. البته گزارش لحظه به لحظه از تشرفم به حرم امام رضا (ع) را به او مي‌دهم. او هم با من دارد زيارت مي‌كند.

ازدواج اسپانيايي‌ها با مراكشي‌ها كه اغلب مسلمان هستند، مرسوم است؟
كاملاً. چون مراكش هم مرز كشور ماست و بيشترين تعداد مهاجران مسلمان مقيم اسپانيا، مراكشي‌ها هستند.

در قرون اوليه اسلامي مسلمان‌ها وارد اسپانيا شدند، به‌ عبارتي اولين كشور اروپايي كه اسلام وارد آن شد اسپانياست. با توجه به اين سابقه و قدمت، چقدر در آنجا مسلمان وجود دارد؟
اسلام در اسپانيا سابقه تمدني دارد ولي در حال حاضر شرايط به گونه‌اي است كه مسلمان‌ها و به‌خصوص شيعيان شديداً كنترل مي‌شوند. البته از بعد جنگ‌هاي صليبي همواره حركت‌هاي اسلامي كنترل مي‌شده. به‌خصوص در روستاها تعصب زيادي داشتند كه اسلام در آنجا دوباره زنده نشود. به همين خاطر مي‌توانم بگويم آن سابقه تمدني متأسفانه نمود خاصي در اسپانيا ندارد چون هر حركتي انجام شود با آن برخورد خواهد شد. البته برخي آثار تمدن اسلامي در اسپانيا باقي مانده است كوردوبا و آليكانته از جمله شهرهايي هستند كه آثار تمدن اسلامي در اين شهرها باقي مانده است.

الان شيعيان اسپانيا در چه وضعيتي هستند؟
اغلب مسلمانان اسپانيا را اهل تسنن تشكيل مي‌دهند. شرايط براي شيعيان و به طور كلي براي مسلمان‌ها سخت است و روز به روز اين سختي بيشتر مي‌شود. تعداد شيعيان در كشور ما اندك است. اگر همه شيعيان از مليت‌هاي مختلف را جمع كنيم مي‌توانيم بگوييم روي هم چند هزار شيعه داريم. هرچند تأكيد مي‌كنم كسي آمار دقيق از شيعيان اسپانيا ندارد ولي خود من در شهر بارسلون شيعيان بسياري ديده‌ام كه اغلب آنها مهاجران پاكستاني هستند.
پس شهر بارسلون علاوه بر تيم و ورزشگاه مشهورش، مهد شيعيان اسپانيا هم است؟
بله اينطور است. البته در شهرهاي ديگر مثل مادريد، مالاگا، كوردوبا، اندلس و... هم شيعيان زندگي مي‌كنند.

شما به مناسبت حضور در جشنواره امام رضا(ع) به مشهد سفر كرده‌ايد اين شهر را چطور ديده‌ايد؟
من هميشه براي ديدار و زيارت امام رضا(ع) مشهد مي‌آيم. زياد هم نمي‌توانم بمانم. معمولاً يك روزه مي‌آيم و مي‌روم. به‌خاطر همين شهر را آنقدرها نمي‌شناسم و هنوز فرصت نشده مشهد را بگردم. از مشهد فقط حرم رضوي را خوب نگاه كرده‌ام و مي‌شناسم.

حرم رضوي چطور بود؟
وقتي چهار سال قبل براي اولين بار مي‌خواستم مشهد بيايم درباره حرم هيچ چيزي نمي‌دانستم. راستش اصلاً نمي‌دانستم امام رضا(ع) كيست و چطور بايد آن را زيارت كرد و زيارت چيست؟ بنابراين تشويق شدم مقالاتي را از اينترنت دانلود و ترجمه كنم.
احساسي كه در حرم پيدا مي‌كنم اين است كه من خودم طبيعتاً آدم سرد و خشكي هستم ولي نمي‌دانم چه حسي دارد آنجا كه من اينطور مي‌فهمم كه زندگي فقط در آن حرم جريان دارد يعني در حرم ما به معناي واقعي زندگي مي‌كنيم ولي بيرون از آنجا فقط زنده هستيم. اين حس متفاوت را هميشه در حرم رضوي تجربه مي‌كنم.
يك بار كه به حرم رفته بودم با اينكه بقيه هل مي‌دادند و مي‌خواستند زيارت كنند من مثل بچه‌هاي كوچك يك جا ايستاده بودم و داشتم گريه مي‌كردم. فقط وقتي به حرم مي‌آيم اين حس را دارم و وقتي بيرون مي‌آيم حتي در هتل اين حس با من نيست چه برسد به اينكه بخواهم آن را در اسپانيا براي كسي بگويم. اين حال واقعاً توصيف نشدني است و هيچ كجاي دنيا پيدا نمي‌شود.

وقتي درباره امام رضا(ع) جست‌و‌جو كرديد به چه نكته‌هاي جالبي درباره ايشان رسيديد؟
 به دو نكته مهم رسيدم يكي فلسفه و حكمت زيارت و ديگري متن زيارتنامه امام(ع). به يكسري از زيارتنامه‌ها به زبان عربي و اسپانيايي دست پيدا كردم و در اينترنت هم گذاشتم و بعد از آن هم خدا را شكر خيلي از بچه‌هاي اسپانيايي زبان هم مي‌توانند از اين زيارتنامه‌ها استفاده كنند. الان كتاب ترجمه خلاصه شده مفاتيح الجنان و كتاب ديگري هم درباره زندگينامه امام رضا(ع) به زبان اسپانيولي چاپ شده است.

چه فعاليتي درباره امام رضا(ع) داشتيد؟
من حسينيه‌اي به نام امام رضا(ع) در شهر محل اقامتم دارم. كتابي درباره زندگينامه امام رضا(ع) تأليف كرده‌ام. چند مطلب و مقاله هم درباره امام، زيارتشان و فلسفه زيارت ترجمه كرده‌ام. الان هم مشغول توليد يك سي‌‌دي براي معرفي مشهد و حرم هستم.
چه شد كه اسم حسينيه‌تان را به نام امام رضا(ع) گذاشتيد؟
خود آقا يكي از صفت‌هايشان اين است كه غريب‌الغربا هستند. ما با اينكه اهل اسپانيا هستيم ولي مردم با نگاه غريبانه به ما نگاه مي‌كنند و چون مسلمان هستيم مي‌گويند از ما نيستيد ما هم به همين دليل اسم آقا را روي اين حسينيه گذاشتيم. حتي مدتي اين حسينيه بسته شد. مسلمانان اسپانيا نسبت به مسلمانان ديگر كشورها غريب‌ترند و همين غربت راز نامگذاري مسجد و حسينيه است.

اين سفر چه تأثيري بر ذهن شما گذاشت؟
از اينجا كه برگردم حتماً براي حضرت رضا(ع) به‌طور ويژه كار مي‌كنم. حسينيه امام رضا(ع) جدي‌تر كار خواهد كرد. ان‌شاءالله كتاب زندگينامه امام رضا(ع) به صورت ديجيتال و به شكل زيبا در اختيار سايت‌ها قرار مي‌گيرد. ورژن جديدي از كتاب تخصصي زيارت (مخصوص زيارت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) و چند زيارتنامه ديگر) را مجدد چاپ خواهيم كرد. ما پيشنهاد داشتيم كه فيلم‌هايي از حرم امام رضا(ع) را با يك پروژكتور در پارك‌ها نشان دهيم. مسيحي‌ها عاشق اين نوع عبادت‌هاي خالصانه و پاك هستند و من يقين دارم صفا و صميميت حرم رضوي براي غير‌مسلمان‌ها بسيار جذاب است.

آينده مسلمان‌ها را در اسپانيا چطور پيش‌بيني مي‌كنيد؟
سؤال پيچيده‌ و سختي است و نمي‌توانم دقيق جواب بدهم. وضعيت مسلمان‌ها در اسپانيا هر روز دارد سخت‌تر مي‌شود. فعاليت‌هاي ضد‌اسلامي به اضافه اسلام‌هراسي مدرني كه از سوي امريكا صادر مي‌شود و همينطور رشد تفكرات تكفيري، شرايط را سخت كرده است. نمي‌توانيم آينده را پيش‌بيني و تضمين كنيم كه چه مي‌شود و چه نمي‌شود اما تلاش خودمان را براي ترويج زبان گفت‌وگوي منطقي اديان بر اساس سيره رضوي مي‌كنيم. امروز اديان با هم درگير هستند و ميز مناظره‌اي نيست.

يك سؤال هم درباره جشنواره امام رضا(ع) بپرسم كه شما ميهمان آن بوديد. نظرتان درباره جشنواره چيست؟
من آدمي هستم كه در همايش‌ها خيلي طاقت نمي‌آورم يعني يك سوم برنامه را مي‌نشينم ولي بيشتر از آن خسته‌ام مي‌كند. اما برنامه اختتاميه برايم جذاب بود. حاشيه نداشت و نگاه بين‌المللي و نگاه اتحادي بر آن حاكم بود. ما به‌شدت در دنياي امروز به اين نگاه‌ها نيازمنديم. من در كشورهاي اسلامي ديگر اين نوع نگاه را خيلي كم ديده‌ام ولي در ايران به بركت وجود امام رضا(ع) اين امكان به وجود آمده است. حتي در سرودي كه قوميت‌هاي مختلف ايراني براي امام رضا(ع) اجرا كردند اين نگاه كاملاً مشهود بود و اين اتحاد از طريق هنر هم نشان داده شد. قوميت‌هاي مختلفي در ايران حضور دارند كه لهجه‌هاي مختلف دارند ولي آن نگاه اتحادي بر فضاي كشور ايران حاكم است.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.