در عین حال این حرفه از جمله مشاغلی است که تمام اقشار جامعه با آن سر و کار دارند و همین تعامل گسترده با گروههای گوناگون موجب شده فعالان این حرفه دغدغههایی نظیر کیفیت، قیمت، بهداشت کار، تهیه و عرضه میوه و سبزی داشته باشند که به گفته آنها، اهمیت و توجه همزمان به این مسایل، این حرفه را به یکی از مشاغل سخت تبدیل کرده است که بیشتر فعالان این حرفه از سختیهای کار گلایهمندند. این موضوع را بهانهای برای گفتوگو با سید حسین مهاجران، رئیس اتحادیه صنف میوه و سبزی تهران قرار دادیم که در ادامه میخوانید.
آقای مهاجران! از مشکلات حرفه میوه فروشی برایمان بگویید.
میوه دارای تلفات زیادی است که این تلفات در میوه فروشیها چشمگیر و قابل توجه است. اگر میوه به موقع و در یک تا دو روز به فروش نرسد، علاوه بر آنکه کیفیت و شادابی خود را از دست میدهد، موجب ظاهر شدن ضایعات نیز میشود که این ضایعات هنگام بارگیری رؤیت نمیشود، اما در زمان فروش به چشم میآید.
علاوه بر این، خریدی که میوه فروشان از میادین میوه انجام میدهند، ناخالص است که مقداری از آن بابت سبد، علف، جعبه و کارتن و مقداری نیز شامل زیر چوبی (که در واقع پول زور است) و به واحدها تحمیل میشود. بنابراین هنگامی که این مسایل مورد توجه قرار گیرد، سودی که برای این واحد صنفی در نظر گرفته میشود دیگر مناسب نیست، به همین دلیل واحدهای صنفی برای تأمین هزینههای مغازه خود ناچار به گرانفروشی میشوند.
اتحادیه صنف میوه و سبزی تهران بارها از مسؤولان به صورت کتبی درخواست کرده، اگر میخواهند افزایش قیمت و گرانفروشی از بازار میوه و تره بار برچیده شود، هزینههای اضافه را که به فعالان این صنف تحمیل میشود، حذف کنند و میوههایی که به میدان ارسال میشود با بسته بندیهای سه تا پنج کیلویی و دارای کد کشاورز همراه با مارک و تاریخ عرضه شود تا با مشخص بودن کیفیت میوه، قیمت آن نیز واقعی باشد، اما متأسفانه تاکنون هیچ پاسخی دریافت نکردهایم و همچنان بار ناخالص داده میشود، ضایعات همراه میوه هست و پول زیر چوبی نیز گرفته میشود و واحدهای ما با گرانفروشی این مخارج را تأمین میکنند.
علاوه بر مواردی که عنوان کردید، چه عواملی موجب افزایش قیمت میوه میشود و افت و خیزهای فصلی چه تأثیری در قیمتها دارد؟
ما در سالهای گذشته طی چند نوبت قیمتگذاری کردیم که در نهایت متوجه شدیم این قیمتگذاری سود دلالان میوه را افزایش میدهد، به همین دلیل مدتی است که میوهها قیمت مشخصی ندارند و در واقع عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت میوه است و ملاک اتحادیه و تعزیرات، فاکتوری است که واحدهای صنفی دریافت میکنند و مجاز به افزایش سود تعیین شده بر قیمت آن هستند. به عنوان نمونه قیمت هندوانه در طول سال به اندازه قیمت تمام شده است، اما در شب چله چهار برابر قیمت واقعی به فروش میرسد. به همین ترتیب قیمت پیاز، سیب زمینی، گوجه فرنگی و... نیز تغییر میکند که دلیل آن نظاممند نبودن تولیدات کشاورزی ماست، زیرا اگر کشاورزی ما سنتی نبود و کشاورزان تولیدات خود را بر اساس مصرف سالانه تنظیم میکردند شاهد صادرات در یک فصل و واردات در فصلی دیگر نبودیم. خوشبختانه طی سالهای اخیر مردم به روز خرید میکنند و همین عامل موجب ثبات قیمتها در فصلهای مختلف شده است و فصلها تأثیر چندانی در قیمتها ندارد.
احداث روز بازارهای میوه و ترهبار همواره مورد انتقاد میوه فروشان بوده است. نظر شما در این خصوص چیست؟
بر اساس قانون نظام صنفی، اتحادیههای صنفی متولی احداث واحدهای صنفی و اعضای آن هستند، اما در چند سال پیش کشاورزانی بودند که میوه و سبزی آنها به فروش نمیرسید و شهرداریها جایگاههایی برای آنها در نظر گرفتند تا هر سه ماه یک بار محصولات خود را به طور مستقیم عرضه کنند؛ اما اکنون این جایگاهها به بازارهای عرضه میوه تبدیل شده که درآمدهای میلیاردی را به جیب شهرداریها هدایت میکند و مشخص نیست این کار غیر قانونی تا کی ادامه خواهد داشت .
حمایتهای دولتی از فعالان حرفه میوه فروشی بویژه در زمینه بیمه به چه صورت است؟
چند سالی است که برخی از اتحادیههای صنفی از جمله اتحادیه صنف میوه و سبزی تهران، اعضای اتحادیه را تحت پوشش بیمه تکمیلی قرار میدهد و اعضا در صورت دارا بودن دفترچه بیمه و تمایل خود میتوانند با پرداخت هزینهای مشخص از این بیمه بهرهمند شوند و این در حالی است که بیمه اولیه مانند سایر مشاغل آزاد باید به طور کامل توسط شاغلان پرداخت شود که متأسفانه به دلیل بالا بودن هزینههای بیمه بویژه طی سالهای اخیر، متأسفانه شاغلان کمتری توان پرداخت حق بیمه را دارند.
الزامات بهداشتی که برای فعالان این حرفه در نظر گرفته شده و آنان را ملزم به رعایت آن کرده است، چیست؟
سلامت جامعه در گرو رعایت بهداشت از سوی تمام اقشار جامعه است و همه ما بخوبی میدانیم بهداشت میوه و سبزی به رغم اهمیت فراوان، بسیار ساده است. اکنون دهها پرونده در اتحادیه وجود دارد که به دلیل نداشتن تأییدیه بهداشتی(شامل 27 دستورالعمل نظیر مناسب بودن ارتفاع سقف، دیواره، دستشویی، دستکش، جعبه کمکهای اولیه، روپوش و...) با صدور پروانه کسب آنها موافقت نشده است. با این حال پس از صدور پروانه، نظارت بر رعایت اصول بهداشتی از سوی میوه فروشان برعهده ضابطان بهداشتی است. من بیش از 53 سال است که در این شغل فعالیت دارم، اما سی سال پیش میوههای کمتری در سطح بازار بود، به طوری که میوههای تابستانی شامل هندوانه، خربزه، گرمک و میوههای سردرختی بود و زمستانها سیب، پرتقال و لیموشیرین میوههای اصلی بازار محسوب میشدند، اما امروزه میوههایی نظیر توت فرنگی وارد بازار میوه شده که میوه فروشیها را ملزم به ایجاد امکانات بیشتر نظیر یخچال کرده تا اگر میوهای به فروش نرسید، بتوانند در یخچال نگهداری کنند تا سرمایه آنها از بین نرود. بنابراین به رغم اینکه داشتن یخچال در میوه فروشیها الزامی نیست، شاغلان این حرفه میتوانند با تهیه آن از ضرر و زیان احتمالی پیشگیری کنند.
با توجه به تجربهای که در این حوزه دارید، به نظر شما چه آسیبهایی متوجه فعالان این حرفه است؟
بیشتر فعالان این صنف با کهولت سنی و بیماریهای مختلف مواجه شدهاند که معمولاً کم سواد هستند و با توجه به میانگین کاری 16 ساعته در روز، شغل پرزحمتی است و جوانان تمایلی برای ورود به این حرفه ندارند، اما با توجه به اینکه سرمایه اولیه اندکی مورد نیاز است، برخی وارد این حرفه میشوند، اما در مجموع رضایت چندانی ندارند، چون سود خرده فروشیها را دلالان میبرند و زحمت آن بر دوش شاغلان این صنف است. اگر بخواهیم اجحافی در حق میوه فروشان و مصرفکنندگان نشود، باید این مهم را ریشهیابی کنیم. بنابراین لازم است کشاورزان را ملزم به تفکیک میوهها با حجم کم و اندازههای مشابه کنیم، تا با مشخص بودن اندازه و کیفیت میوه، قیمت آن واقعی شود و نه تنها میوه فروشان، بلکه مصرفکنندگان نیز متضرر نشوند.
نظر شما