امروز «سواد» به معنای لغوی آن که مفهوم «سیاه کردن کاغذ» را می‌دهد، بیانگر و تضمین کننده هیچ چیز نیست!
«مدارک آموزشی» ابزار جدیدی که قرار بود «سواد» انسان‌ها را سنجیده و نمایش بدهد، خود به بازار جدیدی برای معامله «هویت» و «شخصیت» تبدیل شده و عده‌ای خود را پشت القابی مانند «دکتر» و «مهندس» مخفی می‌کنند.
امروز بی‌سوادی را می‌توان به دو دسته سیاه و سفید تقسیم کرد؛ بی‌سوادی سیاه همان چهره زشت جهل است که در نخستین نگاه درک و مشاهده می‌شود، یعنی اینکه کسی نمی‌تواند اسم خود را روی کاغذی بنویسد یا تابلوی یک خیابان را بخواند. این شکل از بی‌سوادی، ساده تر از دیگر شکل‌ها قابل اندازه گیری و ثبت در گزارش‌ها و آمارهاست. ارزان‌تر و ساده‌تر از دیگر شکل‌ها هم می‌توان با آن مبارزه کرد.
اما چیزی که سبب ترس و وحشت ماست «بی‌سوادی سفید» است؛ کسانی که بظاهر توانایی خواندن و نوشتن دارند، هر روز در فضای حقیقی و مجازی می‌نویسند، بحث و مقالات آن‌ها در رسانه‌های مکتوب منعکس می‌گردد و کسانی که حال و روز خود و جامعه را به نقد می‌کشند.
افرادی که انبوهی از مدارک آموزشی و درجات دانشگاهی داخلی و خارجی و گواهینامه‌های حضور در انواع دوره‌ها و همایش‌ها را در کیف خود جابه‌جا می‌کنند، اما متأسفانه هنوز در ساده ترین تعامل‌ها و ارتباطات، با دوستان، اعضای خانواده و همکاران خود دچار چالش جدی بوده و از حل ساده ترین مشکلات اجتماعی و خانوادگی عاجزند.
آن‌ها سواد خواندن و نوشتن را در حد عالی دارند، اما «سواد ارتباطی» ندارند یا اینکه انواع اخبار هیجان‌انگیز، اما دروغ را در قالب ایمیل و پیامک و پی‌ام و کانال و گروه به دوست و آشنا و بیگانه منتقل می‌کنند. آن‌ها با ساده‌ترین معیارهای ارزیابی یا شناخت یک خبر آشنایی ندارند. سواد خواندن و نوشتن دارند، اما از «سواد رسانه ای» بی بهره هستند و به دلیل نداشتن «سواد دیجیتال» به آسانی توسط بازیگران شبکه‌های مجازی فریب می‌خورند. همان‌هایی که اگر با القاب و عناوین دانشگاهی صدایشان نکنی به تو اعتنایی نمی‌کنند و در مواردی خیلی ضعیف‌تر و ناتوان تر از یک بی‌سواد با تو، با من و با دیگران برخورد می‌کنند.
* خوانندگان گرامی! لطفاً دیدگاه خود را درباره این موضوع برای چاپ در همین صفحه با پیامک 3000737276 در میان بگذارید.