چندی پیش دکتر نوبخت در نخستین نشست خبری خود در سال 95، با اشاره به ورود 827 هزار نفر به بازار کار در سال 94 عنوان کرد، از بین این جمعیت 667 هزار نفر وارد بازار کار شدند.
سخنگوی دولت همچنین یادآور شد، پیشبینی دولت برای سال 95 رشد اقتصادی بین 5 تا 6 درصد است. این آمار، واکنشهای متفاوتی را در بین صاحبنظران به همراه داشت و عدهای این میزان اشتغال را متناسب با وضعیت رکودی کشور و همچنین نرخ رشد اقتصادی7/0درصدی مرکز آمار برای سال 94 ندانستند.
منتقدان بر این باورند که براساس تحقیقات انجامشده در اقتصاد ایران ، ایجاد هر 100 هزار نفر شغل در ایران نیازمند یک درصد رشد اقتصادی است و بدین ترتیب برای ایجاد 667 هزار نفر شغل در سال گذشته باید بیش از 6 درصد رشد اقتصادی در سال 94 پدید میآمد که چنین نشده است.
حتی علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز بارها به ایجاد 100 هزار شغل به ازای یک درصد رشد اقتصادی اشاره کرده است. اما نکته حایز اهمیت دراینباره ضعف پایه علمی تناسب ایجاد اشتغال 100 هزار نفر به ازای یک درصد رشد اقتصادی است، زیرا میزان اشتغال ایجادشده توسط یک درصد رشد اقتصادی به جنس رشد اقتصادی بستگی دارد. بهعبارت دیگر باید دید عامل ایجاد رشد اقتصادی فعالیتهای اقتصادی کار محور بودهاند یا فعالیتهای سرمایه محور.
برای مثال اگر یک درصد رشد به دلیل افزایش فروش نفت خام باشد نمیتوان از آن انتظار ایجاد اشتغال چشمگیری داشت و اگر یک درصد رشد به دلیل فروش خودروها با وام دولتی باشد، نمیتواند تأثیر بسزایی در اشتغال ایجاد کند. اما آنچه بیش از نرخ رشد اقتصادی، صحت ایجاد اشتغال 667 هزارنفری را زیر سؤال میبرد، برآوردی است که مرکز پژوهشها از رشد ارزشافزوده فعالیتهای اقتصادی در سال 1394 داده است.
براساس برآورد مرکز پژوهشها، در سال 94 بخش ساختمان، صنعت و خدمات همگی دارای ارزش افزوده منفی بودهاند که این نشان دهنده رکود گسترده در این بخشهاست.
علت رکود گسترده اقتصاد ایران در سال 1394 را میتوان چالش اساسی کمبود تقاضای مؤثر دانست. از شواهد مهم تأییدکننده این موضوع میتوان به افت درآمدهای نفتی از اواسط سال 1393، کاهش شتاب رشد درآمدها و هزینههای جاری دولت، کاهش تشکیل سرمایه ثابت ناخالص دولتی و خصوصی و کاهش صادرات غیرنفتی اشاره کرد. و این رکود گسترده را میتوان بزرگترین علامت سؤال در برابر اشتغال 667 هزارنفری دانست.
بنابراین در زمینه آمار اشتغال چند سؤال مهم وجود دارد:
نخست با توجه به رکود بخشهای اقتصادی، 667 هزار شغل در کدام بخش اقتصاد ایران به وجود آمده است؟
دوم چرا اشتغال این حجم از بیکاران نتوانسته است در کم کردن رکود و افزایش رشد اقتصادی راهگشا باشد؟
همچنین به ازای به وجود آمدن این مشاغل، چه مقدار شغل از بین رفته است؟
اما گذشته از وضعیت اشتغال در سال 94 باید دید اشتغال در سال 95 به چه میزان خواهد بود. اگر تمام پرسشها را در مورد آمار اشتغال سال 94 کنار بگذاریم و فرض را بر صحت آمار دولت بگیریم میتوان از دولت انتظار داشت حالا که با نرخ رشد 7/0درصدی توانسته است 667 هزار شغل ایجاد کند و از طرفی پیشبینی نرخ رشد 5 تا 6 درصدی را برای سال 95 دارد ، وضعیت اشتغال در سال 95 باید بیش از سال 94 رونق داشته باشد.
البته تحقق این میزان رشد به مسایلی مانند تحقق سرمایهگذاری خارجی ، قیمت نفت
و ... بستگی دارد.
۴ اردیبهشت ۱۳۹۵ - ۰۸:۲۲
کد خبر: 371446
ناصر باغستانی
نظر شما