به گزارش قدس آنلاین به نقل از روابط عمومي معاونت ميراث فرهنگي، ضوابط حفاظت عرصه و حريم بافت تاريخي ابيانه در سال 1377 درحالي تصويب و ابلاغ شده كه يكي از مهمترين بندهاي حفاظت اين بافت ارزشمند ممنوعيت تخريب بافت طبيعي ابيانه است.
احمد نجيبي مدير پايگاه روستاي تاريخي ابيانه با اشاره به اينكه كوه بري به عنوان يكي از مهمترين مظاهر تخريب بافت طبيعي ابيانه در زمان حاضر تبديل به مشكل بزرگي در راه حفاظت از بافت ابيانه شده است بيان كرد: بسياري از ابيانه‌اي هاي مقيم تهران و نقاط ديگر كه در سنوات اخير تمايل به داشتن خانه‌اي در ابيانه پيدا كرده‌اند با نگاهي متفاوت از نگاه پيشينيان اين روستا كه خالق بافت تاريخي ارزشمند آن بوده‌اند ميل به ساختن خانه‌هايي با تمام مشخصات مدرن در ابيانه دارند و هماهنگي با بافت تاريخي- طبيعي را تنها در استفاده از كاهگل قرمز در نماي نهايي خانه مي‌دانند.
او با تاكيد بر اينكه تغيير در شيوه نگاه به زندگي و طبيعت باعث تغيير در نوع تعامل با طبيعت و شيوه‌هاي معماري در ابيانه خواهد شد ادامه داد: نگاه پيشينيان ابيانه به طبيعت به گونه اي است كه طبيعت را به عنوان بستري زاينده و قابل احترام در زندگي خود مي‌ديدند و خود را مكلف به سازگاري با آن مي‌دانستند. اين نگاه باعث حفظ طبيعت و خلق معماري سازگار با بستر طبيعي ابيانه شده است كه به تعبير دفتر ميراث جهاني يونسكو، حاصل تعامل هوشمندانه انسان با طبيعت است. اين سازگاري در معماري بافت تاريخي ابيانه، در ساختار پلكاني روستا، هماهنگي روستا با شيب دامنه‌ها و هماهنگي مصالح ساختماني با مصالح بومي طبيعت منطقه بروز يافته است.
نجيبي افزود:گسترش ابيانه بر روي شيب كوه، باعث شده كه از وزش بادهاي شديد در امان باشد. اين مسئله براي محفوظ ماندن بناها در مقابل فشارهاي جانبي و همينطور كنترل حرارت نقش مهمي دارد.
به گفته وي،در نگاه سنتي به معماري ابيانه، بستر مناسب روستا از جهت تحمل تنش فشاري در سطوح خارجي زمين ضرورت گودبرداري جهت رسيدن به سطح مقاوم را كم رنگ كرده است. به دليل بستر غالب سنگي-صخره‌اي و مساعد ابيانه پي سازي در روستا اغلب در حد كرسي چيني با ملات گل است. به گفته يكي از استادكاران قديمي اگر فضايي در ابيانه نيم متر سنگ چين داشته باشد، نيازي به عايق كاري نداردو بجز در مكان‌هاي مرطوب مثل آب انبار و حمام . آسياب، در پي سازي از آهك (به صورت شفته آهك يا گل آهك) استفاده نشده است.
آنطور كه مدير پايگاه روستاي تاريخي ابيانه معتقد است، اين روزها اما نگاه به طبيعت و نگاه به زندگي گونه‌اي ديگر شده است. طبيعت جايي نيست كه ما از آن پرستاري كنيم و در دوستي با آن زندگي كنيم. طبيعت جايي است كه براي حضور ما مناسب نيست. بايد به هر قيمتي آنطور كه مي‌خواهيم براي آسودن اميال خود تغييرش دهيم تا سبك يگانه بي مكان زندگي مدرن را در آن جا كنيم.
وي تاكيد كرد: درحال حاضر منظر فرهنگي ابيانه در هجوم ساخت و سازهاي جديد از تغيير نگاه به طبيعت آسيب مي‌بيند و نتيجه ادامه دادن راه براي اهالي ابيانه منظري خواهد بود كه ديگر حاصل تعامل هوشمندانه انسان با طبيعت نيست. عاملي كه مهمترين ركن در تعريف ابيانه به مثابه يك منظر فرهنگي است در اين روند از دست خواهد رفت و ديگر نه ميراثي براي آموختن از آن مي‌ماند و نه ميراثي براي معرفي به جهانيان به عنوان يك منظر فرهنگي جهاني.
نجيبي افزود: اين روزها ابيانه‌اي‌ها مسئوليتي دشوار بر عهده دارند. حفاظت از اين ميراث ارزشمند و معرفي ارزش‌هاي آن براي آموزش به همه انسان‌ها بر دوش اهالي ابيانه است و حقيقت اين است كه تنها مردم ابيانه هستند كه مي‌توانند با اراده‌اي آهنين در حفظ و معرفي ميراث ابيانه بكوشند و البته در اين راه نهادهاي فرهنگي و نظارتي در صورتي مي‌توانند از مردم ابيانه پشتيباني كنند كه مردم خود ارزش‌ها را وجدان كرده باشند و اراده‌اي به حفظ و معرفي آن داشته باشند.