اوست كه در فضاهاى سبز خورموج و برازجان حافظ بي‌مانندی است و ذهن هوشيار و قدم‌هاي چابكش در دل شكارچيان حيات وحش و غارتگران طبيعت وحشت مي‌اندازد. اوست مايه آرامش آهوان و پرندگان مهاجر، اوست كه دلش در هواي طبيعت پَر مي‌كشد و سر از جان نشناخته، به دفاع از آن بر مي‌خيزد. او یک محیط بان است.
محمد پاپری زارعی، کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات، یکی از آن محیط‌بان‌هایی است که در منطقه حفاظت شده حله استان بوشهر با عکاسی از طبیعت سعی در معرفی این زیستگاه دارد، زیستگاهی که شاید تا به حال اسمی از آن هم به گوشتان نخورده باشد.
«تالاب حله» و عکس‌های زیبای پرنده‌های آن،سبب این گفت‌وگو شد. با ما همراه باشید.

 منطقه حفاظت شده حله و محیط زیست بوشهر چه خصوصیات خاص و منحصر به فردی دارد؟
منطقه حفاظت‌شده حله در استان بوشهر قرار دارد. این منطقه در سواحل خلیج فارس در فاصله ۱۰ کیلومتری شمال شرقی بندر بوشهر واقع شده است. مساحت آن ۴۲۶۰۰ هکتار است که حدود نیمی از آن تالابی و آب آن از رود حله است. تشکیل این تالاب به سال ۱۳۴۳ بر می‌گردد .این تالاب به سبب طغیان رودخانه حله که از به هم پیوستن رود شاهپور و دالکی به وجود آمده و تغییر مسیر دادن تالاب با نفوذ مسیر سابق در زمین‌های مجاور تشکیل شده است. گیاهان آبزی تالاب، زیستگاه پرندگان آبزی و کنارآبزی است. پوشش گیاهی آن شامل بوته‌های شور پسند، گیاهان علوفه‌ای، درختان گز، گردو، اشک و گیاهان تالابی، نخل مردابی، نی، بزواش، پیازین و گزنه پالویی (پیازین و نی بیشترین تراکم دارند) است.
این منطقه ، زیستگاه جانورانی چون گراز، شغال، گرگ، روباه معمولی و خرگوش است و پرندگانی چون دراج (به وفور وجود دارد)،کوکر، قمری، کبوتر چاهی، چکاوک، کاکلی، حواصیل خاکستری، درنا، غاز خاکستری، فلامینگو، مرغ سقا، پاخاکستری، بوتیمار، اردک کله تیر، اردک نوک پهن، هوبره و انواع باز در آن به سر می‌برند.

 وضعیت فعلی این تالاب چگونه است؟
در سالیان گذشته ایجاد سد روی رودهای ورودی تالاب، سبب کم آبی و در بعضی موارد خشک شدن کامل این تالاب شده است و هم اکنون از 42600 هکتار عرصه این منطقه که حدود 22000 هکتار جنگل و نیزار بوده، مقدار کمی با پوشش متراکم باقی مانده که موجب کاهش تعداد گونه‌های جانوری بومی و مهاجر شده است. پویایی اکوسیستم این تالاب به سیلاب‌ها بستگی دارد، سیلاب‌هایی که خاک تازه می‌آورند و پوشش گیاهی را گسترش می‌دهند و خود به خود بستر تالاب را عمیق می‌کند، اما با سدسازی، حیات تالاب به آبی که به صورت حقابه وارد می‌شود، بستگی پیدا می‌کند و خشکسالی‌های اخیر و اولویت‌های اخیر حقابه میزان آب ورودی را کاهش داده و کنترل شده می‌کند.
با تمام این تفاسیر در سال گذشته کارهای خوبی برای احیای این تالاب صورت گرفت، همانند لایروبی یا افزایش حقابه تالاب. اما باز هم قسمت بزرگی از تالاب خشک شد، ولی خوشبختانه امسال اوضاع بهتری را شاهد هستیم. سال گذشته از اواسط اردیبهشت‌ماه تالاب شروع به خشک شدن کرده بود، اما امسال هنوز این اتفاق نیفتاده است. از مشکلات تالاب حله به غیر از کمبود آب می‌توان به دخل و تصرف و تخریب غیر قانونی اراضی توسط کشاورزان بومی منطقه اشاره کرد. البته احداث جاده بوشهر به گناوه که قسمتی از آن از منطقه تحت حفاظت عبور می‌کند هم می‌تواند تهدید برای این منطقه حفاظت شده باشد.

از جاذبه‌های اکوتوریسمی، حیات وحش و پوشش گیاهی بوشهر و تالاب حله برای خوانندگان ما بیشتر بگویید.
در استان بوشهر هفت منطقه حفاظت شده به نام‌های پارک ملی دریایی نای بند، پارک ملی دیر- نخیلو، منطقه حفاظت شده مند، منطقه حفاظت شده حله، پناهگاه حیات وحش خارک، اثر طبیعی ملی کوه نمک جاشک و اثر طبیعی ملی خارکو وجود دارد. استان بوشهر در حوزه محیط زیست ظرفیت‌های متنوعی دارد که خشکی و دریا موقعیت مناسبی را برای حضور پرندگان و گونه‌های نادر جانوری مانند لاک پشت منقارعقابی به وجود آورده است. وجود درختان حرا و تأثیرگذاری آن بر روی اکوسیستم دریایی و خشکی از دیگر جاذبه‌های طبیعی استان بوشهر است. بوشهر با دارا بودن سواحل جزر و مدی از نظر تولید غذا و تولید مثل جزو مناطق مهم به شمار می‌آیند. متأسفانه گونه کل و بز یا قوچ و میش بسیار کم شده و این سبب نگرانی است.
همینطور تالاب حله از لحاظ پوشش گیاهی، وجود گونه‌های کمیاب جانوری نظیر گرگ، گراز در کنار خلیج فارس در این استان منحصر به فرد است. این منطقه یکی از بهترین مناطق برای پرندگان مهاجر زمستان‌گذران در استان بوشهر است، مردم روستاهای اطراف این منطقه از طریق کشاورزی و صیادی امرار معاش می‌کنند.
 شما را عکاسی ماهر و زبردست در زمینه طبیعت می‌شناسیم. بیشتر عکس‌هایتان کجا گرفته شده است؟
من عکاسی حرفه‌ای را از طریق آقای مهندس حسن اجتماعی در دوره‌های آموزش محیط‌بانی و کلاس‌های تخصصی این موضوع یاد گرفتم و با توجه به علاقه خودم در حوزه پرنده نگری، در این شاخه از عکاسی طبیعت فعالیتم را ادامه دادم. با توجه به طرحی که در خصوص تهیه یک کتاب Filed guide پرندگان در سطح استان بوشهر داده بودم، با همکاری استادان و همراهان صاحب نظر، در حال تکمیل چک لیست مصور در نقاط داغ زیستی که تعداد و تنوع گونه‌های جانوری بیشتری داریم، در سطح استان مشغول به کار هستم. در این راه از گونه‌های گوناگون تصویربرداری کرده و آن‌ها را با همکاری استادان این حوزه شناسایی می‌کنیم. از مهم‌ترین این مناطق می‌توان به تالاب حله، منطقه حفاظت شده مند، پارک ملی دریایی دیر - نخیلو ارتفاعات گیسکان شهرستان دشتستان و جزایری مانند نخیلو ،گرم، خان و... اشاره کرد. البته عکاسی حیات وحش بویژه پرندگان نیاز به شناخت رفتار و عادات گونه دارد، بنابراین عکس‌های تصادفی ونه عکاسی حیات وحش بویژه پرندگان نیاز به شناخت رفتار وعادات گونه دارد، بنابراین عکس‌های تصادفی از کیفیت لازم برخوردار نیست و باید برای تصویربرداری و ثبت یک گونه، ضمن مطالعه عادات و رفتار گونه نقاط احتمال حضور را بر اساس آشنایی با اکوسیستم منطقه و زیستگاه پرنده مشخص و با حضور و استتار انتظار حضور گونه و ثبت تصویر را بکشید.
نوبت کاری من به صورت 18 شبانه روز در دو دوره 9 شبانه روزی است که باتوجه به وظایف سازمانی و نبود آزادی بیشتر، فعالیت‌هایم را در 12 روز استراحت کاری پیگیری می‌کنم که در اینجا جا دارد با توجه به سفرهای کوتاه و بلند مدت این زمان که در خدمت خانواده نیستم، از خانواده‌ام تشکر کنم.