شاخصترین ویژگی این باغها، کم بودن میزان مصرف آب در مقایسه با باغهای سنتی است. علاوه بر این، افزایش محصول، اجرای سیستمهای مدرن شامل سیستمهای آبیاری هوشمند قطرهای و مهپاش، سیستم کنترل آب و هوایی، استفاده از پایههای مناسب با عملکرد بالا، سیستم داربست و استفاده از سایهاندازها برای جلوگیری از تگرگ و آفتاب زدگی از دیگر ویژگیهای این باغهاست.
اولین باغ متراکم در مزرعه نمونه
نخستین باغ متراکم آستان قدس رضوی به وسعت 10 هکتار در مؤسسه مزرعه نمونه، احداث شده است.
سرپرست مزرعه نمونه آستان قدس رضوی از غرس 40 هزار اصله نهال در «باغ متراکم الگویی سیب» خبر میدهد. علی اورعی زارع با اشاره به اینکه میزان غرس درخت به طور متداول بین 200 تا 300 و حداکثر 400 اصله نهال است، میگوید: در هر هکتار از 5 هکتار باغ الگویی، 4 هزار اصله انواع نهال سیب غرس شده است.
وی معتقد است با احداث این نوع باغ و بهرهبرداری از آن میشود در هر هکتار، حداقل به میزان 2 و نیم تن نسبت به باغات سنتی، محصول سیب برداشت کرد.
اورعی زارع با اشاره به اینکه این باغها در سال اول بهبار نشسته و در سطح 5 هکتار معادل هر هکتار 5 تن محصول درجه یک از آنها برداشت شده، میگوید: در این باغ علاوه بر اینکه توانستیم تراکم را حداقل 10 برابر افزایش دهیم، پیشبینی میکنیم که عملکرد را نیز تا سه برابر سیستمهای سنتی قبلی افزایش دهیم وحداقل محصول 75تا80 تن درهکتار برداشت شود.
سرپرست مزرعه نمونه آستان قدس رضوی با بیان اینکه این روش مورد تأیید متخصصان و کارشناسان جهاد کشاورزی و مراکز تحقیقاتی قرار گرفته است، یادآور میشود: تمامی کارشناسان و پژوهشگران بر این امر اعتقاد داشتند که تمام عوامل مؤثر در احداث این نوع باغ از نظر اقلیم، خاک و آب و هوا با شرایط موجود در اراضی و امکانات مؤسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه در مشهد سازگار است.
تراکم بالای درختان، افزایش راندمان، کاشت گیاهان مقاوم به خشکی دربین ردیفهای درختان، برای جلوگیری از رشد علف هرز و ایجاد رطوبت کافی از جمله دیگر ویژگیهای این باغ است که سرپرست مزرعه نمونه آستان قدس رضوی نیز به آنها اشاره میکند.
مزرعه نمونه آستان قدس رضوی در حال حاضر وسعت باغهای متراکم و نیمه متراکم را به بیش از 20 هکتار افزایش داده است.
اورعی با بیان اینکه در آینده تمام باغهای این مؤسسه به این روش تجهیز خواهند شد، میگوید: طبق برنامهریزی انجام شده امیدواریم بتوانیم این باغها را در 3 سال آینده تا سطح 100 هکتار افزایش دهیم.
باغ ملک آباد الگویی برای باغهای متراکم
باغ ملک آباد با 297 هکتار در مرکز شهر مشهد، بزرگ ترین باغ شهری آستان قدس رضوی به شمار میرود که علاوه بر اثرهای مثبت بر محیط زیست، سهم به سزایی در تأمین و تولید بعضی از میوه جات دارد.
با توجه به اهمیت و نقش باغ ملک آباد آستان قدس رضوی در حفظ فضای سبز شهری، نگهداری و احیای این باغ برای آیندگان، بیش از پیش ضروری احساس میشود.
موضوع احیای باغ ملک آباد از سال 1393 با دستور مهندس عزیزیان، قائم مقام سابق آستان قدس رضوی به طور جدی مورد پیگیری قرار گرفت. بر این اساس، نخستین گام در احیای باغ ملک آباد، تعریف و تأمین منابع آبی پایدار میباشد، چرا که پنج حلقه چاه موجود در این باغ جوابگوی نیاز آبی مساحت نزدیک 300 هکتاری نبوده است.
سازمان باغات آستان قدس رضوی توانست، جلسه ای با حضور مدیران سازمان جهاد کشاورزی، آب منطقه ای و شرکت آب و فاضلاب برگزار کند و با تشکیل کارگروهی تخصصی گامهای مناسبی برای حل این مشکل بردارد. این سازمان همچنین تأمین بخشی از آب مورد نیاز باغ ملک آباد را از طریق انتقال آب بند گلستان در دستور کار قرارداد و مسیر انتقال آب به این باغ را که در پروژه ساخت مسیر قطار شهری مسدود شده بود، ترمیم کرد. با تعیین منابع آبی مورد نیاز، کار احیای باغ ملک آباد با هدف زنده نگه داشتن، جلوگیری از فرسودگی و در واقع عدم انقراض این باغ برای آیندگان از ابتدای سال 1394 وارد فاز عملیاتی شد. بر این اساس مقرر شد، قسمتی از باغ ملک آباد که فاقد درخت است و یا درختان آن به خاطر کم آبی منطقه از شرایط مطلوبی برخوردار نیستند و منظر بسیار نامناسبی در فضای سبز شهری ایجاد کرده اند، طی سالهای 1394 و 1395 به باغهای مدرن و متراکم تبدیل شود؛ باغهایی که به واسطه شرایط ویژه همچون استفاده از ارقام پر محصول با بازده اقتصادی بالا، مقاومت به آفات و بیماری ها، عدم آفتاب سوختگی و سرما زدگی و.... هزینه بسیاری برای آن صرف خواهد شد.
در این شرایط آستان قدس رضوی با تخصیص اعتبارات لازم، مقدمات احداث قطعاتی را که درختان آن بسیار متراکم میباشد، فراهم کرده است. مؤسسه باغات در نظر دارد در وهله نخست 40 هکتار از اراضی فاقد درخت این باغ را با استفاده از ارقام بومی اصلاح شده بازکاشت کند، سپس 52 هکتار از باغهای فرسوده و بیمار را با 20 هکتار باغ مدرن و متراکم و 32 هکتار را با ارقام بومی اصلاح شده جایگزین کند. این در حالی است که زمین باغهای آلوده و بیمار برای آماده سازی نیاز به یک تا دو سال زمان دارد که انجام این مهم نیازمند صبر و پشتکار است.
نظر شما