اعتیاد از پایه‌های اصلی آسیب‌های اجتماعی در کشور است و حدود 5/1 میلیون معتاد به مواد مخدر در کشور وجود دارد که مصرف مواد مخدر این افراد از مواد سنتی به مواد مخدر صنعتی در حال تغییر است.
ارتباط اعتیاد با 60درصد زندانیان
کاظم ظفرمشیری، از قضات دادگاه انقلاب تهران در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: متأسفانه بیش از 60درصد زندانی های کشور با اعتیاد و مواد مخدر، مصرف و فروش و ترانزیت آن در ارتباط هستند، اما در این باره پژوهش پیشگیرانه ای انجام نشده است.
وی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب فرمودند، ما ۲۰ سال در بررسی و پرداختن به آسیب های اجتماعی عقب هستیم، می‌افزاید: آمار زندان‌های کشور نشان می‌دهد ۴۵ درصد زندانیان به صورت مستقیم و ۱۵ درصد به صورت غیرمستقیم، جرمشان به مواد مخدر و تبعات این پدیده خانمان برانداز مربوط می‌شود.
به گفته این جرم شناس، وزیر کشور در گزارش اخیر به مجلس آمار اعتیاد را 5/1 میلیون نفر بیان کرد که با احتساب خانواده شان، 5/5 میلیون نفر را به طور مستقیم درگیر معضل اعتیاد می‌کنند. این آمار براستی هشدار دهنده است، اما برای کاهش آن راهکاری ارایه نشده است.
سلامت شخصیتی جوانان اهمیتی ندارد
دکتر غلامرضا محسنی نسب، جامعه شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور نیز می‌گوید: به دلیل بی اهمیت بودن سلامت شخصیتی جوانان در نظر برخی مسؤولان، همواره حوزه های اجتماعی از معضل اعتیاد رنج برده است. وی می‌افزاید: هم اکنون حدود 11 میلیون حاشیه‌نشین در کشور داریم که بیش از سه میلیون نفر از آن‌ها در شهرهای تهران، مشهد و اهواز متمرکز هستند و در کشور نیز حدود 2700 محل حاشیه‌نشینی داریم که با توجه به ویژگی های آن، نیاز است که خدمات بیشتری به آن‌ها ارایه شود، اما فقط بیان مسأله از سوی دولت انجام می‌شود و از حل ریشه ای مشکل، خبری نیست.
وی همچنین با تأکید بر نقش بیکاری جوانان در گرایش به سمت مواد مخدر و اعتیاد و همچنین نقش اعتیاد در بیکار شدن جوانان خاطرنشان می‌کند: طبق آمارهای دولت - که البته باید مقداری به آن افزود- 5/3میلیون بیکار در کشور داریم و در برخی موارد در استان‌های کم برخوردار تا 60 درصد بیکاری وجود دارد که این آمار در افزایش اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی نقش زیادی دارد.
طلاق و سرقت به خاطر اعتیاد
این آسیب شناس اجتماعی همچنین می‌گوید: وزیر کشور با اشاره به آسیب‌های ناشی از اعتیاد و افزایش مواد مخدر در کشور گفته است: ۵۰ درصد طلاق‌ها و بیش از ۴۶ درصد سرقت‌ها به خاطر مسأله خانمان سوز اعتیاد است، اما آیا این مقام کشوری به کسی درباره چرایی این آمارهای تلخ و تکان دهنده پاسخ داده است؟
دکتر محسنی نسب خاطرنشان می‌کند: به اعتراف مسؤولان دولتی که هم بودجه و هم زیرساخت‌های حمایتی دست آنان است، ما به دلیل اعتیاد، به آمار بالای دزدی و طلاق رسیده‌ایم، اما آن‌ها نمی‌گویند، چرا باید این همه معتاد داشته باشیم و چرا جوانان نباید در این باره آموزش کافی دیده باشند؟
وی با انتقاد از بیان آمارهای بی خاصیت توسط مسؤولان برای رسانه‌ها تصریح می‌کند: آن‌ها آمار می‌دهند، اما نمی‌گویند، چرا دلیل مرگ و میر معتادان به علت سمی بودن موادمخدر صنعتی بررسی نمی‌شود؟ چرا بیش از 80 درصد بهبودیافتگان مواد مخدر دوباره به چرخه اعتیاد بازمی گردند؟ و چرا با این همه بودجه ملی، ستاد موادمخدر نتوانسته است بازار را برای سوداگران مرگ ناامن کند؟
مرگ و زندگی شیشه‌ای
در این باره دکتر سیدحسن ایزدی، روان‌شناس بالینی و مشاور خانواده می‌گوید: بیماری داشتم که به ماده مخدر شیشه اعتیاد داشت و پس از مدت چهار ماه با تلاش پزشکان و فداکاری خانواده‌اش توانست ترک کند و پاک زندگی می‌کرد، اما به اعتراف خودش به دلیل فراوانی و در دسترس بودن مواد مخدر دوباره به این ماده افیونی مبتلا شده است.
وی می‌افزاید: این افراد با سختی زیاد و با تلاش‌های خانواده و کلینیک‌ها از چرخه مصرف مواد مخدر خارج و سم زدایی می‌شوند، ولی به دلیل نبود جامعه عاری از مواد، به چرخه مصرف مواد برمی‌گردند. به گفته دکتر ایزدی، برای دوری جوانان از این مواد باید زمینه های دستیابی آنان به اشتغال مولد و داشتن ورزش های سالم و محیط فرهنگی دوستدار خانواده ایجاد شود تا این افراد اول اینکه به فکر اعتیاد نیفتند و دوم اگر دچار لغزش شدند، با علم به مضرات آن بتوانند برگردند و راه درست را انتخاب کنند.
پدر خانواده قربانی و عامل اعتیاد
این روان‌شناس بالینی و مشاور خانواده تأکید می‌کند: متأسفانه آثار و تبعات استفاده از این گونه مواد در جامعه بسیار زیانبار است. در حال حاضر بیشتر زندانی‌ها به طور مستقیم و غیرمستقیم با اعتیاد و مواد مخدر در ارتباط هستند. همچنین عامل 50 درصد از طلاق‌ها اعتیاد پدر خانواده است.
ابوالقاسم صفایی پور، مدیرعامل یک سمن فعال در حوزه ترک اعتیاد نیز می‌گوید: اصولاً خانواده برای معتاد معنایی ندارد، برای همین اولین چیزی که برای اعتیاد قربانی می‌شود، خانواده است، ولی باید علاوه بر ترک اعتیاد مواد مخدر، حاشیه نشینی، طلاق، سرقت و بزهکاری و مناطق خاص معتادپرور در دستور دولت کار قرار گیرد.
عضو هیأت علمی سازمان پزشکی قانونی کشور می‌افزاید: در سال های اخیر، به رغم مبارزه با توزیع کنندگان مواد خانمان برانداز صنعتی و توهم زا (بویژه شیشه) در کشور، تولید غیرقانونی آن در آزمایشگاه های زیرزمینی و حتی در خانه‌ها و زیرزمین‌های موسوم به «آشپزخانه» نیز رواج یافته است و دولت نتوانسته با آن‌ها مقابله کند و این افراد زالووار به نابودی خانواده‌ها ادامه می‌دهند.
عزم ملی برای حل مسأله اعتیاد
این کارشناس ترک اعتیاد همچنین یادآور می‌شود: فقط در شرایطی می‌توانیم مسأله اعتیاد و خانواده را که مسأله اصلی جامعه ماست، حل کنیم که یک عزم جمعی برای رویارویی و حل این مسأله داشته باشیم و برای این مهم باید همه دستگاه‌های حمایتی، مدارس، شورای عالی انقلاب فرهنگی، خانواده‌ها و سمن‌ها در قالب یک عزم ملی پای کار بیایند.
این فعال سمن ترک اعتیاد در ادامه می‌گوید: اصلاً نمی‌توان برای ترک اعتیاد صنعتی، آمفتامین‌ها، شیشه و مخدرهای توهم زا به بیمار امیدواری داد، چون مغز این افراد اصولاً نمی‌تواند برای ترک اعتیاد تصمیم بگیرد و این افراد تا پای مرگ در جاده نابودی تخته گاز می‌رانند. صفایی پور تأکید می‌کند: نزدیک به سه درصد از جمعیت کشور آلوده به موادمخدر است و باید یک مصون سازی سراسری بر اساس اعتقادات مردم داشته باشیم و با توجه به اینکه حدود 52درصد بزهکاری‌ها مانند تجاوز، سرقت، همسرآزاری و قتل وابسته به اعتیاد است، اگر موادمخدر را کنترل کنیم، بیش از 50 درصد از آمار زندانیان کاسته می‌شود و امنیت اجتماعی افزایش می‌یابد.
نظر شما