فرمایشات روز سهشنبه مقام معظم رهبری در دیدار با کارگزاران و مسؤولان نظام جمهوری اسلامی بیش از آنکه ناظر بر «اصل برجام» باشد، ناظر به «تجربه برجام» بود. «اصل برجام» بدهبستانی است میان برنامه هستهای و تحریمها. اما تجربه برجام درمجموع پیامی است که از این بدهبستان تولید شده و ته ذهن جامعه رسوب میکند. اصل این بحث بهنظر اینجانب این است که حتی اگر «اصل برجام» شکست خورده باشد، کشور برنده است، بهشرطیکه تجربه برجام بهدرستی تولید شده باشد. بهنظر میرسد باید برروی دو نکته تاکید کرد؛ نکته اول توجه به فضای درونی کشور در بحث برجام است که باید آن را منصفانه نگه داشت؛ بهنحویکه مخاطب ما و همه دلسوزان انقلاب اسلامی به این موضوع واقف باشند که دشمن ما در برجام نه طرفهای داخلی، بلکه آمریکاست.
مهمترین اتفاقیکه باید محقق شود این است که آدرسیکه زمانی به مردم درباره اعتمادپذیربودن آمریکا داده شده بود، اشتباه بوده و دیگر اینکه این تصور که تفاهم با آمریکا شرط لازم و کافی برای حل مشکلات مردم است باید تصحیح شود. از اینرو لازم است بر مسایلی تمرکز کنیم که واقعیت وجودی آمریکا را افشا کند؛ بدیننحوکه اگر طرف آمریکایی درباره برجام به تعهدات خود عمل نکرده، یقیناً در هیچ مورد دیگری هم به تعهداتش پایبند نخواهد بود. بنابراین اشتباه استراتژیک، تبدیلکردن برجام به یک مدل و تلاش برای سرایتدادن آن به تمامی حوزههای اختلافنظر بین ایران و آمریکاست. نکته دومی که بسیار حائز اهمیت است توجه به شکلگیری تجربه مقاومت تاریخی ملت ایران و تثبیت این مساله است که توافق خوب، توافقی محسوب میشود که شاخصههای انقلابیگری ملت ایران در آن حفظ شده باشد و اساساً مذاکره با دشمن منجر به خلق راهحلهای رضایتبخش برای حل مسایل کشور نخواهد شد. بیشک تحقق چنین تجربهای و تلاش برای دستیابی به آن باید در دستورکارهای جریان انقلابی قرار گرفته، و فقط متن برجام باید مورد موشکافی قرار بگیرد. متهمکردن جریانهای داخلی بهطور متقابل کار اشتباهی است. بنابراین باید هدف اصلی خود را بر بهدستآوردن یک تجربه تاریخی درست برای ملت ایران قرار دهیم و تحقق این هدف تنها مابهازایی است که میتواند هزینهایکه در برجام داده شده را به یک هزینه منطقی تبدیل کند.
تردیدی نیست که چه آقای ترامپ رئیسجمهور آمریکا شود و چه خانم کلینتون، نوع رفتاریکه با برجام درپیش خواهندگرفت به پارهکردن و یا خروج از برجام نمیانجامد، بلکه اجرای برجام را بهنحوی انجام خواهند داد و سوءاستفادههایی از برجام به عمل میآورند که از نظر جمهوری اسلامی به مثابه نقض برجام محسوب خواهدشد. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با کارگزاران نظام اسلامی بیانگر آن است که ایران نهتنها نقض برجام را از دولت آتی آمریکا تحمل نخواهدکرد، بلکه حتی تفسیرهای غیرمتعارف آمریکاییها را هم از برجام قبول ندارد و درصورتیکه براساس آن تفسیرها بازرسیهای دستاندازانه و مبتنی بر مداخلهجویی در ایران صورت بگیرد، جمهوری اسلامی آن را نقض برجام عنوان کرده و بهشدت با آن برخورد میکند.
از این رو باید گفت این هشدار کاملاً راهبردی و قابلتامل است. نکتهایکه همه باید بدان توجه داشته باشند این است که برجام بیش از آنکه یک توافق درباره انرژی هستهای باشد، آزمونی است درخصوص ماهیت دولت آمریکا و ملت ایران. این ماهیت در عمل خود را نشان میدهد؛ درواقع نظام جمهوری اسلامی و رهبری فرصتی برای کنارزدن پرده تزویر و ظاهرسازی از چهره آمریکا بهوجود آوردهاند. امروز میدانیم نهتنها تحریمها حذف نشده، بلکه تعلیق هم نشده و در حوزه بانک، بیمه کشتیرانی، مبادلات مالی، حوزه فروش نفت و دریافت پولهای بلوکهشده، در برخی موارد حتی از دوران تحریم هم بدتر شده است. درواقع آنچه ملت بزرگ ایران باید بدان توجه کنند این است که راه جایگزین، مقاومت و اتکا به ظرفیتهای داخلی و خودکفایی داخلی است که کشور را از مهلکه و ورطهایکه آمریکا برای ایران در نظر گرفته، نجات میدهد.
بیتردید نسخههاییکه از سوی آمریکا برای ما پیچیده میشود بهجای درمان دردهای ما به زخمی و ضعیفترشدن هرچه بیشتر ملت و حاکمیت نظاماسلامی منجر خواهد شد. وزیر امور خارجه خود به این موضوع اعتراف کرده که برجام تنها برروی کاغذ آمده است. با چنین اعترافی میتوان گفت که معنای دیدارهای مکرر ایشان با جانکری این است که دولت آقای روحانی هنوز امید دارد از طریق «مکانیسم مذاکره» آمریکا را وادار به اجرای حقیقی تعهداتش طبق برجام کند. پیشفرض این رویکرد هم این است که آمریکا سوءنیتی ندارد و مشکلات پیشآمده نه از روی عمد و غرضورزی، بلکه فرآیندی طبیعی است. این رویکرد از اساس اشتباه است. آقای دکتر ظریف اگر خواهان اجرای برجام است باید یکبار پا روی دلش بگذارد و با کری دیدار نکند! تکبر دیپلماتیک به آقایان اجازه نمیدهد این منطق ساده را درک کنند که آنچه دشمن را به پایبندی به توافق الزام میکند «شرافت» نیست، بلکه میزان هراسی است که از بههمخوردن توافق دارد.
۲۷ خرداد ۱۳۹۵ - ۰۸:۳۶
کد خبر: 393010
مهدی محمدی
نظر شما