- آقای مجیدی،مهمترین مسایل و مشکلاتی که کارگران در خصوص مسایل حقوقی خود با آن مواجه اند معمولاً چه مواردی است؟
عدم آگاهی کافی بیشتر کارگران عزیز به قوانین کار و تامین اجتماعی رکن اصلی و عمده مشکلات جامعه کارگری است،گرچه در سال های اخیر سطح آگاهی کارگران نسبت به سالیان گذشته درخصوص قوانین کار و بیمه تامین اجتماعی نسبتاً بهتر شده است،ولی این کافی نیست،چون همین عدم آشنایی به قوانین، منشا بروز مشکلات، و موجب تضعیف حق و حقوق آنان می شود.
- چه عاملی به این مشکلات و مسایل دامن می زند ؟
بنظر می رسد عدم آشنایی کارگران به حقوق قانونی خود که همین قوانین کار و تامین اجتماعی است،و همچنین نبود بازار کار کافی برای انبوهی از نیروی کار و بیکاری آنان و از طرفی فشارهای اقتصادی،و استفاده بعضی کارفرمایان از نیروی کار کشورهای مجاور، موجب سوء استفاده برخی از کارفرمایان می شود.حتی خیلی از کارگران آگاه به قوانین نیز به همین دلایلی که عرض کردم مجبور می شوند برای تامین مخارج حداقلی زندگی خود تن به انجام کاری بدهند که حقوق قانونی و مسلم آنان در این کارگاه ها نادیده گرفته می شود که ما امروزه شاهد آن هستیم.
- به نظر می رسد یکی از مهمترین مواردی که سبب می شود ما شاهد چالش های مختلف کارفرمایان در محیط های کاری باشیم ناآگاهی کارگران از حقوق خودشان باشد.به نظر شما چرا بخش قابل ملاحظه ای از جامعه کارگری تاکنون از حقوق خود بی اطلاع مانده اند؟
ناآگاهي شمار زیادی از کارگران نسبت به حقوق حقه و قانونی خود دلایل گوناگونی دارد،که عمده علل آن ناشی را باید از عدم توجه کافی برخی دستگاه های مربوط و تشکل های کارگری دانست، بنظر می رسد باید دستگاه های مسوول مانند وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی و تشکل های کارگری مانند انجمن های صنفی و غیره.... در این خصوص اهتمام بیشتری داشته و با ایجاد بستر سازی و فرهنگ سازی و با دایر کردن کلاس های و کارگاه های آموزشی کافی و حقیقی کارگران را و حتی کارفرمایان را آموزش دهند، امروزه با پیشرفت انواع فناوری واقعاً جای تاسف است که در جامعه کارگری ما که حدود 50درصد جمعیت فعال کشور را تشکیل می دهد با فقر فرهنگ آموزش قوانین کارگری مواجه هستیم،بنده بعنوان یک فرد از جامعه کارگری، حتی پیشنهادم این است دستگاه های متولی شرایطی را فراهم سازند یک ساعت از ساعت کاری کارگران در طول شیفت کاری به آموزش قوانین کار اختصاص یابد،شاید این پیشنهاد در ابتدا به نظر خیلی ها ناخوشايند باشد اما معتقدم هزینه این یکساعت آموزش در طول یک شیفت کاری خیلی کمتر از هزینه جلسات دادرسی در محاکم و هیات های حل اختلاف و بدوی خواهد بود.
- ناآگاهی کارگران از حقوق خود چه آسیب ها و تبعاتی را برای آن ها به دنبال داشته است؟
تبعات عدم آگاهی خیلی از کارگران و حتی برخی کارفرمایان به قوانین کار و عدم رعایت اصول فنی و غیره که ناشی از کم توجهی است گاه موجب ایجاد مشکلات عدیده ای شده و تداوم این وضعیت حتی به این مساله بیشتر دامن خواهد زد، بطور مثال ما امروزه بطور گسترده شاهد این هستیم که بعضی از کارفرمایان از کارگران قرارداد سفید امضاء چک و سفته و برک کاغذ سفید امضاء دریافت می کنند البته تاکید می کنم بعضی از کارفرمایان. یعنی همه، شامل این نمی شوند، ولی حتی یک مورد آن هم جای تاسف و نگران کننده است.گرچه دریافت قرارداد و چک و سفته و برگه سفید امضاء غیر قانونی و جرم است که در صورت ثابت شدن با دریافت کننده برخورد قانونی می شود ولی متأسفانه این موضوع وجود دارد و در موارد متعددی شاهد آن هستیم که این موضوع یکی از تبعات عدم اطلاع از قانون است، وقوع حوادث ناشی از کار در کارگاه ها که گاه منجر به قطع عضو و یا مرگ کارگران می شود و غیرقابل جبران و تاسف بار است از دیگر تبعاتی است که دامن کارگر و حتى کارفرما را می گیرد.در برخی موارد مشاهده شده که ناشی از عدم رعایت اصول فنی و حفاظتی بوده، عدم استفاده و عدم توجه به این موضوع ناشی از ناآگاهی از قوانین است چرا که رعایت این امور نیز جزو حکم قانون است.
- یکی از موضوعات مهم در خصوص مسایل حقوقی کارگران مساله بیمه آن هاست.به نظر شما آیا نهادهای نظارتی توانسته اند برای حل موضوعات و چالش های بیمه کارگران نقش خود را ایفا کنند ؟
گرچه نباید نظارت و زحمات نهادهای مربوطه را نادیده گرفت، ولی هنوز در این خصوص مشکلات فراوانی وجود دارد،پرداختن کافی به بحث بیمه کارگران در این فرصت نمی گنجد ولی مایلم به برخی از اشکالات مشهود موجود اشاره کنم : برخی از کارفرمایان به هر دلیلی گاه سهم بیمه خود را به سازمان پرداخت نمی کنند،در این میان وقتی کارگر به شعبه تامین اجتماعی مربوطه برای انجام امور خود مراجعه می کند از انجام کار قانونی کارگر شعبه مربوطه به همین دلیلی که اشاره کردم خودداری می کنند،در حالی که قانونگذار راه کارهایی مناسب و مختلفی برای سازمان تامین اجتماعی برای اخذ حقوق خود از این دسته کارفرمایان در نظر گرفته است، لذا ملاحظه می کنید که باز اینجا این کارگر است که گرفتار می شود، گرچه نباید خدمات سازمان تامین اجتماعی را نادیده بگیریم و جا دارد از همین جا از زحمات جناب آقای دکتر نوربخش مدیرعامل محترم سازمان تامین اجتماعی و سایر کارکنان آن سازمان تشکر و قدردانی کنیم، اما شایسته است دستگاه ها و نهادهای نظارتی به اجرای کامل قوانین سازمان تامین اجتماعی در خصوص قشر کارگر بیشتر توجه و اهتمام ورزند تا دیگر شاهد مشکلات کارگران در حوزه های مختلف بیمه نباشیم.
- یکی از مسایل پیش روی کارگران و نهادهای بیمه گر وجود اختلاف در تعاریف و مصادیق کاری است.مثلاً در شرایطی که تعریف مشخصی ازسوی مشاغل سخت و زیان آور وجود دارد سازمان تامین اجتماعی برخی در تعریف این مصادیق با تعاریف آن حرفه دچار مشکل است و در این میان حتی گاهی حق و حقوق کارگران ضایع می شود.به نظر شما برای رفع چنین مشکلی چه باید کرد؟
بلی من با شما موافقم،این موضوع از دیگر مشکلات جامعه کارگری هست که تفسیر سلیقه ای بعضی از مجریان امور بیمه از قانون ،گاه چنین چالش های را بوجود آورده و می آورد، آنچه که بنظر می رسد : ایجاد وحدت رویه مناسب، آموزش کافی کارکنان و کارشناسان، استفاده از افراد باتجربه و دلسوز ، و با رشته تحصیلی مناسب مربوطه،در واحدهای مختلف بیمه می تواند وضعیت را بهبود ببخشد.
- تشکل های کارگری چقدر در احقاق حقوق کارگران موفق عمل کرده اند؟
تشکل های کارگری از جمله انجمن های صنفی استان ها و در راس آن کانون عالی انجمن های صنفی کارگران ایران، که تشکل های غیر سیاسی و واقعاً صنفی هستند از بدو تشکیل تا کنون بدور از هر گونه حاشیه، در راستای احقاق حقوق جامعه کارگری تمام توان خود را بکار گرفته اند و از همه ظرفیت های خود برای سامان دادن به امور کارگران شریف تلاش می کنند، اما واقعیت این است که همه امور در دست تشکل ها نیست بلکه دوستان دولت محترم بیشترین سهم را از امور جامعه کارگری را در دست دارند، گرچه زحمات دولت در خدمت به کارگران را با وجود فشارهای اقتصادی و غیره... نباید نادیده گرفت ولی حقیقتاً انتظار جامعه کارگری از دولت با توجه به شعارهای خود دولت، بیش از این بوده و همچنان هست ، مستحضريد که بخش اعظم چرخ هاى اقتصادی کشور بدست توانایی کارگران می چرخد ولی الان شاهد این هستیم که زندگی کارگران با وضع موجود بسیار سنگین می چرخد، لذا شایسته است دولت و دستگاه های مربوطه ضمن توجه به خواسته های جامعه کارگری و در راس آن تشکل ها و انجمن صنفی ، نگاه ویژه ای به امور کارگران داشته باشد.
نظر شما