بیشتر از ۹۰ درصد زعفران جهان در ایران و ۸۰ درصد از این مقدار در استان‌های خراسان تولید و به کشورهایی همچون افغانستان، چین و اسپانیا صادر می‌شود و متأسفانه با برند این کشورها در بازارهای جهانی به فروش می‌رسد.
آمارها نشان می‌دهد، درسال زراعی گذشته ۲۸۰هزار تن زعفران در استان تولید شده است که در مقایسه با سال قبل ۲۹ درصد افزایش داشته است.
از طرفی در حال حاضر ۱۱۷هزار خانواده در استان خراسان رضوی به کاشت و برداشت زعفران مشغول هستند.
اگرچه افزایش تولید زعفران در استان، خبر بسیار خوشحال کننده ای برای صنعت زعفران استان است، اما یکی از مسایلی که در سال‌های اخیر تولید این محصول را مورد تهدید قرار داده است و بازار آینده آن را برای کشور و خصوصاً استان‌های خراسان که مرکز اصلی تولید این محصول در کشور هستند، با خطر روبه‌رو خواهد کرد، قاچاق پیاز این محصول به خارج از کشور و خصوصاً کشور افغانستان است.
با این حال بی‌شک اگر برای آن تدبیر اساسی اندیشیده نشود، جامعه هدف آن در استان با مشکلات عدیده ای روبه‌رو خواهد شد.
*ضرورت جلوگیری از قاچاق زعفران
سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز در این باره در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: هرگونه چالشی که برای این محصول رخ دهد، ضرر و زیان آن مستقیماً متوجه تولیدکنندگان استان‌های خراسان می‌شود.
سعید باستانی می‌افزاید: اگر فعالیت‌های نظام‌مند برای جلوگیری از قاچاق پیاز زعفران و برخورد با متخلفان صورت نپذیرد، در آینده نزدیک شاهد کاهش چشمگیر کاشت این محصول و بناچار بیکاری روستاییان و مهاجرت آن‌ها به حاشیه شهرهای بزرگ همچون مشهد خواهیم بود که بدون تردید مشکلات فراوان بعدی را به دنبال خواهد داشت.
نماینده تربت حیدریه، مه ولات و زاوه در مجلس دهم که قسمت عمده ای از زعفران استان در حوزه انتخابیه وی تولید می‌شود، اظهار می‌دارد: پدیده قاچاق پیاز زعفران در فاصله کاشت تا برداشت زعفران با افزایش قیمت پیاز این محصول از طریق مجموعه‌های دلالی، باعث می‌شود، برخی کشاورزان خرده مالک، وسوسه شوند و پیاز زعفران را به فروش برسانند.
وی تصریح می‌کند: از طرفی برخی افراد نیز که تمایل به کاشت این محصول دارند، به دلیل قیمت بالای پیاز زعفران از کاشت آن سر باز می‌زنند. بنابراین افراد سودجو با استفاده از این فرصت، این محصول را از طریق مرزهای شرقی به کشورهایی همچون افغانستان قاچاق می‌کنند که ادامه این فعالیت غیر قانونی، باعث خواهد شد، افغانستان و سایر کشورهای مقصد قاچاق، رقیب جدی برای زعفران استان شوند.
وی می‌گوید: برای جلوگیری از قاچاق پیاز زعفران، ابتدا باید به مردم اطلاع رسانی و سپس در بین آن‌ها فرهنگ‌سازی شود که کسب منافع کوتاه مدت از طریق فروش پیاز زعفران، باعث از دست رفتن مزایای کلان بلند مدت برای استان خواهد شد و افزایش بیکاری، گسترش پدیده مهاجرت و حاشیه نشینی روستاییان را در پی خواهد داشت.
وی یادآور می‌شود: در این میان تدوین برخی ابزارها و سیاست‌های حمایتی برای کشاورزان زعفرانکار از سوی دولت و مجلس و نهاد‌های حمایتی لازم و ضروری است.
*تشدید نظارت‌ها
وی می‌افزاید: برای جلوگیری از قاچاق پیاز زعفران، تشدید نظارت ها از سوی نهاد‌های متولی در استان بسیار مهم است، هر چند که مسؤولیت پیشگیری و جلوگیری از قاچاق پیاز زعفران بر عهده یک سازمان خاص نیست، بلکه همه سازمان ها نظیر جهاد کشاورزی، نهاد‌های اطلاعاتی، مراکز آموزش عالی و نهاد‌های قضایی و انتظامی باید اهتمام ویژه ای را برای کاهش این چالش خصوصاً در حوزه‌های مرزی و مناطق ویژه اقتصادی انجام دهند.
وی تصریح می‌کند: قاچاق این محصول در شرایطی در حال رخ دادن است که کشورهای دیگر برای محصولات راهبردی خود ارزش قایل هستند و حتی گونه‌های بذری آن‌ها را در بانک‌های مخصوص نگهداری می‌کنند تا از توسعه این محصول در کشورهای دیگر جلوگیری شود.
*توجه به افزایش کیفیت و فرآوری زعفران
وی می‌افزاید: باید سازمان‌های متولی نظیر جهاد کشاورزی و مراکز آموزش عالی استان، به افزایش کیفیت و فرآوری زعفران استان توجه بیشتری کنند، به طوری که باید هر گونه فرآوری، معرفی و تولید محصول جدید در حوزه‌های مختلف همچون غذایی و دارویی زعفران از سوی استان‌های خراسان صورت بگیرد تا با در اختیار گرفتن دانش زعفران به مرجعیت استان‌های خراسان، در هر شرایطی این محصول و مشتقات فرآوری شده از آن به نام ایران و خراسان در جهان شناخته شود.
وی اظهار می‌دارد: فرآوری زعفران، فرصت‌های شغلی فراوانی را برای استان ایجاد خواهد کرد و ضروری است، مردم و مسؤولان استان با همدلی برای توسعه این محصول بکوشند تا دیگر شاهد قاچاق پیاز زعفران نباشیم.
نظر شما