کرسی‌های آزاداندیشی به فضای فرهنگی مناسب نیاز دارد

 تأکید رهبر معظم انقلاب بر برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی از یک سو و موضوع دانش بومی و علوم انسانی اسلامی از سوی دیگر این اقتضا را دارد که زمینه تولید دانش در این مقولات فراهم شده و ضروری است که باید در مسیر تحقق نهضت تولید علم کوشا باشیم.
البته در سال‌های اخیر گام‌های خوبی در این باره برداشته شده، اما با این وجود و در نظر گرفتن مسیری که هنوز تا رسیدن به نقطه ایده‌آل باقی مانده، به نظر می‌رسد تقویت روحیه خودباوری در محافل علمی و میان نخبگان دغدغه‌مندِ حوزه و دانشگاه امری ضروری به شمار می‌رود.
آنچه مسلم است، اینکه ما برای تحقق نهضت تولید علم و جنبش نرم‌افزاری باید به جای اقتباس و بازخوانی و ترجمه متون و اندیشه‌های دیگران در صدد نقد و تولید دانش بومی خودمان باشیم که البته لازمه‌اش آن است که فضای فرهنگیِ مجامع علمی، پیش از هر چیز مستعد و آماده چنین وضعیتی باشد.
از این منظر باید گفت مادامی که به دنبال نوآوری علمی و نقد و بررسی علمی نباشیم و به داشته‌های موجود به عنوان یک امر مقدس و غیرقابل خدشه نگاه کنیم، شاهد تحول مطلوب نخواهیم بود، به این خاطر که با این رویکرد و نگرش، نهضت علمی شکل نمی‌گیرد که بعد بخواهیم از دل آن، علم اسلامی و بومی را تولید کنیم.
از سویی لازم است به این نکته هم توجه داشته باشیم که برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی خودش هدف نیست، بلکه بستری برای تولید دانش بومی است و بر این مبنا افرادی که صاحب‌نظر هستند، در فضایی که نباید مورد هجمه و تخریب و تکفیر قرار بگیرند، به ارایه نظر و نقد خویش می‌پردازند.
این موضوع از آن رو حایز اهمیت است که بدانیم جوامعی که به پیشرفت رسیده و به توسعه پایدار دست یافته‌اند، در بدو امر به اندیشه‌های نو و ایده‌های خلاق و نقد و نظر جدی، مجال عرض اندام داده‌اند؛ البته طبیعی است گاه چند حرف نادرست و نظر اشتباه هم شاید داده شود، اما بتدریج، سره از ناسره تشخیص داده خواهد شد و برآیند کلی کار به رشد و پیشرفت علمی جامعه منجر می‌شود.
مشکلی که در کشور ما وجود دارد این است که متأسفانه ما آن گونه که باید و شاید نتوانسته‌ایم زمینه تحقق کرسی‌های آزاداندیشی را به معنای حقیقی کلمه فراهم کنیم و اینکه این جریان یک امر مستمر و هدفمند باشد.
برگزاری کرسی آزاداندیشی بدان خاطر است که ما با این ابزار بتوانیم به نوعی در جامعه برای تولید علم بومی و اسلامی فضاسازی داشته باشیم، بخصوص در زمینه علوم انسانی که محور و اساس رشد جوامع است.
البته منظور از نقد و نظر در مجامع علمی متفاوت از آن چیزی است که گاهی متأسفانه ما در فضای سیاسی به عنوان نقد مخرب و پرخاشگری می‌بینیم.
نکته مهم دیگر در این باره آنکه ما باید شاخصه‌های دانشی را تعریف کرده و فضای تخصصی در آن مجال را برای نقد فراهم کنیم و تا زمانی که به این نقطه مطلوب نرسیم به صرف برگزاری کرسی و نشست راه به جایی نمی‌بریم و شاهد اثرگذاری لازم که به تولید علم منجر شود، نخواهیم بود.
رهبر معظم انقلاب همواره بر این مسأله تأکید داشته‌اند که فضا به گونه‌ای فراهم شود که صاحب نظران و فرهیختگان حوزه و دانشگاه به ارایه نظرات خویش پرداخته و در فضایی علمی و آرام و در عین حال باز از جهت فکری، آرا و دیدگاه‌ها نقد جدی شده و با پختگی لازم به جامعه عرضه شود.
بخصوص اینکه ما در دنیای کنونی به ابزار رسانه و فضای مجازی نیاز داریم که ظرفیت‌های عظیم علمی و فرهنگی تشیع و انقلاب اسلامی به دنیا نشان دهیم و برگزاری کرسی‌های نظریه پردازی و آزاداندیشی می‌تواند تا حدودی بستر این کار را فراهم سازد.

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.