در سال های اخیر واژه ای به نام گردشگری روستایی زیاد به گوش میخورد. از آن برایمان بیشتر بگویید.
گردشگری روستایی شامل انواع فعالیتهای گردشگری است که قابلیت انجام در محیط های روستایی را دارند. بستر اصلی این گردشگری محیط روستاست و افراد ساکن روستا عوامل اجرایی آن هستند. فعالیت های گردشگری مبتنی بر طبیعت، بافت روستایی، فرهنگ روستا و صنایع دستی روستایی است. افراد گریزان از هیاهوی شهر به دنبال آسایش و فراغت به روستاها پناه آورده تا تجدید قوایی کرده و تجربه سفری متفاوت را در محیطی بکر داشته باشند.
چند نوع گردشگری داریم؟
بر اساس تعریف اتحادیه اروپا همه انواع گردشگری در نواحی غیر شهری به عنوان گردشگری روستایی در نظر گرفته میشوند. طبق این تعریف میتوان رده بندی زیر را برای گردشگری روستایی در نظر گرفت:
تفرج که شامل گشت و گذار در محیط روستا و طبیعت آن است.سواری چهارپایان شامل اسب و ...؛ ورزش های آبی مانند ماهیگیری، شنا، سفر روی رودخانه و ... کوهنوردی، صخره نوردی و ...؛ گردشگری کشاورزی و مشارکت مسافران در فعالیت های کشاورزی؛ فعالیت های فرهنگی چون بازدید از جاذبه های تاریخی موجود در روستاها، شرکت در مراسم روستایی و آشنایی با آداب و سنن موجود در روستا، شرکت در کارگاه های صنایع دستی و خرید، فعالیت های وابسته به توریسم درمانی،گردشگری خوراک و تجربه چشیدن غذاهای بومی در محل.
گردشگری سبز همان گردشگری روستایی است؟
خیر. گردشگری سبز، گردشگری دوستدار محیط زیست است. دغدغه اصلی این نوع گردشگری حفظ محیط زیست است. در این مورد، گردشگر سعی دارد تمامی فعالیتهای گردشگری خود را به گونه ای به انجام برساند که ضامن حفظ محیط زیست باشد. این محیط میتواند محیط روستایی یا محیط شهری باشد.
این نوع گردشگری چه فوایدی بر اقتصاد و وضعیت روستاها دارد؟
گردشگری روستایی میتواند سبب رشد اقتصادی روستا شود زیرا تنوع فعالیتهای اقتصادی را در روستا گسترش داده و کمک می کند تا روستاییان جدای از شغل کشاورزی که شغلی فصلی است، شغل و حرفه دیگری نیز داشته باشند. ریسک زندگی آنان کاهش پیدا کرده و در صورت مشکل در شغل کشاورزی در یک سال بتوانند به معیشت خود در روستا ادامه دهند. در ضمن مشاغل بیشتری در روستا ایجاد میشود و بحث مهاجرت بین روستاییان رخ نمیدهد. حتی در مواردی شاهد مهاجرت معکوس نیز در روستاها هستیم. برای نمونه در روستای فرحزاد در شهرستان خور و بیابانک استان اصفهان که روستایی متروکه بود، امروزه به کمک گردشگری روستایی شاهد بازگشت افراد به روستا و رشد روزافزون جمعیت آن هستیم.یکی دیگر از مزایای گردشگری روستایی رونق صنایع دستی و کمک به معیشت افراد روستایی است که معمولاً در زمره افرادی نیستند که به طور مستقیم با مشاغل گردشگری در روستا دخیل هستند. بیشتر افراد نخبه و آگاه روستا، فعالیت های گردشگری را در دست دارند و از آن بهره میبرند ولی در بحث صنایع دستی افراد بسیاری در این اشتغال درگیرند. یکی دیگر از نکات مهم در صنایع دستی این است که بانوان روستایی نقش اساسی در اقصاد خانواده پیدا میکنند و از حالت انفعال خارج میشوند.
توریسم روستایی چه مضراتی برای طبیعت و محیط روستاها دارد؟
در مبحث توریسم یکی از نکات مهم توجه به ظرفیت برد یا میزان تحمل محیط برای گردشگر است. هر محیطی یک ظرفیت بردی دارد و یک تعداد گردشگر سالیانه میتوانند از آن محیط بازدید کنند. در روستا هم باید توجه داشت که میزان گردشگر از ظرفیت برد آن روستا بیشتر نشود تا آسیبی به محیط زیست و فرهنگ روستا نرساند.
هر روستایی فرهنگ و آداب و رسوم خاص خود را دارد. گردشگران باید توجه داشته باشند تا هنجارهای فرهنگی روستاها را رعایت کنند تا تقابل با گردشگر در بین روستاییان شکل نگیرد.
در برخی از روستاها با توریستی شدن روستا، قیمت زمین و ملک در روستاها افزایش مییابد و این سبب می شود که روستاییان ترغیب به فروش زمینهای کشاورزی شوند و آرام آرام روند کشاورزی در منطقه از بین میرود و زمینهای روستا همگی تبدیل به مسکونی و ویلا سازی شود. این اتفاقی است که برای بسیاری از روستاهای استان مازندران و گیلان افتاده است و شاید روستاییان در ابتدا از بالا رفتن قیمت زمین و فروش آن خوشحال شوند، ولی با گذشت زمان با مشکل کار روبرو میشوند.
تمام مناطق کشورمان ظرفیت استفاده از این نوع صنعت گردشگری را دارد؟
بله هر روستایی میتواند قابلیت توریستی شدن را داشته باشد. البته باید در نظر داشت غیر از محیط روستایی نیاز به عوامل جذب گردشگر نیز وجود دارد. یعنی باید یک سری از جاذبههای مکمل در روستا وجود داشته باشند تا آن روستا پتانسیل این را داشته باشد تا پذیرای گردشگر باشد. گردشگر صرف اینکه در محلی یک روستا وجود دارد به آنجا سفر نمی کند. برخی از روستاهای ایران قابلیت آب های درمانی را دارند، برخی دیگر دارای جاذبه های تاریخی اند و به همین شکل باید در کنار بافت روستایی عوامل دیگری در جذب گردشگر دخیل باشند. بعلاوه لازم است تا روستا زیرساخت های لازم برای جذب گردشگر را دارا باشد. به طور مثال دارای جاده مناسب، امکانات اقامتی، رستوران، فروشگاههای عرضه محصولات بومی، سرویس های بهداشتی و ... باشد تا مسافران از رفاهی در سفر خود برخوردار باشند.
یکی دیگر از نکات مهم در توریستی شدن یک روستا علاقهمندی افراد روستا در پذیرش گردشگر است. ما نمیتوانیم انتظار داشته باشیم تا تمامی روستاییان علاقه داشته باشند گردشگران را در محل زندگی خود بپذیرند، بنابراین باید در معرفی یک روستا به عنوان یک مقصد گردشگری علاوه بر جاذبه های طبیعی، تاریخی و فرهنگی پارامتر علاقمندی افراد بومی به پذیرش گردشگر را نیز مد نظر قرار داد.
برای رونق هر چه بیشتر آن باید چه کرد؟
باید روستاهای مستعد شناسایی شود. مرحله مهم بعدی اولویت بندی آن ها بر اساس میزان جاذبه و نوع فعالیت آن هاست . در صورتی که افراد بومی علاقه به پذیرش گردشگر داشتند، باید زیرساختهای لازم برای ورود گردشگر مهیا شود. البته نباید تصور کرد که این یک فرآیند یک سویه است بلکه همانند عرضه و تقاضا، باید فراهم آوردن زیرساخت های گردشگری با ورود گردشگران به منطقه همگام و همزمان باشد.
نظر شما