قدس آنلاین: باید از مفهوم جهاد درک موسع داشته باشیم و صد البته از موارد جهاد در دوره ما به خصوص برای قشر فرهیخته وجهه علمی مطرح می شود، همان جهاد علمی که رهبری بارها بیان کردند، در این راستا موضوع تحول در علوم انسانی و تولید علم دینی که از مطالبات دهه های اخیر مقام معظم رهبری است، خود به تنهایی جهاد علمی به حساب می آید.

امروز میدان جهاد به علوم انسانی و تولید علم کشیده شده است

به گزارش قدس آنلاین به نقل از شبستان، حجت الاسلام احمد رهدار، استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به مفهوم جهاد در عرصه علم و اشاره مقام معظم رهبری به مساله «جهاد علمی» اظهار کرد: من چند نکته را از این مولفه دریافت می کنم. نکته اول آنکه باید درک مان را از مفهوم جهاد موسع کنیم به گونه ای که مفهوم جهاد در فضای ذهن صرفا در انحصار جهاد فیزیکی یا جهاد اصغر نباشد.

وی با بیان اینکه جهاد مفهوم موسعی در عصر ما دارد که اگر به آن توجه نداشته باشیم لااقل در شرایط تاریخی خاص ممکن است دچار انتخاب غلط شویم، تصریح کرد: در طول چند سال اخیر که جهان اسلام به ویژه کشورهای پیرامونی ایران از جمله عراق و سوریه فضای ملتهبی را تجربه کردند و به گونه ای این اتفاقات فرصتی برای حضور نسل جوان و انقلابی ما برای حضور در صحنه جهاد اسلامی شد، بسیاری تحت فشار روانی قرار بودند.

این محقق افزود: دلیل این فشار از آن جهت بود که آنها نمی توانستند در این عرصه نقش آفرینی کنند و این در حالی بود که سیاست کلان نظام اسلامی برای حضور و مشارکت گسترده نظامی ایرانی ها در عراق و سوریه نبوده است. ای بسا نسل جوان و حزب اللهی که به ما مراجعه و مطالبه می کردند که ای کاش شرایطی فراهم می شد تا آنها به جبهه بروند.

حجت الاسلام رهدار افزود: در پاسخ به این جوانان می گویم چرا فکر می کنید جایی که هستید و کاری که به آن مشغولید اهمیت اش کمتر از چیزی است که مطالبه می کنید، قانع نمی شوند و بسیاری همراهی نمی کنند و دلیل این عدم همراهی آن است که فهم شان از مقوله جهاد از نظر من مضیق است و موسع نیست و برای اینکه موسع شود باید طیب خاطری به لحاظ روانی نسبت به کاری که انجام می دهند داشته باشند.

وی ادامه داد: دومین مساله آن است که باید از مفهوم جهاد درک موسع داشته باشیم و صد البته از موارد جهاد در دوره ما به خصوص برای قشر فرهیخته وجهه علمی مطرح می شود، همان جهاد علمی که رهبری بارها بیان کردند، در این راستا موضوع تحول در علوم انسانی و تولید علم دینی که از مطالبات دهه های اخیر مقام معظم رهبری است، خود به تنهایی جهاد علمی به حساب می آید.

رئیس موسسه فتوح اندیشه قم با بیان اینکه جهاد در هریک از مصادیق خود، یک کار فردی نیست، گفت: جهاد رویکرد و کار جمعی است و زمانی که می گوییم کار جمعی معنایش این نیست که فرد خودش به تنهایی تکلیفی متوجه اش نیست و نمی تواند کاری کند. منظور من این است که اثر بهینه جهاد زمانی صورت می گیرد که فرد خود و جایگاه اش را درون آن پلان ماموریتی اجتماع درباره موضوع مشخص کند. به دیگر بیان داشته باشد که کاری که دارد انجام می دهد قبل و بعدی دارد.

وی ادامه داد: فرد باید توجه کند کاری که انجام می دهد یک تکه ای از پلان کلان تر است، خوبی این توجه به آن است که از کارهای موازی نظیر این که مثلا در بحث جهاد علمی گرفتار تکرار مکرات شویم جلوگیری می کند. این رویکرد از سوی دیگر سبب خواهد شد تا متواضعانه خروجی بحث مان را در اختیار نهادهای مرتبط قرار دهیم، کاری که در کشور ما انجام نمی شود و معمولا هرکسی ساز خود را می زند.

حجت الاسلام رهدار در ادامه اظهار کرد: اما نکته سوم اینکه جهاد در همه مصادیق اش یک کار اجتماعی محسوب می شود و نه کار فردی، مقصود از اجتماعی بودن در مورد مساله جهاد آن است که به لحاظ ماموریت نهادی مسئولیتی را متوجه ما می کند از این قرار که آن گروه یا اجتماعی که قرار است ماموریت خاصی را به صورت جهادی دنبال کنند، پیوند و تعامل شان نباید به تصادف تاریخ حوالت داده شود چراکه اصلا تصادفی به هم نمی رسند.

وی افزود: برای اینکه این گروه شکل بگیرد به نهادهایی ولو در سطوح پایین تر از جنس سازمان های مردم نهاد نیاز داریم. ما نیاز به مراکز و موسساتی داریم که ماموریت آنها ساماندهی این گروه ها باشد، به بیان بهتر این موسسات ماموریت شان ساماندهی گروه هایی باشد که خود آن گروه ها ماموریت حل مسایل را دارند.

این پژوهشگر تصریح کرد: با این رویکرد گروه هایی که معطوف به حل یک مساله شکل می گیرند در پلان های کلان تر خودشان تبدیل به یک مساله خرد می شوند، نهادها و سازمان های مردم نهاد باید شکل بگیرند تا بتوانند برای حل مسایل، گروهی را با توجه به وجهه اجتماعی شان گرد هم بیاورند و معطوف به حل این مساله به آنها ماموریت دهند.

وی گفت: از سوی دیگر به نهادهایی نیاز داریم که ماموریت شان این باشد که این گروه ها را به یک عنصر یا فرد برای مسایل کلان تر تبدیل کند، یعنی یک وقت دغدغه این می شود که افراد را معطوف به حل مساله دور هم جمع کنیم و یک وقت دغدغه این است که موسسات را معطوف به حل یک مسئله کلان تر کنیم. من احساس می کنم جای این گونه نهادها و سازمان های مردم نهاد که ماموریت ستادی با رویکرد جهادی داشته باشند خالی است.

رئیس موسسه فتوح اندیشه قم با اشاره به اینکه موضوع علم در مرتبه جهادی ویژگی های خاصی را می طلبد، افزود: این چهارمین نکته ای است که باید به آن توجه داشته باشیم. اساسا ویژگی هایی که از باب تناسب حکم و موضوع باید رعایت کنیم اهمیت بالایی دارد. موضوع کار هر اوبجه ای که باشد ویژگی هایش بر روش شناسی موضوع اثر می گذارد. در ساحت جهاد علمی نیز قاعده همین است یعنی اگر قرار است که فعالیت علمی و یک جهاد علمی صورت پذیرد اساسا موضوع علم ویژگی هایی دارد که در روش شناسی علمی تاثیر می گذارد.

حجت الاسلام رهدار با بیان اینکه باید روش شناسی و الگوهای جهادی متفاوت را استخراج کنیم، تصریح کرد: این امر به ویژه در حوزه علم نمود دارد، معتقدم با وجود همه مطالبه و دغدغه ای که بوده است برای مثال تاکنون به یک روش و الگوی کارآمد در خصوص ارتباط حوزه و دانشگاه نرسیده ایم و اگر نتوانیم الگوی درست درمان و متقن و کارامدی از ارتباط حوزه و دانشگاه ارایه کنیم جهاد علمی کمیت اش لنگ خواهد بود.

وی ادامه داد: هنوز نتوانسته ایم به یک روش بومی برای درگیر کردن هوش و ذهن توده ها برای حل مساله برسیم و اکنون در مباحث متعدد از جمله روش شناسی با مشکل مواجهیم که باید برای جهاد علمی این مشکلات را رفع کنیم.

انتهای خبر/

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.