در کلامی که بلاواسطه از خدا صادر شده باشد، و لفظ آن از غایت و فصاحت به حدّ اعجاز رسیده باشد تأمّل و تفکر کن . معنای قرآن مشتمل بر اصول حقایق معارف و مواعظ و احکام، و متضمّن مفاهیم دقیق تربیتی است . کسی که از اهل ایمان باشد و مواظبت بر تلاوت آن نماید و آداب و شرایط تلاوت را رعایت کند آثار و فواید معنوی آن به او خواهد رسید.

توصیه هایی قرآنی از مرحوم نراقی

به گزارش قدس آنلاین به نقل از تبیان :

قرآن قلب را جلا می دهد

از حضرت پیغمبر - صلّی اللّه علیه و آله - مروی است که: «هیچ شفیعی در روز قیامت بلند مرتبه  تر از قرآن نیست، نه پیغمبری و نه ملکی و نه غیر این ها.» و نیز از آن حضرت روایت شده است که: «دلها زنگ می گیرد همچنان که آهن زنگ می گیرد. شخصی عرض کرد: یا رسول اللّه جلای آن با  چه چیز است؟ فرمود: تلاوت قرآن و یاد مرگ.» 
احادیث ثواب قرائت قرآن بی حدّ و حصر است. چرا که قرآن کلام پروردگار است که حضرت روح الأمین حامل آن بوده و بر سیّد المرسلین نازل شده است. 

رعایت حق آیات

بیش از اندازه همّت و ذهن و فهم خود را در تحقیق حروف و مخارج آن و سایر اموری که متداول میان قاریان است صرف نکند، زیرا اکتفا بر این  امر، مانع از فهمیدن معانی آن است.

اگر از ریا کردن ایمن باشد اندکی بلند بخواند و حقّ آیات را مراعات کند، بدین نحو که: چون به آیه سجده رسد سجده کند. و چون به آیه عذاب رسد پناه به خدا ببرد. چون به آیه رحمت و ذکر نعیم بهشت رسید، آن را از خدا مسئلت نماید. و چون به آیه ای رسیدی که: مشتمل بر تسبیح یا تکبیر پروردگار باشد تسبیح و تکبیر او نماید. و چون به آیه دعا و استغفار رسد دعا و استغفار کند. 

ذکر ابتدا و دعای پایانی قرآن

و در ابتدای قرائت بگوید: «أعوذ باللّه السّمیع العلیم من الشّیطان الرّجیم». و از هر سوره که فارغ شود بگوید: «صدق اللّه العلیّ العظیم و بلغ رسوله الکریم اللّهم انفعنا به و بارک لنا فیه الحمد للّه ربّ العالمین». 

با حزن و رقّت قلب تلاوت نماید 

امام صادق علیه السلام فرمود: «ان القرآن نزل بالحزن فاقرأه بالحزن؛ قرآن کریم با حزن نازل شد، پس شما نیز آن را با حزن و خشوع بخوان.» (کافی، ج1، ص449)
همچنین فرمود: «کسی که قرآن بخواند، ولی قلبش خاضع نشود و احساس حزن در خود نکند، امر بزرگی را کوچک شمرده و زیان کرده است. پس تلاوت کننده قرآن به سه چیز نیاز دارد:1. قلب خاشع، 2. فکری فارغ، 3. موضعی آرام؛ زیرا قلب که خاشع شد، افکار شیطانی فرار می کند. و دل که فارغ گشت، به تمام وجود متوجه قرآن می شود و موجبات تفرقه فکر رخت بر می بندد و از نورانیت کلام خدا و آثار آن محروم نخواهد شد. و هر گاه جای آرام و خلوتی انتخاب کند، با رعایت آن دو اصل پیشین، همانا روح و جان او با کلام خدا انس می گیرد و شیرینی حرف زدن با خدا را لمس می کند. همچنین الطاف پنهان الهی را احساس می کند؛ در نتیجه، حالت انس با قرآن را بر هر حالت دیگر ترجیح می دهد و بهترین وقت خود را در همین لحظه می بیند. (کافی، ج1، ص83)

در معانی قرآن تدبر کن

امام صادق علیه السلام فرمود: «ان القرآن نزل بالحزن فاقرأه بالحزن؛ قرآن کریم با حزن نازل شد، پس شما نیز آن را با حزن و خشوع بخوان.» (کافی، ج1، ص449)

خدای - تعالی ٓ می فرماید: «أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ امْ عَلی قُلُوبٍ أَقْفالُها: آیا تفکّر و تدبّر در معانی قرآن نمی کنند یا بر دلهای ایشان قفلها زده اند؟»
اگر نمی تواند در قرآن تدبّر کند مگر اینکه آیه را تکرار کند سزاوار آن است که آیات را چندین بار تکرار  نماید. 
و بزرگان دین چه بسا هنگام تلاوت قرآن در یک آیه، مدّتی توقّف می کرده اند. (بحارالانوار، ج 89، ص 214)

فهم معنی ظاهر را اکتفا نکند

سعی کند تا حقیقت معنی بر او روشن شود. پس چون به آیه ای رسد که مشتمل بر صفات الهی است، در معانی این اسماء و صفات نیکو تأمّل کند و شاید که اسرار آنها بر او آشکار  گردد. 
و چون به آیاتی رسد که افعال الهی در آنها  ذکر شده از خلقت آسمان ها و زمین و ملائکه و ستارگان و کوهها و حیوانات و نباتات و ابر و باد و باران و غیر این ها پس از این امور ، عظمت و جلال الهی را یاد آورد. و در هر فعلی، فاعل آن را ملاحظه کند. 
و چون به آیه ای برسد که مشتمل بر وصف بهشت یا دوزخ و احوال آخرت باشد، متذکّر این مطلب گردد که آنچه در این عالم است از نعمت ها و بلاها در پیش نعمت و بلای آخرت ارزش و جایگاهی  ندارد. پس از آن به عظمت خدا پی ببرد و در دل، متوجه خدا  شود، تا او را از عقوبات آن عالم نجات بخشد. و به نعیم و لذّات آن برساند. 
و چون به آیه ای رسد که: بیان نصرت و یاری اهل حقّ در آن است متذکّر قدرت الهی و علوّ حقّ او گردد. 

خود را از آنچه مانع فهم معانی قرآن است نگاه دارد 

حقّ آیات را مراعات کند، بدین نحو که: چون به آیه سجده رسد سجده کند. و چون به آیه عذاب رسد پناه به خدا ببرد. چون به آیه رحمت و ذکر نعیم بهشت رسید، آن را از خدا مسئلت نماید. و چون به آیه ای رسیدی که: مشتمل بر تسبیح یا تکبیر پروردگار باشد تسبیح و تکبیر او نماید. و چون به آیه دعا و استغفار رسد دعا و استغفار کند

آن چند امر است و از آن جمله: جمود بر تفسیر ظاهر قرآن به  گونه ای که معتقد باشد که غیر از این تفسیری برای قرآن  نیست و از این رو در اخبار از آن منع شده است. 
بیش از اندازه همّت و ذهن و فهم خود را در تحقیق حروف و مخارج آن و سایر اموری که متداول میان قاریان است صرف نکند، زیرا اکتفا بر این  امر، مانع از فهمیدن معانی آن است. 
اصرار بر گناهان ظاهریّه و باطنیّه و پیروی شهوات، که باعث تاریکی دل و محروم شدن از کشف اسرار حقایق و تابیدن انوار معارف حقّه است در آن پرهیز کند. (جامع السعادات ٓمرحوم نراقی)

کلام آخر:

پس به دقت بنگر که منشور الهی را چگونه می خوانی و در برابر اوامر و نواهی آن چه موضعی داری و در قبال حدود آن چگونه خواهی بود؛ زیرا قرآن، کتابی است که باطل در ساحت مقدس آن راه ندارد و از جانب خداوند حکیم است. پس به دقت تلاوت کن و در هر وعد و وعیدی توقف کن و در مثال ها و مواعظ آن تفکر کن. مواظبت کن که به موازات صحت قرائت، در اقامه حدود آن کوشا باشی.» (کافی، ج1، ص449)

منابع: 
صفیر هدایت؛ آیت الله ضیاء آبادی 
شیعه نیوز

برچسب‌ها

پخش زنده

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.