مراسم علم گردانی نیز در روستاها معمولا در نیمه دوم دهه نخست محرم انجام می شود. در این مراسم علمها را به در خانه برده و برای صاحبخانه فاتحه می خوانند و او نیز به علم گردانها گندم و پول و خوار و بار
می دهد. علم گردانها با خواندن اشعاری در کوچه و بازار، عزاداری امام شهید را به مردم اعلام می کنند و از نزدیک شدن روز تاسوعا و عاشورا خبر می دهند. حضور مردم مشتاق در این مراسم و ادای نذورات آنان بیانگر عشق و ارادت خالصانه آنان به حضرت اباعبدا… الحسین (ع) و یاران با وفایش است.

مراسم مشعل گردانی در روستای خور و بر کوه و سنگ زنی در روستای درخش بیرجند نیز برگزار می شود. مشعلهای این روستاها در حسینیه روستا در داخل زمین نصب شده و شب نهم محرم آنرا روشن می کنند و اطراف آن سینه دوره می زنند. در سالهای گذشته مشعلهای بسیار در منطقه خوسفِ بیرجند وجود داشت که آنرا شبهای نهن محرم در کوچه می گراداندند و نذری جمع می کردند. مراسم سنگ زنی روستای درخش نیز از شب پنجم محرم همراه با هیات های عزاداری با آهنگ نوحه، سینه زنی و یا زنجیر زنی برگزار می شود. تعزیه خوانی از دیگر مراسم عزاداری است که در روستاهای بیرجند و در چند سال اخیر در بیرجند در قالب سوگواره تعزیه برگزار می شود. انواع تعزیه در ماه محرم در روستاهای بیرجند برگزار می شود که در روستی خنگ صحرای کربلا در روز عاشورا و تعزیه حضرت ابولفضل در روز تاسوعا انجام می شود. علاوه بر آن مراسمی با عنوان هفت منبر در روز تاسوعا توسط زنان در بیرجند برگزار می شود. در این مراسم زنان با روشن کردن هفت شمع در هفت منبر، مسجد و حسینیه در آن شرکت می کنند. مراسم خاصی با نام شمع گردانی نیز روز تاسوعا در برخی روستاهای بیرجند از جمله بهدان برگزار می شود. مراسم خیرات سیدالشهدا توسط مسلمانان اهل سنت خراسان جنوبی در روز عاشورا از دیگر مراسمی است که طی آن مردم مناطق سنی نشین با پختن غلور و آش نذری با عنوان خیرات سیدالشهدا به اطعام مردم می پردازند.

 مراسم علم بندان یا عقد علم در برخی مناطق در غروب آخرین روز ماه ذی الحجه انجام می‌شود که نشانه شروع مراسم ماه محرم است، در برخی روستاها این مراسم در روزهای پنجم، ششم و هفتم محرم آغاز می‌شود و علت آن را ورود اهل بیت به کربلا ذکر می‌کنند.