فرهنگ- خدیجه زمانیان: پنج‌شنبه گذشته جمعی از نویسندگان مطرح کشور به دعوت انتشارات «به‌نشر» دور هم جمع شدند و نظراتشان را در مورد خلق اثری خوب و ماندگار درباره سیره و شخصیت امام رضا(ع) ارایه دادند. بخشی از گفته‌های نویسندگان در این میزگرد را بخوانید:

محسن مؤمنی شریف نویسنده و رئیس حوزه هنری در این نشست گفت: بهتر است نشری که منتسب به امام رضا(ع) است در حوزه انتشار کتاب‌هایی با موضوع علوم پایه و کامپیوتر فعالیتی نکند و همه تلاشش را برای اهدافی که نشر به خاطر آن پایه‌گذاری شده است، انجام دهد.

جواد محقق معاون شعر بنیاد شعر وادبیات داستانی با بیان اینکه در حال حاضر در قالب جشنواره امام رضا(ع) و یا ناشری مانند «به‌نشر» کتاب‌هایی با محوریت امام رضا(ع) منتشر می‌شود، اضافه کرد: اما درباره امام موسی کاظم(ع) و امام جواد(ع) که پدر و پسر ایشان هستند، حتی یک اثر درخور و خاص منتشر نشده است. به نظر من جشنواره‌ای مثل جشنواره رضوی و یا ناشرانی که با محور امام رضا(ع) دست به تولید اثر می‌زنند، بهتر است در مورد سایر ائمه اطهار(ع) هم کتاب تولید کنند.

این نویسنده همچنین گفت: در حوزه سیره ائمه(ع) بهتر است روی شخصیت دشمنان این بزرگواران هم تحقیق کنیم و حتی دست به تولید اثر بزنیم. مثلاً راجع به شخصیت معاویه و یزید کتابی تا به حال نوشته نشده در حالی که هر چه دشمنان معصومین ما به مردم معرفی شوند، بزرگی معصومین(ع) بیشتر درک می‌شود.

 جرأت ندارم درباره امام رضا(ع)بنویسم

رضا امیرخانی داستان نویس با بیان اینکه خیلی خوب است که «به‌نشر» تلاش دارد تا نویسندگان را ترغیب کند که بتوانند رمانی ماندگار با موضوع امام رضا(ع) بنویسند، گفت:اما من به عنوان یک نویسنده اعتراف می‌کنم که امکان خلق رمانی که شخصیت اصلی آن امام رضا(ع) باشد، وجود ندارد. چون نویسنده همیشه باید بر شخصیتش اشراف داشته باشد. مثلاً شخصیت‌های رمان‌های من همیشه از خود من کوچک‌تر بوده‌اند و من رمانی ننوشته‌ام که شخصیت آن از من بزرگ‌تر باشد چون قسمتی از آنها در من زندگی کرده‌اند. بنابراین من جرأت ندارم وارد حوزه‌ای شوم که شخصیتش هزاران برابر از من بزرگ‌تر است.

وی همچنین گفت: دلیل دیگری که نمی‌توان درباره شخصیت معصومین(ع) رمان نوشت این است که رمان بر پایه درام شکل می‌گیرد و درام وقتی اتفاق می‌افتد که شخصیتی بین خیر و شر دست به انتخاب بزند. آیا در داستانی که بر اساس زندگی معصومین(ع) نوشته می‌شود، می‌توان دست به شخصیت‌پردازی زد؟ 

ما فقط می‌توانیم راجع به معصومین(ع) واقعه‌نگاری کنیم یا راجع به شخصیت‌های نزدیک و حواشی آنها داستان بنویسیم؛ اتفاقی که در فیلم «محمد(ص)» رخ داد و کارگردان بر زندگی حمزه زوم کرد و یا در سریال «امام علی(ع)» مخاطب با شخصی مثل مالک اشتر روبه‌رو بود و از طریق او امام علی(ع) را درک می‌کرد.

محمود جوانبخت نویسنده بعدی گفت: با توجه به اینکه آستان قدس رضوی بر اساس حکم رهبر معظم انقلاب همه تلاشش را در جهت محرومیت‌زدایی می‌کند، درباره انتشار کتاب هم بهتر است همین مسیر ادامه پیدا کند و ناشرانی مثل «به‌نشر» به خلأهای ناشی از فقر فرهنگی بپردازند و حول این موضوع  دست به تولید اثر بزنند.

وی همچنین گفت: این نشر با توجه به امکاناتی که دارد می‌تواند کارهای برزمین‌ماندة سایر ناشران را انجام دهد و با توجه به شناسایی خلأها دست به تولید اثر بزند.

مردم باید به «به نشر» اعتماد کنند

ابراهیم زاهدی مطلق معاون ادبیات داستانی بنیاد شعر و ادبیات داستانی هم در این نشست گفت: بهتر است ناشری که وابسته به حریم مطهر امام رضا(ع) است، طوری دست به انتشار اثر بزند که مرجعیت معرفی کتاب به مردم را به دست بیاورد و مردم حس کنند همه کتاب‌هایی که در این نشر تولید می‌شود، بهترین‌ها هستند؛ مثل اعتمادی که زمانی والدین به نشر کانون پرورش فکری داشتند و برای بچه‌هایشان از همین ناشر کتاب می‎خریدند.

اگر «به‌نشر» بتواند در حوزه هایی که مد نظر خودش است و روی آن سرمایه‌گذاری می‌کند چنین مرجعیتی به دست بیاورد، به اهداف خودش رسیده است.

خسرو باباخانی هم تأکید کرد: «به‌نشر» می‌تواند از ایده مرحوم امیرحسین فردی برای تولید بهتر اثر استفاده کند و نویسندگان خوب و مجرب را دور هم جمع کند و ضمن حمایت از آنها، بخواهد دست به تولید آثار خوب و ماندنی بزنند.

محمدرضا بایرامی رمان نویس گفت: اگر ناشری که دغدغه تولید آثار دینی دارد بخواهد متفاوت از دیگر ناشران باشد، نباید با نشری که در قم فعالیت می‌کند و او هم کتاب دینی منتشر می‌کند، موازی‌کاری داشته باشد بلکه باید بنا را بر کیفیت بگذارد و اجازه ندهد مقصد نویسندگان برای انتشار کتاب‌های درجه 2 و 3 باشد.

زاویه دیدهای جدید

مهدی قزلی با بیان اینکه کتاب خوب راهش را پیدا می‌کند،افزود: هیچ‌گاه نمی‌توان کتابی که محتوای معمولی دارد را در قالب کاغذ و جلد خوب به‌مخاطب عرضه کرد و دست‌به‌دست‌شدن کتاب‌های زرد و خوانده‌شدن آنها توسط مردم گواه این مسأله است. به همین دلیل انتشاراتی که به دنبال جلب مخاطب و عرضه کتاب خوب به مشتریانش است باید به این موضوع توجه ویژه کند.

این نویسنده افزود:  برای نوشتن اثری خوب درباره امام رضا(ع) حتماً نباید به ضریح و حرم پرداخت. نویسنده‌ای که می‌خواهد در این حوزه اثر جدیدی بنویسد، بهتر است این زاویه‌دید را رها کند و به دنبال زاویه‌دیدهای جدید باشد.

مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی همچنین گفت: تا به حال ترجمه خوبی از کتاب خوب «عیونُ أخْبارِ الرّضا(ع)»که درباره زندگی، آثار و روایات علی بن موسی الرضا(ع) است، انجام نشده که بهتر است «به‌نشر» در این زمینه اقدام کند.

احمد دهقان رمان نویس هم گفت: انتشاراتی مانند «به‌نشر» بیشترین وابستگی را به امام رضا(ع) دارد. به همین دلیل باید تلاش کند بهترین آثار را درباره شخصیت ایشان خلق کند. مرجع تولید آثار خوب راجع به زندگی و سیره رضوی باید این انتشارات باشد نه اینکه مخاطب کتاب‌های خوب راجع به امام رضا (ع) را از نشر دیگری مطالعه کند.