قدس آنلاین - حدود نیمی از جمعیت ایران کاربر اینترنت هستند؛ نیازی که سهم قابل توجهی در سبد هزینه‌های هر خانوار دارد. شاید بتوان گفت به‌طور متوسط از هر خانوادة ۴ نفره، ۲ نفر آنها حتماً به فضای مجازی وصل هستند و برای خرید ترافیک باید به‌صورت هفتگی یا ماهانه هزینه‌ای را بپردازند؛هزینه‌ای که به دلیل گران‌بودنش صدای بسیاری را درآورده است اما چون نیاز است، مجبور به خرید آن حتی با این قیمت بالا و سرعت نه‌چندان دلچسب هستند.
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس معتقد است که دولت گران‌ترین، ناامن‌ترین و بی‌کیفیت‌ترین اینترنت را به مردم عرضه می‌کند. به گفته حجت‌الاسلام والمسلمین نصرالله پژمانفر، این مشکل با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات حل می‌شود. برای نمونه، ۹۷ درصد از مردم کره جنوبی که سرعت اینترنتش دیوانه‌کننده است، از شبکه داخلی اطلاعات استفاده می‌کنند؛ شبکه‌ای که از نظر امنیتی مطمئن‌تر است و سطح کیفیت خدمات آن، متناسب با قیمت عرضه، می‌تواند بسیار باصرفه‌تر از اینترتنی باشد که اکنون استفاده می‌کنیم.
وعده‌ای که بر زمین ماند
وعده راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات از دولت گذشته به مردم داده شد. حدود ۵ سال پیش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وقت از اجرای فاز اول شبکه ملی اطلاعات تا پایان نیمه اول سال ۹۱ خبر داد و گفت که فاز دوم این شبکه که با آن تمام میزبانی‌های سایت‌ها به داخل کشور منتقل می‌شود، تا پایان سال ۹۲ اتفاق می‌افتد.
رضا تقی‌پور راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات را تکلیف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، پیش از پایان برنامه پنجم توسعه عنوان کرده بود که در ۳ فاز اجرایی می‌شود به‌طوری که در فاز نهایی، مدیریت بومی شبکه اینترنت در داخل کشور انجام می‌شود و کشور به‌صورت کامل از ورود نرم‌افزارهای خارجی بی‌نیاز می گردد. با اینکه این موضوع محقق نشد و اکنون پرطرفدارترین نرم‌افزارهای ارتباطی در ایران، خارجی هستند، حدود یک میلیون فرصت شغلی اینترنتی هم از جوانان ایرانی گرفته شده است.
چند ماه پیش فاز نخست شبکه ملی اطلاعات راه‌اندازی شد اما آن‌طور که انتظار می‌رفت، تغییر محسوسی در استفاده کاربران عمومی و تخصصی اینترنت اتفاق نیفتاد. حالا قرار است که از فاز دوم شبکه ملی اطلاعات در دهه فجر رونمایی شود و فاز سوم همزمان با روز ارتباطات در سال آینده به بهرهبرداری برسد. رئیس سازمان فناوری اطلاعات گفت که شبکه ملی اطلاعات اکنون ایجاد شده است اما به‌مرور زمان تکمیل و منسجم خواهد شد.
نصرالله جهانگرد تأکید کرد که برای فاز دوم این شبکه دقیقاً می‌دانیم که قرار است چه اقداماتی انجام شود؛ موضوعی که اکنون جای ابهام برای بسیاری است که دقیقاً شبکه ملی اطلاعات قرار است چه کند؟ و اگر کرده، چرا آثار آن را شاهد نیستیم؟
رونق‌بخشی به کسب و کارهای اینترنتی
عطا خلیقی، مشاور سازمان فناوری اطلاعات ایران و مدیر مرکز توانمندسازی و تسهیل‌گری کسب و کارهای نوپای فاوا، درباره علل تأخیر راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات به خبرنگار ما می‌گوید: به نظر می‌رسد این تأخیر دلایل فنی داشته باشد. در فاز اول راه‌اندازی این شبکه قرار بود که درخواست و هاست‌های ایران را به خارج از کشور نفرستند که دوباره به ایران برگردد بلکه به‌صورت داخلی این انتقال محتوا و اطلاعات انجام شود.
در فاز دوم هم قرار بود ترافیکی که بین مشتری و سرور ایجاد می‌شود با عبور از مسیر داخلی، با درصد کمتری حساب شود که بناست این فاز در دهه فجر راه‌اندازی شود.
او با بیان اینکه اکنون شرکت‌های خدمات سرویس‌های اینترتی میزان مصرف ترافیک داخلی و ترافیک خارجی را برای مشتریان تفکیک می‌کنند، خاطرنشان می‌کند: در شبکه ملی اطلاعات سرویس‌هایی وجود دارد که می‌تواند باعث ایجاد کسب و کارهای جدید شود و درآمدزایی کند. از سوی دیگر، سرویس‌های داخلی به دلیل ترافیک زیادی که دارند، باید پول زیادی به شرکت‌های خدمات سرویس‌های اینترنتی پرداخت کنند.
ولی با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات این روند برعکس می‌شود یعنی به جای اینکه پولی برای زیادشدن ترافیک کاربران پرداخت کنند، به این دلیل که میزبانان داخلی ترافیک بالایی ایجاد می‌کنند و این ترافیک توسط شرکت‌های داخلی فروش می‌رود، پس آنها باید پولی به این سرورها بدهند. راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات در حوزه کسب و کارهایی که تولید محتوا می‌کند بسیار اثرگذار است.
خلیقی می‌گوید: هنوز مشخص نیست که در شبکه ملی اطلاعات قرار است چه کاری انجام دهند. خود من دقیقاً نمی‌دانم که چه ابزاری در اختیارم قرار خواهد گرفت.
او با بیان اینکه شبکه ملی اطلاعات در همه جای دنیا وجود دارد، معتقد است: اگر این شبکه تا الان در کشورمان راه نیفتاده به خاطر نقد و تفسیر بدی بوده که از ماجرا وجود داشته است. قرار بود که اینترانت داخلی راه بیندازند، بعد گفتند که منظور ما شبکه ملی اطلاعات است یعنی اطلاعات داخلی از کشور خارج نشود ولی کاربران دسترسی به شبکه جهانی اینترنت هم دارند.
ضعف در هماهنگی سیاست‌ها
خلیقی می‌گوید: در نمایشگاه «الکامپ» امسال که استارت‌آپ‌ها جمع شده بودند، مدیرعامل شرکت زیرساخت گفت چرا به استارت‌آپ‌ها نمی‌گویید که از فرصت‌های شبکه ملی اطلاعات استفاده کنند؟ گفتم چون اصلاً نمی‌دانند که این شبکه چیست. به‌صورت شفاف باید گفته شود که در شبکه ملی اطلاعات چه فرصت‌های تجاری وجود دارد تا کارآفرین‌ها از این فرصت‌ها برای ایجاد کسب و کار اینترنتی استفاده کنند.
به باور مؤسس «پرشین‌بلاگ» و «ارانیکو»، راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات به نفع دولت و مردم است چون کسب و کارهای اینترنتی را رونق می‌بخشد اما مسؤولان مرتبط باید دلایل تأخیر در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات را اعلام کنند که به خاطر مشکلات فنی و زیرساختی بوده یا نبود هماهنگی در سیاست‌ها.
او منفعت مالی ۵ هزار میلیارد تومانی دولت از راه‌نیفتادن شبکه ملی اطلاعات را دلیل دقیقی نمی‌داند و توضیح می‌دهد: دولت اگر پولی هم دربیاورد، به جیب وزیر که نمی‌رود و دوباره به جیب مردم برمی‌گردد. اگر درآمدی هست، خرج مردم می‌کند. ضمن اینکه این دلیل را غیرعقلانی می‌دانم.
خلیقی اصل ماجرا در تأخیر راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات را ضعف هماهنگی در سیاست‌ها میداند و می‌گوید: این ماجرا چندین بار مطرح و بازتعریف شده است. مصوبه آن برای بازتعریف به شورای عالی فضای مجازی رفته که برنامه‌ریزی دوباره برای آن، زمان‌بر است و سیاست‌های واحد و هماهنگی در این باره وجود ندارد.
نظر شما