معارضان سوری را بر اساس نوع فعالیت، پشتیبانی‌ای که می‌شوند و اهداف‌شان می‌توانیم به چنددسته تقسیم بکنیم. دسته‌ی اول معارضان سیاسی را داریم که عمدتا کسانی هستند که در قالب احزاب با گرایش چپ در سوریه فعالیت می‌کردند ومی‌کنند و دست به سلاح نبردند و خواهان این هستند که آینده‌ی کشور توسط مردم سوریه و صندوق‌های رای تعیین بشود و کشور به سمت یک نظام دموکرات با گرایشات سوسیالیستیحرکت بکند.

این عده معارضانی هستند که از پشتیبانی خارجی استفاده نکردند و جایگاهی در نشست ریاض نخواهند داشت.

دسته‌ی دوم گروهی از معارضان سوری هستند اما به پشیبانی عربستان وقطروابسته هستند و از حمایت‌های آمریکا و غرب هم بهره می‌برند؛ مثل جیش‌الاسلام یا جیش‌الفتح و جیش‌الحر. این گروه‌ها با اینکه سوری هستنداما مشکل‌شان این هست که با توجه به پشتیبانی که از سوی عربستان، قطر، ترکیه، اردن، آمریکاو اروپا می‌شوند؛ مطالباتی دارند که قابل تحقق در سوریه نیست. در واقع سرنگونی نظام را می‌خواهند و الگوی مطلوب وبدیل جایگزینی هم ندارند. به نظر می‌رسد ماموریت این گروه‌ها این است که سوریه را به کشور بحران‌زده و بی‌ثبات و بی‌حکومت تبدیل کند. به دلیل اینکه فرضا دولت سوریه هم کنار برود این‌ها گروه‌هایی نیستند که بتوانند باهم سازش کنند و حکومت تشکیل بدهند. برای همین عینا فضایی شبیه کشور لیبی در سوریه حاکم خواهد شد و عملا سوریه بین این گروه‌ها تقسیم خواهد شد و این گروه‌ها تمام وقت‌شان را به جنگ داخلی اختصاص می‌دهند. این گروه کسانی هستند که از پشتیبانی خارجی برخوردارند و عمده‌ی ترکیب اجلاس ریاض را تشکیل خواهند داد وبا اینکه بخش قابل توجهی از نیروهای آن‌ها سوری هستند اما به هیچ عنوان وحدت اراضی و امنیت سوریه در طی پنج سال گذشته برایشان مهم نبوده است و براساس دستورالعملی که از سوی پشتیبانان آن‌ها ارائه شده، مثل عربستان، قطر، ترکیه، اروپا، آمریکا و ... عمل می‌کنند تا اینکه واقعا بر اساس آزادی‌خواهی، دموکراسی‌خواهی، حق‌طلبی، و تشکیل یک حکومت دینی، آن‌گونه گه ادعا می‌کنند. البته ما دولت اسلامی عراق و شام را هم داریم که به نوعی خودش را برتر از این می‌داند که در این اجلاس‌ها شرکت کند و گروه النصره هم که شاخه ای از القاعده می‌باشد در نشست‌ها به رسمیت شناخته نمی‌شود واین دو در این نشست‌ها شرکت نمی‌کنند. البته آن بخشی از النصره که اسم خودش را تغییر داده و به اسم جبهه اهل شام یا اسامی دیگر فعالیت می‌کنند، جز مهمانان نشست ریاض خواهند بود.

اما در واقع نشست ریاض تلاشی است برای جبران خسارت و زیانی که حامیان تروریست‌ها در نشست آستانه در قزاقستان دیدند. یعنی با توجه به اینکه کشورهایی که پشتیبان تروریست‌ها بودند در نشست آستانه اجازه ورود پیدا نکردند این به نوعی حرکتی در مقابل اجلاس آستانه است و سعی می‌کند به گروه‌های معارض سوری که بعد از شکست حلب و مذاکرات آستانه بخش زیادی از آن‌ها به یاس و ناامیدی رسیدند، روحیه بدهد. به تعبیری عربستان سعودی می‌خواهد به نوعی این‌ها را شارژ و تزریق روحیه و امکانات بکند تا به یک خودباوری مجددی برسند و بتوانند اقدامات تروریستی شان را در سوریه ادامه بدهند.

*عضو هیئت علمی دانشگاه تهران