فاطمه نیک / چیزی نمانده که مهمانی خدا تمام شود. از وقت اضافه هم خبری نیست. باید تا فرصت هست به خودت بجنبی و برای خودت کاری کنی! احتمالاً این جمله‌ها را در این چندروزه از زبان این و آن زیاد شنیده‌ای. این و آنی که هم درست می‌گویند و هم راستش را بخواهی، درست نمی‌گویند. مهمانی خدا مگر تمام‌شدنی است؟! می‌دانم همه ته دلتان می‌دانید این‌جوری نیست. خدا بعد از این چندروز هم باز با ما رفیق می‌ماند. منتهی نه این‌که الان سر سال خدا ایستاده‌ایم، به ما فرصت خانه‌تکانی داده است. فرصتی که خیلی خاص برویم در خانه‌اش و درباره گذشته و آینده‌مان گپ بزنیم، فرصتی که دل به دلش بدهیم و گل بگوییم و گل بشنویم. چهارتا حرف حساب هم این بین رد و بدل کنیم. چهارتا حرف حساب که به قد و قواره‌مان اضافه کند و برای ماراتن بعدی بسازدمان. خدا را چه دیده‌ای! شاید در گپ‌وگفت شبهای قدر امسالمان نسخه همه عمرمان را پیچیدیم.
دعوت هستیم
می‌خواهیم برویم مهمانی، آن هم نه یک مهمانی معمولی، بلکه می‌خواهیم سر قراری برویم که از بس درباره اهمیتش شنیده‌ایم، استرس می‌گیریم و دستپاچه می‌شویم که حالا چطور برویم و چه‌کار بکنیم که همه‌چیز درست پیش برود و چیزی را از دست ندهیم. برای این‌که این اتفاق بیفتد، اول از همه از خود صاحبخانه کمک بگیرید و به او توکل کنید. البته خود جناب صاحبخانه هم توی این ماجرا کلی مرام گذاشته و راهنما و پیغام و پسغام فرستاده است. تازه بعضی از رفقای باحالش هم به کمکمان آمده‌اند. حالا که در آستانه شبهای قدر قرار گرفته‌ایم، بد نیست با هم این نکات و راهنماها و اعمال را مرور کنیم.
این‌کارها را قبل از شروع شب انجام بدهیم
- قرار است تمام شب را بیدار بمانیم، پس بهتر است به‌اندازه کافی استراحت کنیم.
- حتماً شنیده‌اید که با شکم پر نمی‌شود عبادت کرد، پس وقت افطار پرخوری نکنید. از آن‌طرف هم برای این‌که وسط دعا دلتان غش و ضعف نرود، با خود یک خوراکی کوچک همراه داشته باشید.
- قرار نیست تمام مدت شب چرت بزنیم یا به ساعت نگاه کنیم و هی پلک‌هایمان روی هم بیفتد، پس با برنامه‌ریزی و ترک کارهایی که خیلی مهم نیستند، انرژی‌مان را برای شب نگه داریم.
- برای شبهای قدر یک‌سری اعمال توصیه شده‌اند، بهتر است برنامه‌ریزی کنیم که اعمال شب قدر را چگونه به‌جا بیاوریم که نه خسته شویم و نه همه اعمال بماند برای ساعت آخر که با استرس بخواهیم همه را یک‌باره و بدون‌توجه انجام بدهیم
- وقتی را برای استراحت کردن و تجدیدقوا درنظر بگیرید.
- بیشترین وقت را برای مهم‌ترین کار بگذاریم. به‌عقیده بزرگان، بهترین کار در شبهای قدر، بررسی کارهای گذشته و توبه‌کردن است. پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید: «کسی‌که از روی ایمان و اخلاص برخیزد و در شب قدر عبادت کند، گناهان گذشته او آمرزیده می‌شود.»
- بهترین درخواست‌ها را برای وقتی بگذارید که حالتان از همیشه بهتر است. یادتان باشد که اوج مراسم و آداب این شب‌ها، لحظه قرآن به‌سرگرفتن است. در این لحظات به حرمت قرآنی که برسر داریم، دعای ما اجابت می‌شود.
این آداب را رعایت کنیم
- درحال طهارت باشید؛ یعنی وضو بگیرید و حواستان باشد که لباستان تمیز و پاکیزه باشد.
- بهتر است مسواک بزنید تا دهانتان پاک و خوشبو باشد.
- بهتر است در تمام شب رو به قبله باشید. فرقی نمی‌کند که ایستاده یا نشسته باشید، فقط وقت خواندن قرآن یا ادعیه ترجیحاً تکیه ندهید.
- برای انجام اعمال شب قدر اگر به مسجد محل یا زیارتگاه بروید، بهتر است، چون این‌جوری برای هر دعای شما جمعیتی آمین می‌گویند. درضمن شور و حال جمعیت به شما هم منتقل می‌شود.
- اگر برای برگزاری مراسم این شب‌ها به مسجد یا زیارتگاه می‌روید که هیچ! اما اگر در خانه هستید، حواستان باشد که محل عبادت هم مهم است. جایی را انتخاب کنید که پاک و تمیز و ترجیحاً آرام باشد.
توی این شب‌ها چی از خدا بخواهیم
- برای عاقبت‌بخیری دعا کنید. این جمله از قدیمی‌ها به یادگار مانده است، اما بزرگان دین هم خیلی به این جمله تأکید دارند. می‌دانید که خیر یعنی چه؟ یعنی خوبی که خدا قبولش دارد. پس برای عاقبت خوبی که خدا قبولش دارد، دعا کنید.
- در دعای جوشن از خداوند صدبار می‌خواهیم که ما را از آتش جهنم دور کند. این دعا را وقتی قرآن روی سر دارید هم تکرار کنید.
- برای امنیت خود و کشورمان و همه مردم جهان دعا کنیم.
- برای سلامتی خود و عزیزانمان دعا کنیم.
این اعمال در شب قدر مشترک هستند
قرارهای خدا با قرارهای ما مردم عادی فرق دارد؛ مثلاً برای خودش اعمالی دارد، یعنی توی این قرار بهتر است کارهایی را انجام بدهیم.
- مستحب است غسل کنید.
- مستحب است در شب قدر دو رکعت نماز بخوانید، مدلش هم این‌جوری است که در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید خوانده شود. بعد از نماز هفتادبار ذکر «استغفرالله و اتوب‌الیه» را تکرار کنید.
- مراسم قرآن به‌سرگرفتن را انجام دهید.
- مهمانی خدا که بدون یادی از امام حسین(ع) نمی‌شود! پس مستحب است که زیارت عاشورا بخوانید.
- امشب را باید احیاء بگیرید؛ یعنی تمام شب را تا سحر بیدار باشید.
- مستحب است صد رکعت نماز به‌صورت دورکعتی بخوانید. بزرگان گفته‌اند بهتر است در هر رکعت بعد از حمد، 10 مرتبه سوره توحید خوانده شود.
- بهتر است توی این شب برای گفت‌وگو با خدا کمی از بزرگ‌ترهایمان کمک بگیریم و از روی دست آن‌ها تقلب کنیم. برای همین توصیه شده به‌سراغ دعاهایی برویم که از امامان معصوم برایمان به یادگار مانده است، مانند دعای جوشن کبیر.
- امشب قرار است از خدا طلب آمرزش کنیم؛ یعنی بهش بگوییم توی این یک‌سال شتر دیدی، ندیدی!
- صلوات بفرستیم
قرار شب اول: حسابرسی
یکی از عبادت‌هایی که توی این شب‌ها توصیه شده، فکر کردن است. در ادامه کمی برای این فکر کردن برنامه‌ریزی کرده‌ایم و گفته‌ایم بهتر است این چندشب به چی فکر کنیم. شب اول را ما گذاشته‌ایم برای مچ‌گیری و حساب‌وکتاب با خودمان! قرار است با دقت به آن‌چه گذشته، رسیدگی کنیم و مو را از ماست بکشیم بیرون.
این اعمال مخصوص شب نوزدهم است
1- صدبار ذکر «استغفرالله ربی واتوب الیه»
2- صدبار ذکر «اللهم العن قتلة امیرالمومنین»
3- دعای اللهم اجعل فیما تقضی و تقدر من الامر المحتوم ...
شب دوم: خودشناسی
هرکسی‌که می‌خواهد سرش به تنش بیارزد، باید از خودش خبر داشته باشد؛ یعنی بداند کیست؟ از کجا آمده؟ الان کجاست؟ و قرار است به کجا برود؟ می‌گویند توی همین شب‌ها قدر و اندازه آدم مشخص می‌شود. می‌گویند توی همین شب‌ها تقدیرت معلوم می‌شود. می‌گویند اگر می‌خواهی تکانی به خودت بدهی و طرحی برای زندگی‌ات بنویسی، حالا وقتش است. خب اگر وقتش است، تا ندانی کی هستی و کجا ایستاده‌ای، چطور می‌خواهی برای کجا بروم و چطور برومت برنامه‌ریزی کنی؟! اصلاً آمدیم و خدا صدایت زد! نباید بدانی کیستی تا جوابش را بدهی؟!
این اعمال مخصوص شب بیست‌ویکم است
1- دعای اللهم صل علی محمد وال محمد و اقسم لی حلما یسد عنی باب الجهل ... .
2- لعن بر قاتل امیرالمؤمنین.
3- زیارت حضرت علی(ع)
شب سوم: تصمیم‌گیری برای شروعی تازه
اگر در قرارهای قبلی مرحله سنجش و خودشناسی را گذرانده‌ای، حالا رسیده‌ای به تصمیم‌گیری. آدم‌هایی که اهل سیر و سلوک هستند، تصمیم‌گیری را عزم معنی کرده‌اند. مثلاً عزم می‌کنند که کار غلطی را ترک کنند یا عمل مستحبی را انجام دهند. بیشتر ما وقتی در آستانه سال جدید یا شروع دوباره قرار می‌گیریم، قصد می‌کنیم کارهای زیادی انجام دهیم و تصمیمات جدیدی برای زندگی‌مان می‌گیریم. شبهای قدر شروع تازه‌ای است و همان‌طورکه گفتیم می‌تواند برای سنجش و ارزیابی تو زمان مناسبی باشد. نکته این است که تو می‌خواهی چه‌چیز را تغییر دهی؟ و چه تصمیمی برای سال آینده‌ات بگیری؟
این اعمال مخصوص شب بیست‌وسوم است
- تلاوت سوره‌های عنکبوت و روم
- هزارمرتبه سوره قدر.
- خواندن و تکرار دعای فرج امام زمان(عج)
این شب‌ها و تکرار هرساله‌شان یعنی این‌که همیشه وقت هست به سرخط برگردی. هرجا گم شدی، برگرد سر هدف و نقطه آغاز! همه‌چیز درست می‌شود. مهمانی خدا شاید تمام بشود، اما محبتش نامحدود و تمام‌نشدنی است. هرجا در مسیر جاماندی، کنارت می‌ماند.
نظر شما