قدس آنلاین- سند نظام جامع پژوهش حوزه توسط منصوب شدگان رهبر معظم انقلاب در شورای عالی حوزه علمیه خراسان مورد تصویب قرار گرفت و پس از آن توسط حجت الاسلام والمسلمین فرزانه، دبیر شورای عالی به مدیر حوزه علمیه خراسان ابلاغ شد.
رئیس کمیسیون پژوهش شورای عالی حوزه علمیه خراسان در گفت و گو با قدس با اعلام این خبر می‌گوید: با توجه به توسعه حوزه علمیه خراسان در سال ۱۳۹۴ توسط مقام معظم رهبری که به تشکیل شورای عالی حوزه علمیه خراسان به عنوان دومین حوزه علمیه شیعی منجر شد، کمسیون‌هایی در این شورا ایجاد شد که یکی از آن‌ها عرصه پژوهش و تحقیق را در حوزه علمیه پیگیری می‌کند و به شکل گیری نظام‌ها و فرایندهای پژوهشی بیشتر و گسترده‌تری نسبت به گذشته در بین فضلا، طلاب، متون درسی نظام‌های آموزشی و مؤسسات تحقیقاتی و رسیدن به نظام‌واره‌های جدید علوم حوزوی منجر می‌شود.
ضرورت ایجاد زیرساخت برای تبدیل پژوهش به جریان جاری حوزه علمیه
رئیس کمیسیون پژوهش شورای عالی حوزه علمیه خراسان بر ضرورت ایجاد زیرساخت برای تبدیل پژوهش به جریان جاری حوزه علمیه اشاره می‌کند و می‌افزاید: ایجاد بانک اطلاعات پژوهشی جامع حوزه علمیه خراسان شامل مؤسسات پژوهشی، اطلاعات پژوهشگران، کتاب‌ها و کتابخانه‌ها، نرم‌افزارها و پایان نامه‌ها و نشریات با امکان بهره برداری و دسترسی همه مدارس و مراکز حوزوی، یکی از زیرساخت‌هاست.
وی ادامه می‌دهد: تاسیس و بهره‌برداری از کتابخانه‌های جامع حوزه علمیه در موضوعاتی مانند فقه و اصول و علوم قرآن و حدیث، علوم عقلی و ادبیات عرب، در کنار تقویت و تجهیز و ساماندهی کتابخانه‌های مدارس به نرم افزارهای مورد نیاز پژوهشی، ایجاد زیر ساخت‌های شبکه علمی مجازی برای مدارس برای بحث و گفت وگوی آزاد طلاب و استادان به گونه‌ای که حدود ۱۵۰ مدرسه علمیه در استان‌های خراسان استادان و طلاب در موضوعات علمی در مباحث پژوهشی در کرسی‌های نظریه‌پردازی بتوانند با بهره‌برداری از فضای مجازی بحث و گفت‌وگوی آزاد علمی و هدفمند داشته باشند، از دیگر زیرساخت‌های لازم برای جریان‌سازی پژوهش در حوزه علمیه است.
اصلاح الگوی تدریس بر اساس آموزشِ پژوهش محور
حجت‌الاسلام والمسلمین مرویان حسینی می‌افزاید: بر این اساس یکی از مصوبات مورد توجه، بحث اصلاح الگوی تدریس بر اساس آموزشِ پژوهش محور است، به گونه‌ای که استادان در تمام سطوح و تمام عناوین درسی هم خود رویکردهای پژوهشی و تحقیقی را مورد توجه قرار دهند و هم سبک آموزش آن‌ها پرورش دهنده پژوهشگر باشد و هم محصول علمی عرصه‌های آموزشی ما به شکل گیری پژوهشگران مورد نیاز منجر شود.
وی ادامه می‌دهد: برخی از موضوعات و عناوین جز با یک گروه علمی پژوهشی که در بخش‌های مختلف تولید علمی مشارکت داشته باشند محقق و میسر نمی‌شود، بنابراین ما در حوزه علمیه خراسان به این سو حرکت و در کنار پژوهش‌های فردی، پژوهش‌های گروهی را هم مورد توجه قرار داده و تشویق و ترویج خواهیم کرد.
رئیس کمیسیون پژوهش شورای عالی حوزه علمیه خراسان تأکید می‌کند: لازم است همه آنچه در عرصه تولید پژوهش و تحقیق اتفاق می‌افتد را به نظام اولویت‌ها و نیازسنجی معطوف کنیم. باید از پژوهش‌های موازی، پژوهش‌های کم مصرف، پژوهش‌های تکراری پرهیز کنیم و محصولات فاخر حوزه علمیه در سطح ۳ و ۴ و فعالیت‌های مراکز پژوهشی با نیاز سنجی‌های پژوهشی و در واقع بهره گیری از نظام اولویت‌ها تحقق یابد که می‌توانند مسیر ممتازی را در جهت تأمین نیازهای جامعه و نظام اسلامی داشته باشند.
چشم انداز تحقیق و پژوهش حوزه علمیه خراسان در افق سال ۱۴۱۴
مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان هم با اشاره به ابلاغ سند نظام جامع پژوهش حوزه علمیه می‌گوید: این سند در چهل و پنجمین جلسه شورای عالی تصویب و پس از آن توسط حجت‌الاسلام‌والمسلمین فرزانه، به مدیر مرکز مدیریت حوزه علمیه ابلاغ شده است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین فتح‌اللهی می‌افزاید: تنظیم اولیه سند توسط کمیسیون تخصصی پژوهش شورای عالی و گروه مطالعات پژوهشی معاونت پژوهش حوزه علمیه صورت گرفت و پس از ویرایش توسط کمیسیون تخصصی پژوهش در شورای عالی حوزه علمیه خراسان مطرح شد و مورد تصویب قرار گرفت.
وی ادامه می‌دهد: این سند در سه فصل تهیه شده که فصل اول بیان کلیات است، در این فصل عناوین به نام‌های چشم انداز حوزه علمیه خراسان در افق سال ۱۴۱۴ شمسی، چشم‌انداز تحقیق و پژوهش در حوزه علمیه خراسان در افق سال ۱۴۱۴ و عنوان رسالت و مأموریت حوزه علمیه و روحانیت شیعه آمده است که عنوان سوم به سه موضوع تفقه در دین، ابلاغ دین و اقامه دین نگاه ویژه‌ای دارد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین فتح‌اللهی در توضیح بیشتر می‌افزاید: محور تفقه در دین در این سند به فهم دقیق، منسجم و کامل از دین اسلام بر پایه وحی و عقل و سنت و سیره پیامبر اعظم و امامان معصوم(علیهم‌السلام) به عنوان کامل‌ترین برنامه رشد و تعالی انسان با رویکردهای توصیفی، تحلیلی و تبیینی تعریف شده است.
محور دوم که ابلاغ دین است به تعلیم، تبیین و نشر علوم و معارف اسلامی و پاسداشت آن‌ها در برابر برداشت‌های نادرست و تبیین‌های ناصواب و تربیت نیروهای متخصص و آگاه به معارف اشاره دارد.
سومین محور که پیرامون اقامه دین است، تحقق عینی اسلام در ابعاد عقیدتی، تربیتی، اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در جوامع بشری بر پایه قسط و عدل و نفی طاغوت برای ایجاد و گسترش حکومت و تمدن اسلامی و زمینه سازی برای حاکمیت جهانی دین با ظهور امام عصر(عجل‌الله تعالی فرجه) را هدف دارد.
مبانی تدوین سند نظام جامع پژوهش
مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان ادامه می‌دهد: فصل دوم این سند به مبانی تدوین نظام جامع پژوهش پرداخته است که شامل سه عنوان مأموریت‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، اساسنامه شورای عالی حوزه علمیه خراسان و الزامات پژوهشی سند چشم انداز حوزه علمیه خراسان می‌شود.
حجت الاسلام‌والمسلمین فتح‌اللهی می‌افزاید: فصل سوم پیرامون مأموریت، راهبرد و برنامه‌های کلان پژوهش است که این نیز شامل سه بخش به نام مأموریت، راهبردها و برنامه‌های کلان پژوهش می‌شود و عنوان برنامه‌های کلان پژوهش ۴ چهار گزینه زیرساخت‌های پژوهشی، فرهنگ‌سازی پژوهش، منشورات علمی و تخصصی و نیازسنجی پژوهشی را در خود جای داده است.
وی ادامه می‌دهد: این سند که با آیه مشهور تفقه(۱۲۲ سوره توبه) و مقدمه‌ای از سابقه عظیم و قدمت و شهرت حوزه علمیه خراسان نگاشته شده در ابتدا به منابع و اسنادی که در تدوین آن مورد استفاده قرار گرفته، اشاره کرده است.
مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه علمیه خراسان تأکید می‌کند: این منابع شامل حکم ابلاغی رهبر معظم انقلاب به شورای عالی حوزه علمیه خراسان، سخنان و دیدگاه‌های امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب، اساسنامه شورای عالی حوزه علمیه خراسان، سند چشم‌انداز حوزه علمیه خراسان، مصوبات شورای برنامه‌ریزی مدیریت حوزه علمیه خراسان، نظام جامع پژوهش حوزه علمیه قم و نقشه جامع علمی کشور می‌شود.
نظر شما