به گزارش قدس آنلاین به نقل از هفته نامه بیت المقدس؛ امام موسی صدر در سال 1338 به توصیه مراجع بزرگ شیعیان ازجمله حضرت آیت‌الله العظمی بروجردی (رحمهالله علیه) سرزمین مادری خود را برای رهبری شیعیان لبنان به سوی این کشور ترک کرد. آیت‌الله سید عبدالحسین شرف‌الدین پیش ازآن رهبری شیعیان لبنان را به عهده داشت که امام موسی صدر رهبری شیعیان را برای اجرای وصیت ایشان به عهده گرفت.
اقدامات پررنگ امام موسی صدر در لبنان برای رفع محرومیت مناطق شیعی این کشور یادگاری از دوران حضور ایشان در لبنان است. فعالیتهای دینی و فرهنگی گسترده امام موسی صدر تأثیرات گستردهای در لبنان داشت که ازجمله آنها می‌توان به اشتغال هزاران خانواده بی‌بضاعت و اجرای صدها پروژه عمرانی و فرهنگی دراین کشور اشاره کرد.
تأسیس مجلس اعلای اسلامی شیعیان در سال 1348 که با درخواست امام موسی صدر از حکومت لبنان صورت گرفت، تلاشی برای ساماندهی وضعیت شیعیان این کشور بود. تشکیل جنبش محرومان لبنان در سال ۱۳۵۳ اقدام دیگر امام موسی صدر بود که به دنبال عدم پذیرش درخواست صدر از سوی دولت لبنان برای اجرای پروژههای زیربنایی در مناطق محروم و شیعه‌نشین دراین کشور انجام گرفت. صدر به دنبال این اقدامات خود کم‌کم به امام موسی صدر معروف شد.
اقدامات امام موسی صدر برای خاتمه بخشیدن به جنگ داخلی لبنان در سال 1354 ازجایگاه و محبوبیت بالای ایشان در این کشور حکایت داشت. ارتباط نزدیک امام موسی صدر با رهبران مسیحی و اهل سنت لبنان باعث شد که‌ایشان تأثیرات معنوی بسیاری بر آنها داشته باشد.
امام موسی صدر در سوم شهریور سال 1357 به دنبال دعوت رسمی معمر قذافی به لیبی سفر کرد. حکایت ربوده شدن ایشان از روز نهم شهریور سال 1357 آغاز شد. شیخ محمد یعقوب و استاد عباس بدرالدین نیز از همراهان امام موسی صدر بودند که بعد از سوار شدن به اتومبیلهای دولتی لیبی ربوده شدند. آنها برای دیدار با قذافی راهی شده بودند. دولت لیبی بعد از ای ماجرا ادعا داشت که امام موسی صدر به ایتالیا سفر کرده است؛ اما این در حالی بود که دولتهای لبنان و ایتالیا ادعای رژیم قذافی مبنی بر سفر امام موسی صدر به رم را تکذیب کردند. اطلاعات بعدی نیز حکایت از این موضوع داشت که امام موسی صدر از لیبی خارج نشده است. خانواده امام موسی صدر نیز از قرائنی مبنی بر در حیات بودن ایشان خبر دادهاند.
میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان، سعد حریری، نخست‌وزیر و جبران باسیل، وزیر امور خارجه این کشور طی چند ماه گذشته در دیداری که با فایز مصطفی السراج، رئیس شورای ریاست دولت وفاق ملی در لیبی داشتند، خواستار جدیتر شدن موضوع پرونده ربوده شدن امام موسی صدر و دو همراه وی در لیبی شدند. فایز مصطفی السراج در این دیدار از ادامه تلاشها دراین زمینه خبر داد. جلسه دادگاه پرونده ربوده شدن امام موسی صدر و دو همراه ایشان نیز برای ارائه تحقیقات جاری به تاریخ 20 اکتبر 2017 موکول شده‌است.
دراین بخش از یادداشت باید به‌اهمیت پیگیری موضوع ربوده شدن امام موسی صدر و دو همراه ایشان پرداخته شود. با گذشت نزدیک به سی‌ونه سال از ربوده شدن امام موسی صدر تلاشها برای پیگیری این موضوع کافی نبوده است. به فراموشی سپردن این موضوع مهم به هیچ‌وجه در بین افکار عمومی پسندیده نیست. دستگاه دیپلماسی کشور با پیگیری جدی این موضوع میتواند جدیت خود را در رابطه با مواضع حق گرایانه نشان دهد. این امر موجب میشود که نوعی احترام و اعتماد بینالمللی نسبت به جدیت دستگاه دیپلماسی کشورمان در پیگیری حقوق بشر و به ویژه حقوق اتباع ایجاد شود.
نکته دیگر در باب اهمیت این موضوع عبارت است از اینکه احتمالاً ربوده شدن امام موسی صدر و دو تن از همراهان ایشان به دنبال نقشههای پنهانی دشمنان جمهوری اسلامی ایران روی داده‌است؛ لذا پیگیری جدی این موضوع میتواند چنین نقشههایی را نیز برملا سازد و گامهای عملی برای مقابله با این توطئهها در پی داشته باشد. بر این اساس برخی‌از شیوههای پیگیری قضایی سرنوشت امام موسی صدر در ادامه ذکر میشود.
سازمان ملل متحد با تصویب مدارک بینالمللی متعددی ناپدید شدن اجباری را تقبیح کرده است که از آن جمله می‌توان به اعلامیه مجمع عمومی این سازمان در 18 دسامبر 1992 اشاره کرد. این اعلامیه طی قطعنامهای تحت عنوان «اعلامیه حمایت از همه اشـخاص در قـبال نـاپدیدشدگی اجباری» صادر شده است. یک کمیته کاری از سوی کـمیسیون حـقوق بشر سـازمان مـلل مـتحد برای بررسی موضوع ناپدید شدن اجباری تشکیل شده است؛ بنابراین مکاتبه با این کمیته کاری یکی از شیوههای پیگیری سرنوشت امام موسی صدر است.
مراجعه به دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ) شیوه دیگری برای بررسی این موضوع است. بدین ترتیب یکی از دو کشور ایران یا لبنان میتوانند به طرح شکایت خود بپردازند. صلاحیت دیـوان بینالمللی دادگستری نیز با رجوع به کـنوانسیونهای مـتعدد مرتبط با تروریسم‌وگروگان‌گیری قابل‌شناسایی است.
ازآنجایی‌که دولت لیبی ادعا کرده بود که امام موسی صدر به کشور ایتالیا سفر کرده‌است؛ لذا امکان مراجعه به دادگاه اروپایی حقوق بشر نیز در صورت صحت این موضوع وجود داشت؛ اما با توجه به اینکه این ادعا بر اساس اسناد موجود تکذیب شده است، مسئول شناخته شدن ایتالیا نمیتواند موردبحث باشد.
راهکار دیگر برای بررسی این موضوع انجام طرح تحقیق و تفحص از سوی مجلس شورای اسلامی بر اساس اصل 76 قانون اساسی است؛ لذا مجلس شورای اسلامی با مشخص شدن ابعاد موضوع ربوده شدن امام موسی صدر و همراهان ایشان میتواند فشار سیاسی لازم را بر عناصری که در مـظان اتهام هستند، وارد سازد. برای این منظور مجلس شورای اسلامی و مجلس ملی لبنان با همکاری یکدیگر میتوانند کمیتههایی متشکل از نمایندگان دو کشور تشکیل دهند.این اقدام میتواند بررسیهای موجود را سرعت بخشد. حضور حقوقدانانی در این کمیته پیگیریهای قضایی این پرونده را تسهیل خواهد بخشید.
در مجموع باید اشاره داشت که پیگیری جدیتر موضوع ربوده شدن امام موسی صدر و همراهان ایشان امری لازم است که سپری شدن یک روز نیز میتواند دیر باشد. گذشت سالهای طولانی از این ماجرا نمیتواند موجب فراموشی این موضوع تلخ شود. بی‌شک این موضوع به دنبال طراحی نقشههای پنهانی دشمنان جمهوری اسلامی ایران اتفاق افتاده است که آشکار شدن پشت پرده آن میتواند چهره واقعی مدعیان حقوق بشر را به تصویر بکشد. در مقابل امام موسی صدرهای این سرزمین همچون خورشیدی پشت ابرهای تیره و تار مدعیان حقوق بشر به درخشش پرتوهایی پرنور خود برای هدایت گم‌گشتگان ادامه خواهند داد و حیات آنها جاویدان خواهد بود./
انتهای پیام
رامین ولی‌زاده میدانی
هفته نامه بیت المقدس دوشنبه هر هفته ضمیمه روزنامه قدس منتشر می شود.
نظر شما