قدس آنلاین- جمعیت کشور به سرعت به سمت سالمندی و پیر شدن در حال پیشروی است و پایین بودن نرخ موالید چالشی جدی است که کشور و سیاست‌های پیش بینی شده در حوزه‌های مختلف را تهدید می‌کند. اگرچه به دلیل نو پا بودن نظام کشور، سیاست جمعیتی در ایران در زمان‌های گوناگون، شرایط مختلفی را سپری کرده است اما همچنان متولی مشخصی برای پیگیری سیاست‌های جمعیت وجود ندارد و اجرای آن همیشه در بین سازمان‌های مختلف پاسکاری می‌شود.
از طرفی اگرچه معضل بیکاری و برخی مشکلات اقتصادی موجب شده‌اند که رغبت خانواده‌ها به فرزندآوری و ازدواج جوانان کاهش پیدا کند اما در آینده همین کاهش جمعیت موجب خواهد شد چالش‌های کلان تری نسبت به بیکاری و معیشت در کشور رخ بنماید.
* هیچ سیاست تشویقی برای افزایش جمعیت وجود ندارد
یک کارشناس اجتماعی در این باره می‌گوید: کشور در آینده‌ای نزدیک با افت شدید نرخ باروری و کاهش جمعیت جوان و پویا روبه رو خواهد شد.
محمود رضایی در ادامه می‌افزاید: این پرسش وجود دارد که چرا هیچ حرکت مؤثری در تغییر سیاست‌های جمعیتی که هم اکنون در عمل اجرا می‌شود، صورت نمی‌گیرد؛ زیرا در بیشتر مناطق کشور این سیاست‌ها در عمل همان سیاست‌های کنترل جمعیت است. از طرفی در حال حاضر بر خلاف سال‌های کنترل جمعیت که برای جلوگیری از افزایش جمعیت سیاست‌های تشویقی وجود داشت، هیچ گونه سیاست تشویقی در راستای سیاست‌های جدید جمعیتی وجود ندارد.
وی تصریح می‌کند: افزایش مشوق‌های ازدواج جوانان و کاهش سن ازدواج، کاهش ساعت کاری زنان، بیمه زنان خانه‌دار، همچنین افزایش مرخصی زایمان، افزایش فرصت‌های شغلی و ایجاد درآمد پایدار از جمله مواردی است که می‌تواند در ترغیب زوجین به فرزندآوری بیشتر مؤثر باشد. البته اجرای چنین طرح‌هایی ممکن است به آسانی میسر نباشد؛ زیرا بار مالی زیادی برای دولت به همراه دارد.
* برنامه داریم، عزم راسخ نداریم!
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز در این باره می‌گوید: نگرانی از نزول جمعیت برای آینده کشور بسیار جدی است.
حجت الاسلام سید محمد باقر عبادی در گفت و گو با قدس می‌افزاید: اساس پیشرفت یک کشور مبتنی بر نیروی انسانی فعال است و نیروی انسانی، نقش موتور محرکه یک کشور را بازی می‌کند. متوسط نرخ رشد جمعیت در کشور ۱.۲۴ درصد است و رشد جمعیت نیازمند برنامه‌ریزی فرهنگی و اقتصادی می‌باشد. از طرفی از حیث سیاست و برنامه کمبودی وجود ندارد، بلکه برخی مجریان و مسئولان به دلیل اینکه به سیاست‌های جمعیتی اعتقاد ندارند در این زمینه اعمال سلیقه شخصی می‌کنند و متأسفانه نظارتی هم در این زمینه صورت نمی‌گیرد.
* یک دهمِ سیاست‌های کنترل جمعیت هم کار نشد!
نماینده مردم شهرستان‌های بیرجند، درمیان و خوسف در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اندازه یک دهم سیاست‌های کنترلی درباره افزایش سیاست جمعیتی در کشور کار نشد، اظهار می‌دارد: حتی اروپایی‌ها که زمانی به دنبال کاهش سیاست‌های جمعیتی بودند اکنون سیاست‌های انگیزشی را برای فرزندآوری به صورت جدی و نه شعارگونه در پیش گرفته‌اند.
حجت الاسلام عبادی با اشاره به اینکه مشکلات معیشتی و فرهنگی در رشد جمعیت مؤثر است، ادامه می‌دهد: از طرفی مشکلات اقتصادی نیز بر سیاست‌های افزایش جمعیت سایه افکنده است. در این زمینه نیز باید زیرساخت‌های اقتصادی نیز فراهم شوند و دولت به رفع معضل بیکاری و تأمین مسکن جوانان برای ترغیب آن‌ها به امر ازدواج توجه ویژه داشته باشد. همچنین موضوع فرهنگسازی نیز در زمینه اجرای سیاست‌های جمعیتی باید مد نظر گرفته شود؛ زیرا متأسفانه برخی خانواده‌ها نیز با اینکه از شرایط اقتصادی خوبی برخوردار هستند، اما به تقلید از سیاست‌های غربی، راحت‌طلبی را انتخاب می‌کنند و به دنبال تجمل‌گرایی هستند.
* بحران تک‌فرزندی
وی می‌افزاید: تک فرزندی بشدت در بین خانواده‌ها در حال افزایش است و طبق آمار، یک سوم خانواده‌های تهرانی تک فرزندی هستند، از طرفی افزایش سن ازدواج در این زمینه تأثیرگذار است و موجب کاهش ناباروری می‌شود؛ زیرا در واقع بهترین سن باروری حدود ۲۰ تا ۳۵ سال است.
حجت الاسلام عبادی با انتقاد از اجرا نشدن کامل سیاست‌های جمعیتی ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب یادآور می‌شود: دستگاه‌ها در این زمینه حرکت برجسته‌ای نداشته‌اند و متأسفانه نظارتی هم در این زمینه صورت نمی‌گیرد. از طرفی باید نهاد و متولی واحدی برای پیگیری سیاست‌های جمعیتی تعیین و مشخص شود و از دستگاه‌های مختلف گزارش عملکرد بخواهد تا حرکت تدریجی در جهت افزایش نرخ رشد جمعیت در کشور به طور جدی صورت بگیرد.
نظر شما