قدس آنلاین- سخنرانی ترامپ پیرامون توافق هسته‌ای با ایران، می‌تواند نادرست‌ترین سخنرانی او در دوران ریاست جمهوری و بسته به آنچه پیش خواهد آمد، خسارت‌آورترین هم باشد! این اتفاق بوضوح آنچه را که برجام به دنبالش بود، یعنی میزان تعهد ایران و نیاز به راستی‌آزمایی را تحت شعاع قرار می‌دهد. اگر ترامپ با همین منطق پیش برود، یکی از بزرگترین دستاوردهای دیپلماتیک سال‌های اخیر به دستان او از هم خواهد پاشید! تنش‌های خاورمیانه تشدید خواهد شد؛ حل بحران کره شمالی از راه مسالمت آمیز غیرممکن خواهد بود و نیز، اظهارات ایالات متحده برای دوستان و دشمنان تا وقتی ترامپ در کاخ سفید است، غیرقابل اعتماد خواهد گشت.
تنفر ترامپ نسبت به برجام کاملاً محرز است. او تعبیر خود از برجام در روزهای نامزدی ریاست‌جمهوری را تکرار کرد: «یکی از بدترین و یک‌سویه‌ترین توافقات در تاریخ ایالات متحده»!
با این حال، تمام مشاوران او و نیز دیگر اعضای ۱+۵، و حتی اکثریت قریب به اتفاق افسران ارتش و اطلاعات اسرائیل، حتی آنها که در ابتدا با برجام مخالف بودند، از ترامپ خواستند که از توافق خارج نشود.
در نظر ترامپ، مشکل این است که شرایط توافق برای ایرانیان قابل تحمل است؛ برجام ایران را ملزم کرده که بخش بزرگی از برنامه هسته‌ای خود، مخصوصاً هر روش ممکن منجر به ساخت بمب اتمی را از بین ببرد؛ در مقابل ایالات متحده و کشورهای دیگر باید تحریم‌های هسته‌ای را از میان بردارند.

درست پیش از امضای توافق، کنگره که تا آن زمان به دلیل رسمی نشدن توافق هیچ موضعی اتخاذ نکرده بود، قانونی را تحت عنوان سند بازنگری توافق هسته‌ای ایران تصویب کرد. این قانون رئیس‌جمهوری را ملزم کرد در هر ۹۰ روز پایبندی ایران به برجام را تأیید کند. اگر او تأیید کند که ایران به توافق پایبند نبوده، کنگره می‌تواند ظرف ۶۰ روز برای احیای مجدد تحریم‌ها رأی‌گیری کند.
جمهوری‌خواهانی که این قانون را نوشتند، تصور می‌کردند که میانبر خوبی زده‌اند! از نظر آنها ایران به توافق پایبند نمی‌ماند، در نتیجه اوباما و یا هیلاری کلینتون (که به احتمال زیاد رئیس‌جمهوری بعدی بود) شرمسار از پذیرش چنین توافقی بوده و کنگره توافق را لغو می‌نمود. اما همانطور که بازرسان بارها و بارها اعلام کرده‌اند، ایران به توافق پایبند ماند. حتی ترامپ هم ناچار شد دو بار گواهی پایبندی ایران را امضا کند. در آخرین باری که او این گواهی را امضا کرد، اعلام نمود که ممکن است دفعه بعد چنین کاری را تکرار نکند.
تصمبم گرفت در پایان این دوره ۹۰ روزه پایبندی ایران به توافق را تأیید نکند و توپ را در زمین کنگره بیندازد.
او دلایل اندکی برای اقدام خود برشمرد که همگی آن‌ها یا بی‌ربط بود و یا حقیقت نداشت. اصلی‌ترین دلیل او این بود که حکومت ایران مردم بدی دارد. کارهای نادرست می‌کنند! نیمی از سخنرانی او به شرح چنین مسائلی گذشت که اکثراً به سه یا چهار دهه گذشته برمی‌گشت؛ تسخیر سفارت آمریکا در آبان ۵۸، حمایت از حملات حزب الله لبنان در سال‌های ۱۳۶۱ و ۶۲، پناه دادن به تروریست‌ها بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر و حمایت‌های اخیر ایران از تروریست‌ها در سوریه و یمن!
به راحتی می‌توان همه این حقایق را دلایلی برای حفظ توافق قلمداد کرد، چرا که می‌توان گفت ما به توافقی نیاز داریم تا این خشونت‌ها را مهار و مهم‌تر از همه، حکومت ایران را از نظر ساخت تسلیحات هسته‌ای کنترل کند.
ما در برجام متعهد به کنارگذاشتن هیچ یک از سلاح‌های خود نیستیم، بلکه ما و همپیمانان ما تنها باید دست از تحریم‌هایی برداریم که ایران را برای از بین بردن برنامه هسته‌ای تحت فشار قرار می‌داد و حالا که آنها چنین کاری را انجام داده‌اند، لغو تحریم‌ها کاملاً منصفانه است.
علاوه بر این، سازمان ملل تحریم‌های مختلفی را بر ایران به خاطر آزمایش‌های موشکی و حمایت از تروریسم اعمال کرده است. حتی بعد از امضای برجام، آن تحریم‌ها پابرجا مانده‌اند؛ پس هیچ نیازی نیست که برجام دوباره نوشته شود تا به این نکات در آن اشاره شود! چراکه این موارد قبلاً لحاظ شده است.
ترامپ در صحبت‌های صریحش درباره توافق هسته‌ای، ادعا کرد که این توافق به ایران اجازه می‌دهد تا بخش‌های مشخصی از برنامه هسته‌ای‌اش را به پیش ببرد تا جایی که بسرعت در اندک زمانی می‌تواند به یک قدرت هسته‌ای تبدیل شود! این کاملاً نادرست است. ایرانیان مجازند سانتریفیوژهای پیش‌ساخته را ارتقا دهند، اما در تعداد سانتریفیوژهایی که می‌توانند تولید یا ذخیره کنند، محدودیت وجود دارد.
آن‌ها نمی‌توانند از سانتریفیوژها برای غنی‌سازی اورانیوم بهره ببرند، همچنین ذخایر اورانیومی را که از قبل داشته‌اند معدوم یا از کشور خارج کرده‌اند. همچنین با وجود اینکه بعضی از این ممنوعیت‌ها بعد از ۱۰ سال از میان برداشته می‌شوند، بقیه تا ۱۵ و حتی ۲۵ سال بعد پابرجا بوده و حتی بعضی از آنها، از جمله حق آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازرسی امکانات، تاریخ انقضا ندارند.
ترامپ ادامه داد: رژیم ایران مرتکب خشونت‌های متعددی شده است. او به سه مورد اشاره کرد: اول، در دو مورد مجزا، مقدار آب سنگین تولید شده در ایران از حد مجاز ۱۳۰ متریک تن فراتر رفته است. این گفته ترامپ درست است، اما مقدار اضافی بلافاصله اصلاح شد و روی هیچ برنامه یا ظرفیتی تأثیر نداشت. دوم، آن‌ها نتوانستند انتظارات ما را در بهره‌برداری از سانتریفیوژهای پیش‌ساخته برآورده کنند! من متوجه این منظور ترامپ نشدم و نتوانستم کسی را بیابم که این مورد را تفسیر کند.
سوم، ایرانی‌ها بازرسان بین‌المللی را تحت فشار قرار می‌دهند تا از تمام اختیارات نظارتی خود استفاده نکنند. این نکته پیچیده‌ای است. طبق توافق، آژانس بین المللی انرژی اتمی می‌تواند تمام سایت‌های هسته‌ای قدیمی و فعلی ایران را بازرسی کند، همچنین این بازرسی می‌تواند سایت‌های دیگری را که تشخیص داده شده فعالیت هسته‌ای دارند دربر بگیرد. ایران درباره این ماده، چنین استدلال کرد که سرویس‌های اطلاعاتی خارجی می‌توانند طبق این بند از توافق به عنوان وسیله‌ای برای جاسوسی‌های بی‌پایان بهره ببرند. ایران مقاومت‌ها درباره برخی درخواست‌های بازرسی را کنار گذاشت، اما همه آنها لحاظ شده بودند.
طبق توافق، ۲۴ روز مهلت پاسخ‌دهی به درخواست‌ها است. منتقدان بر این باورند که این مدت زمان کافی است تا ایران فعالیت‌های غیرقانونی‌اش را پنهان کند. اما در جریان مذاکرات پیرامون این موارد، مقامات اطلاعاتی اشاره کردند که می‌توانند با وسایل نظارتی به تأسیسات احاطه داشته باشند که هر اقدام پاکسازی را شناسایی و در نتیجه بازرسان می‌توانند لکه‌های رادیو اکتیو باقی‌مانده را کشف کنند. این کمی غیرمنصفانه است، اما توافق اجازه بیشترین بازرسی‌های سرزده را در تاریخ توافقات کنترل تسلیحات فراهم کرده است.
اگر بخواهیم نگاهی به این روند داشته باشیم از زمان توافق تاکنون، آژانس بین المللی انرژی اتمی ۴۰۲ بازرسی از سایت‌های ایران انجام داده که ۲۵ مورد آن سرزده بوده است! این ۴۰۲ مورد به همراه جمع‌آوری بسیاری از موارد اطلاعاتی، خیلی بیشتر از آن چیزی است که بدون توافق ممکن بود. چندی پیش یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس گفت آژانس بین المللی انرژی اتمی دسترسی کامل به تمام نقاط مورد نیاز برای بازرسی دارد.
با این شرایط، ترامپ چگونه توانست پایبند نبودن ایران را توجیه کند؟ با اشاره به یک بند مبهم و نامفهوم در سند بازنگری توافق هسته‌ای ایران! مهم ترین بند این سند، به رئیس‌جمهور این امکان را می‌دهد که هر ۹۰ روز پایبندی ایران به برجام را تأیید کند، اما این امکان را نیز فراهم می‌کند که رئیس‌جمهور تأیید کند که لغو تحریم‌ها مناسب و در راستای اقدام برای خلع سلاح ایران است.
ترامپ در سخنرانی خود گفت: بر اساس سندی که قبلاً ارائه دادم، نمی‌توانیم و نخواهیم توانست این گواهی را امضا کنیم. اما چنین «سندی» وجود ندارد! ایرانیان تمام برنامه‌هایی که در توافق به توقف آنها تأکید شده بود متوقف کرده و تخلفاتی که ترامپ به آنها اشاره کرد، افسانه‌ای بیش نیست. تنها متخلف موجود این توافق، خود ترامپ است.
در این برهه همان طور که در مسائل دیگر عمل کرده است، ترامپ مسئولیت را از دوش خود بر خواهد داشت؛ او نمی‌خواهد هیچ قدمی که احیاناً منجر به نتیجه خسارت‌بار شود بردارد؛ پس توپ را به زمین کنگره می‌اندازد. او نمی‌تواند برجام را بازنویسی کند، در نتیجه نوشتن سند بازنگری توافق هسته‌ای با ایران را به کنگره محول کرد.
هربرت مک مستر، مشاور امنیت ملی ترامپ درباره راه‌های ممکن برای چنین اقدامی با سناتور رابرت کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنای ایالات متحده آمریکا رایزنی کرده است. سناتور کورکر، کسی است که سند اصلی را نوشته و در حال حاضر با ترامپ در حال کشمکش است. کاری که احتمالاً کورکر و برخی دیگر انجام خواهند داد، وضع خط قرمزهایی است که در صورت عبور ایران از آن‌ها مجدداً تحریم خواهد شد. به عنوان مثال، اگر محاسبه شود که ایران ظرف یک سال می‌تواند به قدرت هسته‌ای تبدیل شود، تحریم‌ها بر می‌گردند یا اگر ایران موافقت نکند که تاریخ انقضای برخی بندهای توافق تمدید شود، تحریم‌ها برمی‌گردند.
این به نفع ایران، کشورهای دیگر امضا کننده برجام و حتی برخی اعضای کنگره نیست. چنین شرایطی فراتر از نظارت یا اجرای توافق است! آن‌ها درصدد بازنویسی توافق هستند. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران درباره تمدید مهلت ممنوعیت‌های توافق گفت: «آیا شما آماده‌اید ۱۰ تن اورانیوم غنی شده را به ما برگردانید؟»
ترامپ در پایان سخنرانی خود، مقصود اصلی‌اش را مطرح کرد: «اگر به راه حلی با کنگره نرسیم، توافق لغو خواهد شد... توافق تحت بازنگری مستمر است و مشارکت ما می‌تواند در هر زمانی توسط من به عنوان رئیس‌جمهور، لغو شود».
این دقیقاً چیزی است که او در تمام مدت مایل به انجام آن بود. فرمولی که او در سخنرانی‌اش ذکر کرد؛ یعنی دور زدن توافق و در عین حال هیچ اقدامی نکردن!
خروج از توافق می‌تواند به وضعیت ما آسیب بزند و باعث بروز مشکلات جدی در دیگر نقاط حساس برای ما شود. اگر مشاجرات ما با کره شمالی بدون جنگ خاتمه یابد، منجر به توافقات دیپلماتیک خواهد شد. اما چه کسی تمایل به توافق با ایالات متحده و اعتماد بر هرگونه توافقی دارد که ترامپ امضا کرده باشد، در حالی ایران به توافق پایبند بوده ولی او از آن خارج شده است؟
تمام این موارد اتفاق خواهند افتاد چراکه ترامپ با توافق هسته‌ای ایران موافق نیست! او این توافق را نمی‌پسندد چون به منزله موفقیت باراک اوباما بود، نمی‌پسندد چون او با ایران موافق نیست؛ نمی‌پسندد چون دوست او بنیامین نتانیاهو، ایران و توافق ایران را نمی‌پسندد و چون او گفته بود که توافق را لغو خواهد کرد.
این چیزی است که اعضای کابینه ترامپ با آن روبه رو هستند. کنگره از وزیر دفاع آمریکا، جیمز متیس سؤال کرد که به نظر می‌رسد ما در هر حال باید به توافق هسته‌ای با ایران پایبند باشیم؟ او پاسخ داد: بله! رکس تیلرسون وزیر خارجه ایالات متحده اخیراً مهملات بسیاری بافته است، مثلاً این که ایران «روح» برجام را خدشه‌دار کرده است که کاملاً غلط است. نه برجام روحی در پس محتوای خود دارد و نه ایران به آن خدشه‌ای وارد کرده است. اما با این حال وقتی از او سؤال کردند، گفت بهتر است ایالات متحده در برجام باقی بماند! درست پیش از امضای توافق، کنگره که تا آن زمان به دلیل رسمی نشدن توافق هیچ موضعی اتخاذ نکرده بود، قانونی را تحت عنوان سند بازنگری توافق هسته‌ای ایران تصویب کرد. این قانون رئیس‌جمهوری را ملزم کرد در هر ۹۰ روز پایبندی ایران به برجام را تأیید کند. اگر او تأیید کند که ایران به توافق پایبند نبوده، کنگره می‌تواند ظرف ۶۰ روز برای احیای مجدد تحریم‌ها رأی‌گیری کند.
جمهوری‌خواهانی که این قانون را نوشتند، تصور می‌کردند که میانبر خوبی زده‌اند! از نظر آنها ایران به توافق پایبند نمی‌ماند، در نتیجه اوباما و یا هیلاری کلینتون (که به احتمال زیاد رئیس‌جمهوری بعدی بود) شرمسار از پذیرش چنین توافقی بوده و کنگره توافق را لغو می‌نمود. اما همانطور که بازرسان بارها و بارها اعلام کرده‌اند، ایران به توافق پایبند ماند. حتی ترامپ هم ناچار شد دو بار گواهی پایبندی ایران را امضا کند. در آخرین باری که او این گواهی را امضا کرد، اعلام نمود که ممکن است دفعه بعد چنین کاری را تکرار نکند.
تصمبم گرفت در پایان این دوره ۹۰ روزه پایبندی ایران به توافق را تأیید نکند و توپ را در زمین کنگره بیندازد.
او دلایل اندکی برای اقدام خود برشمرد که همگی آن‌ها یا بی‌ربط بود و یا حقیقت نداشت. اصلی‌ترین دلیل او این بود که حکومت ایران مردم بدی دارد. کارهای نادرست می‌کنند! نیمی از سخنرانی او به شرح چنین مسائلی گذشت که اکثراً به سه یا چهار دهه گذشته برمی‌گشت؛ تسخیر سفارت آمریکا در آبان ۵۸، حمایت از حملات حزب الله لبنان در سال‌های ۱۳۶۱ و ۶۲، پناه دادن به تروریست‌ها بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر و حمایت‌های اخیر ایران از تروریست‌ها در سوریه و یمن!
به راحتی می‌توان همه این حقایق را دلایلی برای حفظ توافق قلمداد کرد، چرا که می‌توان گفت ما به توافقی نیاز داریم تا این خشونت‌ها را مهار و مهم‌تر از همه، حکومت ایران را از نظر ساخت تسلیحات هسته‌ای کنترل کند.
ما در برجام متعهد به کنارگذاشتن هیچ یک از سلاح‌های خود نیستیم، بلکه ما و همپیمانان ما تنها باید دست از تحریم‌هایی برداریم که ایران را برای از بین بردن برنامه هسته‌ای تحت فشار قرار می‌داد و حالا که آنها چنین کاری را انجام داده‌اند، لغو تحریم‌ها کاملاً منصفانه است.
علاوه بر این، سازمان ملل تحریم‌های مختلفی را بر ایران به خاطر آزمایش‌های موشکی و حمایت از تروریسم اعمال کرده است. حتی بعد از امضای برجام، آن تحریم‌ها پابرجا مانده‌اند؛ پس هیچ نیازی نیست که برجام دوباره نوشته شود تا به این نکات در آن اشاره شود! چراکه این موارد قبلاً لحاظ شده است.
ترامپ در صحبت‌های صریحش درباره توافق هسته‌ای، ادعا کرد که این توافق به ایران اجازه می‌دهد تا بخش‌های مشخصی از برنامه هسته‌ای‌اش را به پیش ببرد تا جایی که بسرعت در اندک زمانی می‌تواند به یک قدرت هسته‌ای تبدیل شود! این کاملاً نادرست است. ایرانیان مجازند سانتریفیوژهای پیش‌ساخته را ارتقا دهند، اما در تعداد سانتریفیوژهایی که می‌توانند تولید یا ذخیره کنند، محدودیت وجود دارد.
آن‌ها نمی‌توانند از سانتریفیوژها برای غنی‌سازی اورانیوم بهره ببرند، همچنین ذخایر اورانیومی را که از قبل داشته‌اند معدوم یا از کشور خارج کرده‌اند. همچنین با وجود اینکه بعضی از این ممنوعیت‌ها بعد از ۱۰ سال از میان برداشته می‌شوند، بقیه تا ۱۵ و حتی ۲۵ سال بعد پابرجا بوده و حتی بعضی از آنها، از جمله حق آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازرسی امکانات، تاریخ انقضا ندارند.
ترامپ ادامه داد: رژیم ایران مرتکب خشونت‌های متعددی شده است. او به سه مورد اشاره کرد: اول، در دو مورد مجزا، مقدار آب سنگین تولید شده در ایران از حد مجاز ۱۳۰ متریک تن فراتر رفته است. این گفته ترامپ درست است، اما مقدار اضافی بلافاصله اصلاح شد و روی هیچ برنامه یا ظرفیتی تأثیر نداشت. دوم، آن‌ها نتوانستند انتظارات ما را در بهره‌برداری از سانتریفیوژهای پیش‌ساخته برآورده کنند! من متوجه این منظور ترامپ نشدم و نتوانستم کسی را بیابم که این مورد را تفسیر کند.
سوم، ایرانی‌ها بازرسان بین‌المللی را تحت فشار قرار می‌دهند تا از تمام اختیارات نظارتی خود استفاده نکنند. این نکته پیچیده‌ای است. طبق توافق، آژانس بین المللی انرژی اتمی می‌تواند تمام سایت‌های هسته‌ای قدیمی و فعلی ایران را بازرسی کند، همچنین این بازرسی می‌تواند سایت‌های دیگری را که تشخیص داده شده فعالیت هسته‌ای دارند دربر بگیرد. ایران درباره این ماده، چنین استدلال کرد که سرویس‌های اطلاعاتی خارجی می‌توانند طبق این بند از توافق به عنوان وسیله‌ای برای جاسوسی‌های بی‌پایان بهره ببرند. ایران مقاومت‌ها درباره برخی درخواست‌های بازرسی را کنار گذاشت، اما همه آنها لحاظ شده بودند.
طبق توافق، ۲۴ روز مهلت پاسخ‌دهی به درخواست‌ها است. منتقدان بر این باورند که این مدت زمان کافی است تا ایران فعالیت‌های غیرقانونی‌اش را پنهان کند. اما در جریان مذاکرات پیرامون این موارد، مقامات اطلاعاتی اشاره کردند که می‌توانند با وسایل نظارتی به تأسیسات احاطه داشته باشند که هر اقدام پاکسازی را شناسایی و در نتیجه بازرسان می‌توانند لکه‌های رادیو اکتیو باقی‌مانده را کشف کنند. این کمی غیرمنصفانه است، اما توافق اجازه بیشترین بازرسی‌های سرزده را در تاریخ توافقات کنترل تسلیحات فراهم کرده است.
اگر بخواهیم نگاهی به این روند داشته باشیم از زمان توافق تاکنون، آژانس بین المللی انرژی اتمی ۴۰۲ بازرسی از سایت‌های ایران انجام داده که ۲۵ مورد آن سرزده بوده است! این ۴۰۲ مورد به همراه جمع‌آوری بسیاری از موارد اطلاعاتی، خیلی بیشتر از آن چیزی است که بدون توافق ممکن بود. چندی پیش یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس گفت آژانس بین المللی انرژی اتمی دسترسی کامل به تمام نقاط مورد نیاز برای بازرسی دارد.
با این شرایط، ترامپ چگونه توانست پایبند نبودن ایران را توجیه کند؟ با اشاره به یک بند مبهم و نامفهوم در سند بازنگری توافق هسته‌ای ایران! مهم ترین بند این سند، به رئیس‌جمهور این امکان را می‌دهد که هر ۹۰ روز پایبندی ایران به برجام را تأیید کند، اما این امکان را نیز فراهم می‌کند که رئیس‌جمهور تأیید کند که لغو تحریم‌ها مناسب و در راستای اقدام برای خلع سلاح ایران است.
ترامپ در سخنرانی خود گفت: بر اساس سندی که قبلاً ارائه دادم، نمی‌توانیم و نخواهیم توانست این گواهی را امضا کنیم. اما چنین «سندی» وجود ندارد! ایرانیان تمام برنامه‌هایی که در توافق به توقف آنها تأکید شده بود متوقف کرده و تخلفاتی که ترامپ به آنها اشاره کرد، افسانه‌ای بیش نیست. تنها متخلف موجود این توافق، خود ترامپ است.
در این برهه همان طور که در مسائل دیگر عمل کرده است، ترامپ مسئولیت را از دوش خود بر خواهد داشت؛ او نمی‌خواهد هیچ قدمی که احیاناً منجر به نتیجه خسارت‌بار شود بردارد؛ پس توپ را به زمین کنگره می‌اندازد. او نمی‌تواند برجام را بازنویسی کند، در نتیجه نوشتن سند بازنگری توافق هسته‌ای با ایران را به کنگره محول کرد.
هربرت مک مستر، مشاور امنیت ملی ترامپ درباره راه‌های ممکن برای چنین اقدامی با سناتور رابرت کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنای ایالات متحده آمریکا رایزنی کرده است. سناتور کورکر، کسی است که سند اصلی را نوشته و در حال حاضر با ترامپ در حال کشمکش است. کاری که احتمالاً کورکر و برخی دیگر انجام خواهند داد، وضع خط قرمزهایی است که در صورت عبور ایران از آن‌ها مجدداً تحریم خواهد شد. به عنوان مثال، اگر محاسبه شود که ایران ظرف یک سال می‌تواند به قدرت هسته‌ای تبدیل شود، تحریم‌ها بر می‌گردند یا اگر ایران موافقت نکند که تاریخ انقضای برخی بندهای توافق تمدید شود، تحریم‌ها برمی‌گردند.
این به نفع ایران، کشورهای دیگر امضا کننده برجام و حتی برخی اعضای کنگره نیست. چنین شرایطی فراتر از نظارت یا اجرای توافق است! آن‌ها درصدد بازنویسی توافق هستند. محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران درباره تمدید مهلت ممنوعیت‌های توافق گفت: «آیا شما آماده‌اید ۱۰ تن اورانیوم غنی شده را به ما برگردانید؟»
ترامپ در پایان سخنرانی خود، مقصود اصلی‌اش را مطرح کرد: «اگر به راه حلی با کنگره نرسیم، توافق لغو خواهد شد... توافق تحت بازنگری مستمر است و مشارکت ما می‌تواند در هر زمانی توسط من به عنوان رئیس‌جمهور، لغو شود».
این دقیقاً چیزی است که او در تمام مدت مایل به انجام آن بود. فرمولی که او در سخنرانی‌اش ذکر کرد؛ یعنی دور زدن توافق و در عین حال هیچ اقدامی نکردن!
خروج از توافق می‌تواند به وضعیت ما آسیب بزند و باعث بروز مشکلات جدی در دیگر نقاط حساس برای ما شود. اگر مشاجرات ما با کره شمالی بدون جنگ خاتمه یابد، منجر به توافقات دیپلماتیک خواهد شد. اما چه کسی تمایل به توافق با ایالات متحده و اعتماد بر هرگونه توافقی دارد که ترامپ امضا کرده باشد، در حالی ایران به توافق پایبند بوده ولی او از آن خارج شده است؟
تمام این موارد اتفاق خواهند افتاد چراکه ترامپ با توافق هسته‌ای ایران موافق نیست! او این توافق را نمی‌پسندد چون به منزله موفقیت باراک اوباما بود، نمی‌پسندد چون او با ایران موافق نیست؛ نمی‌پسندد چون دوست او بنیامین نتانیاهو، ایران و توافق ایران را نمی‌پسندد و چون او گفته بود که توافق را لغو خواهد کرد.
این چیزی است که اعضای کابینه ترامپ با آن روبه رو هستند. کنگره از وزیر دفاع آمریکا، جیمز متیس سؤال کرد که به نظر می‌رسد ما در هر حال باید به توافق هسته‌ای با ایران پایبند باشیم؟ او پاسخ داد: بله! رکس تیلرسون وزیر خارجه ایالات متحده اخیراً مهملات بسیاری بافته است، مثلاً این که ایران «روح» برجام را خدشه‌دار کرده است که کاملاً غلط است. نه برجام روحی در پس محتوای خود دارد و نه ایران به آن خدشه‌ای وارد کرده است. اما با این حال وقتی از او سؤال کردند، گفت بهتر است ایالات متحده در برجام باقی بماند!

* ویژه نامه روایت امروز روزنامه قدس