قدس آنلاین- ایده اختراع «نمک رژیمی کم سدیم»، زمانی که «پرویزعبادی» در یکی از شرکت‌های دارویی مشغول به کار بود به ذهنش رسید و برای محقق کردن ایده‌اش شروع به کار کرد. بعد از پنج سال کار و پژوهش توانست نمک کم سدیم را اختراع کند که مناسب افراد مبتلا به فشار خون است و از خواص آن این است که حاوی مقداری پتاسیم است که با مصرف آن و جذب همزمان سدیم و پتاسیم، سبب انعطاف پذیری رگ‌ها و بهبود عملکرد کلیه و قلب می‌شود و از بروز سکته مغزی جلوگیری می‌کند.

این پژوهشگر و کارآفرین توانسته است برای اختراع خود لوح افتخار برتر را از جشنواره ملی نوآوری و شکوفایی اختراعات و نوآوری‌های ایران دریافت کند. با او که در حال حاضر در مقطع دکتری تخصصی شیمی کاربردی در حال تحصیل است درباره مشکلات فراروی مخترعان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.

* در کشور مخترعان زیادی در حال فعالیت هستند و اختراعاتی هم به ثبت می‌رسانند، اما در بسیاری مواقع ایده‌ها و اختراعات کاربردی نمی‌شود؛ مشکل را در کجا می‌بینید، بحث مالی است یا موضوع چیز دیگری است؟

** به نظرم مشکل بیش از آن که مشکل مالی باشد بروکراسی اداری در ادارات و سازمان‌های ایران است. مشکل مالی را می‌توان برطرف کرد، اما مشکل اصلی همان مشکل بروکراسی و زمان‌بر بودن فرایندهاست که ما به عنوان مخترع مجبوریم آن را تحمل کنیم.

متأسفانه در ایران فرایند صدور مجوزها برای کسانی که می‌خواهند اختراعی را به ثبت برسانند بسیار زمانبر و خسته کننده است و در مواردی فرد دلسرد می‌شود و از ادامه راه باز می‌ماند. این زمانبر بودن موجب مستهلک شدن افراد می‌شود.

* انجمن مخترعین که شما هم عضو آن بودید و هستید نمی‌تواند سبب تسهیل در امور شود؟

** کاری که انجمن انجام می‌دهد این است که مخترعین را به نهادها و سازمان‌های مختلف معرفی می‌کند، ولی مشکل اصلی یعنی همان بروکراسی اداری باقی است.

* پس به نظر شما مهم‌ترین مشکل در بحث به تولید انبوه نرسیدن اختراعات در ایران وجود همین بروکراسی اداری است؟

** بله؛ مشکل مالی را می‌توان برطرف کرد، اما وقتی شما برای یک استعلام که یک ماه زمان لازم دارد ۶ ماه منتظر می‌مانید این موجب فرسوده شدن فرد می‌شود.

* تا به حال از دیگر کشورها پیشنهاد برای رفتن داشته‌اید؟

** مدتی با یونیسف در ارتباط بودم و آن‌ها از من خواستند که به عنوان کارمند برای آن‌ها کار کنم. غیر از آن مورد، پیشنهادهای دیگری هم برای رفتن داشتم و در حال حاضر هم که اختراع من به بهره‌برداری رسیده است پیشنهادهایی دارم، اما در ایران مانده‌ام به این دلیل که عده‌ای از اختراعی که انجام داده‌ام سود می‌برند و حدود سی نفر از هموطنانم مشغول به کار شدند.

* به نظر می‌رسد کارآفرینی و حتی بحث اختراعات در ایران در بخش بهداشت و درمان به اندازه دیگر بخش‌ها نیست اگر با این حرف موافقید دلیل آن را به عنوان یک کارآفرین و یک مخترع چه می‌دانید؟

** برای آن که این بخش با سلامت مردم در ارتباط است و این موضوع سبب حساسیت بیشتر می‌شود. از طرفی، هم باید کار میدانی انجام شود و تحقیقات کامل باشد و هم باید ابتدا ماده‌ای که اختراع می‌شود، روی حیوانات آزمایش شود و وقتی نتیجه درست گرفته شد آن را برای انسان‌ها ابتدا در یک محدوده و در ادامه در صورت جواب گرفتن به طور سراسری استفاده کنند. این امر فرایندی طولانی را شامل می‌شود که مثلاً ممکن است از ایده تا بهره برداری اختراع که خوراکی، تزریقی یا دارویی است ۱۰ سال طول بکشد و برای همین در این حوزه‌ها بیشتر پژوهشگاه‌های مؤسسات دولتی و دانشگاها کار می‌کنند. به عبارت دیگر لازم است پژوهشگری که در این حوزه وارد می‌شود دارای پشتوانه مالی خوب باشد یا از طرف نهادی حمایت مالی بشود.

* اختراعی که شما انجام داده‌اید در بعضی از جشنواره‌های مرتبط جوایزی را دریافت کرده است. این چه تأثیری بر کار شما داشته است؟

** دریافت این جوایز بیشتر موجب دلگرمی گرفتن است و این که مخترع احساس می‌کند حاصل تلاش او به همین مقدار دیده شده است. گاهی این دیده شدن‌ها می‌تواند آغازی برای یک فعالیت جدید باشد، اما این که این تقدیرنامه‌ها و جوایز تبدیل به پول شود تا در فرایند کار تأثیر بگذارد، این گونه نبوده است.

* به نظر می‌رسد مخترعان در کشورهای دیگر اهمیتی بیشتری نسبت به کشور ما دارند؟

** بله همین طور است. تحقیق، تولید و نوآوری سبب می‌شود که کشورها پیشرفت کنند. این اساس کار هر کشور و برگ برنده است. کشوری موفق می‌شود که بتواند از محققان و مخترعان خود حمایت کند و شرایطی برای آن‌ها به وجود آورد که بتوانند به ساده‌ترین شکل فعالیت کنند و البته منظور از حمایت هم تنها حمایت مالی نیست. نباید مخترع ما برای پیش بردن کار خودش به این در و آن در بزند و گاهی هم به علت وجود مشکلات فراوان در مسیر خودش ترجیح دهد به خارج از کشور برود.

* نظرتان درباره رفتن برخی پژوهشگران و مخترعان به خارج از کشور چیست؟

** من به شخصه موافق رفتن نیستم، چون معتقدم برای هر محققی در کشور هزینه شده است، اما باید مشکلات پیش روی پژوهشگران و مخترعان برداشته بشود تا به فکر رفتن نباشند.

* و حرف آخر؟

** بازهم تأکید به از بین بردن بروکراسی اداری دارم. مشکل مالی را می‌شود به شکلی حل کرد و نباید از تحقیق غافل شد. در حال حاضر که اختراع بنده به تولید انبوه رسیده معتقدم بخشی از درآمد باید صرف تحقیقات بشود. معتقد نیستم حتماً باید از ادارات و نهادها کمک دریافت کرد، اما عقیده دارم که آن‌ها باید فرایند به ثمر رسیدن اختراع را تسهیل کنند و این به نظرم خواسته زیادی نیست که بگوییم شدنی نیست. چرا باید یک مخترع برای گرفتن تأییدیه و مجوز ماه‌ها منتظر بماند در صورتی که می‌توان صدور مجوز را در زمان کمتری انجام داد؟