قدس آنلاین- نزدیک به یک قرن از فعالیت صنعت بیمه در ایران می‌گذرد، اما هنوز این صنعت در کشور جا نیفتاده است. نگاهی به آمارها، به خوبی این موضوع را اثبات می‌کند. بر اساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن که در سال ۹۰ انجام شده است، از ۲۰ میلیون واحد مسکونی در ایران فقط ۲ میلیون واحد تحت پوشش بیمه حوادث قرار دارند. حال و روز خودروها هم خیلی بهتر از خانه‌ها نیست و بر اساس اظهارات کارشناسان ۸۰ تا ۹۰ درصد خودروهای موجود در کشور بدون بیمه بدنه هستند. این یعنی اگر چنین خودروها و خانه‌هایی مورد سرقت قرار گیرند یا در اثر وقوع بلایای طبیعی مثل سیل، زلزله و توفان تخریب شوند، تمامی خسارت وارده، متوجه مالکان است که گاهی جبران آن حتی با حمایت‌های مردمی و دولتی گاهی سال‌ها زمان می‌برد؛ در حالی که اگر تحت پوشش بیمه باشند، آن وقت عکس این قضیه اتفاق می‌افتد و خسارت آسیب دیده از سوی بیمه  پرداخت می‌شود.

 با این همه، پرسش این است که ریشه‌های کم توجهی به بیمه‌ها کدامند؟ آیا در گرایش نیافتن به بیمه‌ها مردم مقصر هستند یا دستگاه‌های مسئول و متولیان امر؟

• بیمه ما، بیمه دیگر کشورها

سید ناصرموسوی لارگانی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به قدس می‌گوید:صنعت بیمه در دنیا پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته؛ به طوری که مردم برخی از کشورهای تا ۹۰ درصد از بیمه‌ها استقبال کرده‌اند، اما در ایران استقبال مردم از بیمه‌ها بسیار پایین است؛ به گونه‌ای که گاهی شاهد هستیم حتی صاحبان برخی از شرکت‌های تولیدی و خدماتی از بیمه کردن کارگران و اموالشان خودداری می‌کنند.

وی می‌افزاید: انجام ندادن دقیق تعهدها و پرداخت خسارت‌ها توسط بیمه در استقبال نکردن مردم از بیمه‌ها و اینکه آن‌ها خود و اموالشان را بیمه عمر یا حوادث نکنند، نقش داشته است.

• جای خالی فرهنگ سازی

موسوی لارگانی با اشاره به ضرورت توسعه صنعت بیمه در ایران با توجه به حادثه خیز بودن کشور، می‌افزاید:در حال حاضر بیمه‌ها با چالش‌های عمده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند که بالا بودن پرداخت خسارت به بیمه شدگان از آن جمله است. یعنی به دلیل وقوع حوادث طبیعی و همچنین وقوع تصادفات و آتش سوزی‌های زیاد در کشور، خسارت هایی که بیمه‌ها پرداخت می‌کنند، خیلی زیاد است.

وی همچنین از دخالت‌های اشتباهی که گاه دولت‌ها در امور بیمه‌ها می‌کنند به عنوان را یکی دیگر از چالش‌های این صنعت بر می‌شمرد و درباره راهکارهای عبور از چالش‌های یاد شده، می‌گوید: علاوه بر فرهنگ سازی باید شرکت‌های بیمه‌ای با وزارت راه، مسکن و شهرسازی در زمینه رفع نقاط حادثه خیز و همچنین بر طرف کردن مشکل تاریکی برخی از معابر اقدام کنند. یعنی اگر بیمه‌ها در موارد یاد شده سرمایه گذاری کنند، آن وقت خیلی از تصادفات کاهش می‌یابد که نتیجه آن کاهش پرداخت خسارت به بیمه شدگان خواهد بود.

• فقرا حق بیمه می‌دهند!؟

یک عضو هیئت مدیره یکی از شرکت‌های بیمه‌ای نیز سطح استقبال مردم از بیمه‌ها را بسیار پایین ارزیابی می‌کند و می‌گوید: وقتی نفوذ بیمه در کشور زیر سه درصد است، وضعیت کاملاً روشن می‌شود که تا چه اندازه بیمه‌ها در کشور مورد استقبال قرار گرفته‌اند؛ مثلاً ضریب بیمه عمر که به نوعی بیمه بازنشستگی ثانویه یا همان آب باریکه افراد به هنگام پیری است، در ژاپن و کشورهای اسکاندیناوی ۹۰ درصد است، اما این رقم در کشور ما حدود سه درصد می‌باشد، که اصلاً مناسب نیست. به همین دلیل در ماده ۱۱ برنامه پنج ساله ششم توسعه پیش بینی شده، تا ضریب نفوذ بیمه‌های عمومی بیمه به ۷/۷ برسد.

رضا کاظمی ادامه می‌دهد: طبق شاخص‌ها ۴۰ میلیون نفر از مردم جامعه زیر خط فقر هستند. قطعاً این گونه افراد قادر به پرداخت حق بیمه نیستند تا از این فرصت برای روزهای ناگوار خود استفاده کنند. بنابراین می‌توان نقش متولیان، شرکت‌های بیمه‌ای و دستگاه‌های مسئول را بیشتر از مردم دانست.

وی در خصوص ورشکستگی برخی از بیمه‌ها می‌گوید:این موضوع بیشتر به خاطر بعضی از سیاست گذاری‌ها و دخالت‌های دولت رخ می‌دهد که بیشتر شامل صندوق‌ها و بیمه‌های اجتماعی می‌شود نه بیمه‌های بازرگانی و تجارتی. در واقع خطر ورشکستگی جز بیمه‌های عمر، بقیه بیمه‌های بازرگانی و تجاری را تهدید نمی‌کند.

شهرزاد قاضی، یک کارشناس دیگر در حوزه بیمه نیز شرایط اقتصادی و نهادینه نشدن فرهنگ بیمه در کشور را مهم‌ترین دلیل استقبال نکردن مردم از بیمه‌ها در کشور می‌خواند و می‌گوید:هنوز خیلی از مردم ما فرق بیمه بدنه و بیمه اجباری شخص ثالث را نمی‌دانند.

وی با اشاره به اینکه مردم ایران چالش‌های جدی با بیمه‌ها دارند، می‌افزاید: یکی از این مشکلات آن است که در پس هر تصادفی باید به شرکت‌های بیمه‌ای کروکی ارائه کنند، در حالتی که در کشورهای دیگر ما چیزی به عنوان ارائه کروکی و گزارش پلیس به بیمه‌ها نداریم؛ چون کشورهای توسعه یافته یک بسته بیمه‌ای دارند که جای هیچ تردیدی ندارند.

قاضی یکی دیگر از مشکلات مردم با بیمه‌ها را مربوط به فرانشیز و دریافت خسارت می‌خواند و می‌افزاید: مردم گاهی مبلغی که از بیمه‌ها دریافت می‌کنند حتی نزدیک به خسارتی که دیده‌اند، نمی‌رسد. یعنی مبلغ عمده‌ای از خسارت متوجه بیمه گذار می‌شود.

• ضریب پایین نفوذ بیمه‌ای در کشور

دکتر وحید فریدفر یک کارشناس دیگر حوزه بیمه هم چنین نگاهی دارد و با اشاره به پایین بودن ضریب نفوذ بیمه‌ای در کشور به نسبت میانگین جهانی، می‌گوید: چالش اصلی و واقعی در توسعه نیافتن مناسب در صنعت بیمه در کشور ما، ریشه در خلاء آموزشی و فرهنگ سازی از سنین پایین برای کودکان دارد. با نگاهی به کشورهای پیشرفته‌تر در این حوزه می‌توان دریافت با افزودن آموزه‌های بیمه‌ای در مفاهیم آموزشی کودکان از سنین پایین می‌توان رشد این فرهنگ را تضمین نمود.

وی در همین زمینه می‌افزاید: یکی دیگر از نقاط ضعف صنعت بیمه که منجر به ایجاد چالش شده است، نبود آموزش صحیح و حرفه‌ای عرضه کنندگان و فروشندگان (یا به صورت خلاصه نمایندگان) شرکت‌های بیمه‌ای است. متأسفانه شرکت‌های بیمه در جنگ بازار صرفاً به افزایش نیروهای فروش فکر کرده‌اند، نه به تعمیق و جذب و آموزش نیروهای کارامد. این نکته خود منجر به رفتارهای غیرحرفه‌ای توسط شبکه فروش در مواجهه با نیازهای مشتریان شده است و در نتیجه منجربه کاهش رضایت و یا کاهش اطمینان خریداران و مشتریان از این صنعت شده است. بنابراین یکی دیگر از پیشنهادهای بنده افزایش کیفیت آموزش و ایجاد رویه‌های حرفه‌ای در جذب و توسعه شبکه فروش می‌باشد.

دکتر فریدفر با اشاره به اینکه آینده صنعت بیمه در ایران را روشن می‌بیند می‌گوید:با تمهیدات دولت و همکاری شرکت‌های بیمه‌ای و شبکه فروش و رسانه‌های محترم، امید است بتوانیم قدم‌های محکم‌تری در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی در این صنعت برداریم.